Beroepen en ambachten
Uit FamilieWiki
(Verschil tussen bewerkingen)
(→Koopman) |
(→Bakker/suikerbakker) |
||
(43 tussenliggende versies door één gebruiker worden niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | + | {| style="color: black; background-color: #FF3800; width: 100%;" | |
+ | | style="text-align:center;"| . | ||
+ | |- | ||
+ | | style="text-align:center;"| > > > '''UNDER CONSTRUCTION < < <''' | ||
+ | |- | ||
+ | | style="text-align:center;"| . | ||
+ | |} | ||
+ | |||
[[File:10 plagen van Egypte.jpg|thumb|525px|Jan Luyken was een geniale etser met honderden etsen en gravures op zijn naam. Hier een verbeelding van de 10 Bijbelse plagen die Egypte troffen.]] | [[File:10 plagen van Egypte.jpg|thumb|525px|Jan Luyken was een geniale etser met honderden etsen en gravures op zijn naam. Hier een verbeelding van de 10 Bijbelse plagen die Egypte troffen.]] | ||
− | + | [[File:10 plagen van Egypte.jpg|thumb|525px|Jan Luyken was een geniale etser met honderden etsen en gravures op zijn naam. Hier een verbeelding van de 10 Bijbelse plagen die Egypte troffen.]] | |
− | | | + | |
− | + | ||
− | + | ||
Op deze pagina wordt aangegeven welke beroepen en ambachten onze directe voorouders beoefenden met hier en daar wat uitleg. | Op deze pagina wordt aangegeven welke beroepen en ambachten onze directe voorouders beoefenden met hier en daar wat uitleg. | ||
Regel 12: | Regel 16: | ||
==== De geniale etser Jan Luyken ==== | ==== De geniale etser Jan Luyken ==== | ||
− | De meeste prenten met bijpassend gedicht bij de beroepen komen uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 De Spiegel van 't menschelyk bedryf] van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Luyken Jan Luyken] en zijn zoon Caspar. Deze bundel etsen van ambachten stamt uit 1694. Er volgen daarna diverse uitgaven; de prenten op deze pagina komen vooral uit de fotomechanische herdruk uit 1767. | + | De meeste prenten met bijpassend gedicht (in schuinschrift) bij de beroepen komen uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 De Spiegel van 't menschelyk bedryf] van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Luyken Jan Luyken] en zijn zoon Caspar. Deze bundel etsen van ambachten stamt uit 1694. Er volgen daarna diverse uitgaven; de prenten op deze pagina komen vooral uit de fotomechanische herdruk uit 1767. |
====Tabel met beroepen en ambachten ==== | ====Tabel met beroepen en ambachten ==== | ||
Regel 26: | Regel 30: | ||
| | | | ||
− | ===='''Bakker | + | ===='''Bakker/ suikerbakker'''==== |
* '''Claes Willemsz. die Hoeyter''', vader van Aechte Claesdr. de Heuyter, echtgenote van [[Bleyswijck,_Familie#Claes_Jacobz._van_Bleyswijck_.28rond_1328.29|Claes Jacobz. van Bleyswijck]] (ca. 1328 - vóór 1378), Delft | * '''Claes Willemsz. die Hoeyter''', vader van Aechte Claesdr. de Heuyter, echtgenote van [[Bleyswijck,_Familie#Claes_Jacobz._van_Bleyswijck_.28rond_1328.29|Claes Jacobz. van Bleyswijck]] (ca. 1328 - vóór 1378), Delft | ||
Regel 51: | Regel 55: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Bootsgezel'''==== | ===='''Bootsgezel'''==== | ||
* [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Hendrik_Hendriksz._van_de_Steur_.2810.29|'''Hendrik Hendriksz. van de Steur''']] (1580/1581), Amsterdam. | * [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Hendrik_Hendriksz._van_de_Steur_.2810.29|'''Hendrik Hendriksz. van de Steur''']] (1580/1581), Amsterdam. | ||
* [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Bouwe_Bouwesz._.284.29|'''Bouwe Bouwesz.''']] (1601/1602 - vóór 1665), Friesland, Amsterdam. | * [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Bouwe_Bouwesz._.284.29|'''Bouwe Bouwesz.''']] (1601/1602 - vóór 1665), Friesland, Amsterdam. | ||
| | | | ||
− | : Bootsgezel (bootsgesel) is een brede benaming voor iedereen die van de (zee)vaart zijn beroep maakt, meestal ongeschoold werk in loondienst. Andere termen zijn zeeman, matroos, varensgast. | + | : Bootsgezel (bootsgesel) is een brede benaming voor iedereen die van de (zee)vaart zijn beroep maakt, meestal ongeschoold werk in loondienst. Andere termen zijn zeeman, matroos, varensgast. |
+ | |||
+ | : De zeventiende eeuwse afbeelding hiernaast bevestigt hun reputatie van drankzuchtig te zijn, maar ze werden ook gezien als grofgebekt en rokkenjagers. | ||
| | | | ||
[[File:bootsgesel - Version 3.jpg|225px]] | [[File:bootsgesel - Version 3.jpg|225px]] | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Dokter'''==== | ===='''Dokter'''==== | ||
* [[Haan_de,_Familie#Joannes_de_Haen_.281649.29|'''Joannes de Haen''']] (1649 - 1710), Eindhoven. | * [[Haan_de,_Familie#Joannes_de_Haen_.281649.29|'''Joannes de Haen''']] (1649 - 1710), Eindhoven. | ||
Regel 94: | Regel 102: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
|''' | |''' | ||
− | ====Goudsmid | + | ====Goudsmid/zilversmid'''==== |
* [[Hennekijn,_Familie#Fran.C3.A7ois_Hennequin_.28ca._1585.29|'''François Hennequin''']] (ca. 1585 - 1623), Amsterdam. Zilversmid. | * [[Hennekijn,_Familie#Fran.C3.A7ois_Hennequin_.28ca._1585.29|'''François Hennequin''']] (ca. 1585 - 1623), Amsterdam. Zilversmid. | ||
Regel 108: | Regel 116: | ||
: Een smid die zilveren sieraden maakt, wordt toch tot de goudsmeden gerekend. Omgekeerd kan een zilversmid in principe gebruiksvoorwerpen van goud vervaardigen. Het onderscheid tussen beide beroepen is dus niet strikt. (bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Zilversmid Wikipedia]) | : Een smid die zilveren sieraden maakt, wordt toch tot de goudsmeden gerekend. Omgekeerd kan een zilversmid in principe gebruiksvoorwerpen van goud vervaardigen. Het onderscheid tussen beide beroepen is dus niet strikt. (bron: [http://nl.wikipedia.org/wiki/Zilversmid Wikipedia]) | ||
− | | | + | |[[File:goudsmid - Version 2.jpg|225px]] Goudsmid |
− | + | [[File:zilversmid - Version 2.jpg|225px]] Zilversmid | |
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
|''' | |''' | ||
Regel 129: | Regel 137: | ||
===='''Hovenier'''==== | ===='''Hovenier'''==== | ||
− | * De '''voorouders''' van Maria van Nus, echtgenote van [[Brieder_de,_Familie#Johannes_.28Jan. | + | * De '''voorouders''' van Maria van Nus, echtgenote van [[Brieder_de,_Familie#Johannes_.28Jan.29_de_Brieder_.281701.29|Johannes de Brieder]] (1701), rond Utrecht. |
| | | | ||
Regel 145: | Regel 153: | ||
===='''Koopman'''==== | ===='''Koopman'''==== | ||
− | + | Zie ook [[Beroepen_en_ambachten#Koopman_.28VOC.29|VOC-koopman]]. | |
* [[Swertz,_Familie#Franciscus_Adrianus_Swertz_.281763.29|'''Franciscus Adrianus Swertz''']] (1763), Well, Goes en Haarlem. | * [[Swertz,_Familie#Franciscus_Adrianus_Swertz_.281763.29|'''Franciscus Adrianus Swertz''']] (1763), Well, Goes en Haarlem. | ||
* [[Swertz,_Familie#Carel_Lodewijk_Swertz_.281791.29|'''Carel Lodewijk Swertz''']] (1791, Goes - 1873), internationaal koopman. | * [[Swertz,_Familie#Carel_Lodewijk_Swertz_.281791.29|'''Carel Lodewijk Swertz''']] (1791, Goes - 1873), internationaal koopman. | ||
Regel 163: | Regel 171: | ||
| | | | ||
− | ===='''Landman | + | ===='''Koopman (VOC)'''==== |
− | * xxx | + | |
+ | * xxx | ||
+ | * xxx | ||
+ | | | ||
+ | : uitleg | ||
+ | |[[File:xxx|225px]] | ||
+ | |- style="vertical-align:top;" | ||
+ | | | ||
+ | |||
+ | ===='''Landman/boer'''==== | ||
+ | * xxx | ||
+ | * xxx | ||
| | | | ||
Regel 171: | Regel 190: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Leertouwer'''==== | ===='''Leertouwer'''==== | ||
* [[Breekpot,_Familie#David_Breekpot_.28ca._1560.29|'''David Breekpot''']] (ca. 1560), Goes. | * [[Breekpot,_Familie#David_Breekpot_.28ca._1560.29|'''David Breekpot''']] (ca. 1560), Goes. | ||
Regel 179: | Regel 199: | ||
| | | | ||
===='''Molenaar'''==== | ===='''Molenaar'''==== | ||
− | * | + | * Rijshouwers AANVULLEN |
| | | | ||
− | : De Moolenaar. | + | : ''De Moolenaar. |
− | : Den Heemel geeft, Wie vangd die heeft. | + | : ''Den Heemel geeft, Wie vangd die heeft. |
− | : Staat imands Moolen wel gedraaid | + | : ''Staat imands Moolen wel gedraaid |
− | : Zijn wicken worden wel bewaaid, | + | : ''Zijn wicken worden wel bewaaid, |
− | : En't werck van nooddr.ft word bedreeven | + | : ''En't werck van nooddr.ft word bedreeven |
− | : Wie deddt'er aan Genaade mis, | + | : ''Wie deddt'er aan Genaade mis, |
− | : Die toe gekeerd van herten is, | + | : ''Die toe gekeerd van herten is, |
− | : Naa't Ee.wig onopho.d'lick Geeven. | + | : ''Naa't Ee.wig onopho.d'lick Geeven. |
|[[File:molenaar - Version 2.jpg|225px]] | |[[File:molenaar - Version 2.jpg|225px]] | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Munter'''==== | ===='''Munter'''==== | ||
− | * xxx | + | * xxx |
− | | | + | * xxx |
− | + | | | |
: uitleg | : uitleg | ||
|[[File:munter - Version 2.jpg|225px]] | |[[File:munter - Version 2.jpg|225px]] | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Schilder'''==== | ===='''Schilder'''==== | ||
* [[Haan_de-Peeters|'''Caspar Franciscus (Cas V) de Haan''']] (1851 - 1927), Eindhoven. | * [[Haan_de-Peeters|'''Caspar Franciscus (Cas V) de Haan''']] (1851 - 1927), Eindhoven. | ||
+ | * Hanen AANVULLEN | ||
| | | | ||
: uitleg | : uitleg | ||
Regel 208: | Regel 231: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Schoenmaker'''==== | ===='''Schoenmaker'''==== | ||
* [[Brieder_de,_Familie#Johannes_.28Jan.29_de_Brieder_.281701.29|'''Johannes (Jan) de Brieder''']] (1701 - ergens vóór 1776), Utrecht (meesterschoenmaker). | * [[Brieder_de,_Familie#Johannes_.28Jan.29_de_Brieder_.281701.29|'''Johannes (Jan) de Brieder''']] (1701 - ergens vóór 1776), Utrecht (meesterschoenmaker). | ||
Regel 215: | Regel 239: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
− | ===='''Schoolmeester | + | ===='''Schoolmeester'''==== |
+ | Ook onderwijzer(es) | ||
* [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281830.29|'''Johannes Armee''']], (1830 - 1914), Utrecht. | * [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281830.29|'''Johannes Armee''']], (1830 - 1914), Utrecht. | ||
* [[Haan_de-Waterreus#Angelina_.28Lina.29_Waterreus_.281892.29|'''Angelina Adriana Josephina Maria (Lina) Waterreus''']] (1892, Roermond - 1987, Eindhoven). | * [[Haan_de-Waterreus#Angelina_.28Lina.29_Waterreus_.281892.29|'''Angelina Adriana Josephina Maria (Lina) Waterreus''']] (1892, Roermond - 1987, Eindhoven). | ||
Regel 224: | Regel 249: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Schrijnwerker'''==== | ===='''Schrijnwerker'''==== | ||
− | * xxx | + | * xxx |
+ | * xxx | ||
| | | | ||
Regel 232: | Regel 259: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Schipper'''==== | ===='''Schipper'''==== | ||
− | * xxx | + | * xxx |
+ | * xxx | ||
| | | | ||
Regel 240: | Regel 269: | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Tinnegieter'''==== | ===='''Tinnegieter'''==== | ||
* [[Lodensteyn,_Familie#Joost_Jansz._van_Lodensteyn_.281536.29|'''Joost Jansz. van Lodensteyn''']] (1536 -1601), Delft | * [[Lodensteyn,_Familie#Joost_Jansz._van_Lodensteyn_.281536.29|'''Joost Jansz. van Lodensteyn''']] (1536 -1601), Delft | ||
| | | | ||
− | : De Tinnegieter. | + | : ''De Tinnegieter. |
− | : Soeckt in u selfs den Schat, Van't aller schoonste Vat. | + | : ''Soeckt in u selfs den Schat, Van't aller schoonste Vat. |
− | : Den aardsen berg, van vlees en bloed, | + | : ''Den aardsen berg, van vlees en bloed, |
− | : Heeft schoone glans in zyn gemoed, | + | : ''Heeft schoone glans in zyn gemoed, |
− | : In dien de Mens daar naa wou Mynen; | + | : ''In dien de Mens daar naa wou Mynen; |
− | : Gelyk hy anders is gesint | + | : ''Gelyk hy anders is gesint |
− | : En blinckende Metaalen vindt, | + | : ''En blinckende Metaalen vindt, |
− | : Die uit de Nacht, in't Licht verschynen. | + | : ''Die uit de Nacht, in't Licht verschynen. |
|[[File:tinnegieter luyken v6.jpg|225px|Joost Jansz. van Lodensteyn is tinnegieter, hier afgebeeld. Prent uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 Spiegel van 't menschelyk bedryf] van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).]] | |[[File:tinnegieter luyken v6.jpg|225px|Joost Jansz. van Lodensteyn is tinnegieter, hier afgebeeld. Prent uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 Spiegel van 't menschelyk bedryf] van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).]] | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Uitdraagster'''==== | ===='''Uitdraagster'''==== | ||
* '''Catharina Meessen''', echtgenote van [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281790.29|Johannes Armee]] (1790 - 1840), Utrecht. | * '''Catharina Meessen''', echtgenote van [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281790.29|Johannes Armee]] (1790 - 1840), Utrecht. | ||
| | | | ||
− | : Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, | + | : Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, met name kleren en gebruikt huisraad. De goederen werden opgekocht bij particulieren thuis, op boedelveilingen, openbare verkopingen of in erfhuizen. |
− | : Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen | + | : De verkoop geschiedde op de markt (straatventen) of in de uitdragerswinkel of uitdragerij. Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen. |
− | : | + | : Met vaste winkels onderscheidden ze zich van de oudkleerkopers, die tweedehands kleding van mindere kwaliteit huis aan huis of op markten verkochten. |
− | |[[File:Uitdraagster v2.jpg|225px]] | + | |
+ | : Deze oudkleerkopers, bijna altijd mannen, hadden een slechtere reputatie dan de uitdraagsters, die daarom erg hechtten aan het onderscheid. | ||
+ | |[[File:Uitdraagster v2.jpg|225px]]Een uitdraagster in de negentiende eeuw. | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Waarsman'''==== | ===='''Waarsman'''==== | ||
− | * [[Hoogendijk,_Familie# | + | * [[Hoogendijk,_Familie#Waarsman_van_de_Ziedewij|'''Hendrick Adriaensz. Hoogendijk''']] (1571, Rhoon - 1634, Barendrecht), Barendrecht. |
* [[Andewegh,_Familie#Waarsman_die_zijn_bezit_uitbreidt|'''Lauris Aertsz.''']] (rond 1572), Barendrecht. | * [[Andewegh,_Familie#Waarsman_die_zijn_bezit_uitbreidt|'''Lauris Aertsz.''']] (rond 1572), Barendrecht. | ||
| | | | ||
: De waarsman (ook waardsman genoemd) is een soort 'secretaris-penningmeester en hoofd technische dienst' van wat tegenwoordig een waterschap zou worden genoemd. | : De waarsman (ook waardsman genoemd) is een soort 'secretaris-penningmeester en hoofd technische dienst' van wat tegenwoordig een waterschap zou worden genoemd. | ||
− | | | + | |[[File:dijkaanleg.jpg|225px]] |
+ | Onderhoud aan een dijk 17e of 18e eeuw. | ||
|- style="vertical-align:top;" | |- style="vertical-align:top;" | ||
| | | | ||
+ | |||
===='''Zeilmaker'''==== | ===='''Zeilmaker'''==== | ||
*[[Lodensteyn,_Familie#Zeilmaker_in_Delft_of_Delfshaven.3F|'''Jan Jansz. van Lodensteyn''']] (1500), Delft | *[[Lodensteyn,_Familie#Zeilmaker_in_Delft_of_Delfshaven.3F|'''Jan Jansz. van Lodensteyn''']] (1500), Delft | ||
| | | | ||
− | : De Seilemaaker. | + | : ''De Seilemaaker. |
− | : De vlugge wind, Vat, daar hei't vind. | + | : ''De vlugge wind, Vat, daar hei't vind. |
− | : Het Seil aan ree en mast gespannen | + | : ''Het Seil aan ree en mast gespannen |
− | : Gaad over Zee met Schip en Mannen: | + | : ''Gaad over Zee met Schip en Mannen: |
− | : ôMens, span uit, span uit het Seijl, | + | : ''ôMens, span uit, span uit het Seijl, |
− | : Van hart'lijk Willen en begeeren, | + | : ''Van hart'lijk Willen en begeeren, |
− | : Soo voerd den heil'gen geest des Heeren | + | : ''Soo voerd den heil'gen geest des Heeren |
− | : U naa de Goudkust, aller heÿl. | + | : ''U naa de Goudkust, aller heÿl. |
|[[File:zeilmaker - Version 2.jpg|225px|Jan Jansz. van Lodensteyn is zeilmaker. De prent uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 Spiegel van 't menschelyk bedryf] van Jan en Caspar Luyken verbeeldt een zeilmakerswerkplaats (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).]] | |[[File:zeilmaker - Version 2.jpg|225px|Jan Jansz. van Lodensteyn is zeilmaker. De prent uit [http://www.dbnl.org/titels/titel.php?id=luyk001mens01 Spiegel van 't menschelyk bedryf] van Jan en Caspar Luyken verbeeldt een zeilmakerswerkplaats (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).]] | ||
|} | |} | ||
Regel 294: | Regel 330: | ||
[[Category:Algemeen]] | [[Category:Algemeen]] | ||
[[Category:Under Construction]] | [[Category:Under Construction]] | ||
+ | [[Category:To Check]] |
Huidige versie van 25 aug 2017 om 14:20
. |
> > > UNDER CONSTRUCTION < < < |
. |
Op deze pagina wordt aangegeven welke beroepen en ambachten onze directe voorouders beoefenden met hier en daar wat uitleg.
[bewerken] De geniale etser Jan Luyken
De meeste prenten met bijpassend gedicht (in schuinschrift) bij de beroepen komen uit De Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan Luyken en zijn zoon Caspar. Deze bundel etsen van ambachten stamt uit 1694. Er volgen daarna diverse uitgaven; de prenten op deze pagina komen vooral uit de fotomechanische herdruk uit 1767.
[bewerken] Tabel met beroepen en ambachten
Beroep of ambacht,
wie en waar |
Toelichting c.q. gedicht bij de prent van Luyken | Afbeelding |
---|---|---|
[bewerken] Bakker/ suikerbakker
|
|
|
[bewerken] Belastingontvanger
|
|
225px |
[bewerken] Bootsgezel
|
|
|
[bewerken] Dokter
|
|
|
[bewerken] Droogscheerder
|
|
|
[bewerken] Drukker
|
|
225px |
[bewerken] Glazenmaker
|
|
|
[bewerken] Goudsmid/zilversmid
|
|
Goudsmid |
[bewerken] Grutter
|
|
|
[bewerken] Hovenier
|
|
|
[bewerken] KoopmanZie ook VOC-koopman.
|
|
" |
[bewerken] Koopman (VOC)
|
|
225px |
[bewerken] Landman/boer
|
|
|
[bewerken] Leertouwer
|
|
|
[bewerken] Molenaar
|
|
|
[bewerken] Munter
|
|
|
[bewerken] Schilder
|
|
225px |
[bewerken] Schoenmaker
|
|
|
[bewerken] SchoolmeesterOok onderwijzer(es)
|
|
|
[bewerken] Schrijnwerker
|
|
|
[bewerken] Schipper
|
|
|
[bewerken] Tinnegieter
|
|
|
[bewerken] Uitdraagster
|
|
Een uitdraagster in de negentiende eeuw. |
[bewerken] Waarsman
|
|
Onderhoud aan een dijk 17e of 18e eeuw. |
[bewerken] Zeilmaker
|
|