Beroepen en ambachten

Uit FamilieWiki
Ga naar: navigatie, zoeken
.
> > > UNDER CONSTRUCTION < < <
.


Jan Luyken was een geniale etser met honderden etsen en gravures op zijn naam. Hier een verbeelding van de 10 Bijbelse plagen die Egypte troffen.
Jan Luyken was een geniale etser met honderden etsen en gravures op zijn naam. Hier een verbeelding van de 10 Bijbelse plagen die Egypte troffen.

Op deze pagina wordt aangegeven welke beroepen en ambachten onze directe voorouders beoefenden met hier en daar wat uitleg.

Inhoud

De geniale etser Jan Luyken

De meeste prenten met bijpassend gedicht (in schuinschrift) bij de beroepen komen uit De Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan Luyken en zijn zoon Caspar. Deze bundel etsen van ambachten stamt uit 1694. Er volgen daarna diverse uitgaven; de prenten op deze pagina komen vooral uit de fotomechanische herdruk uit 1767.

Tabel met beroepen en ambachten

Beroep of ambacht,

wie en waar

Toelichting c.q. gedicht bij de prent van Luyken Afbeelding

Bakker/ suikerbakker

De Suikerbacker.
In Christi Bloed, Lach God'lyk Soet
Die 't wrange Zuur wil overwinnen
Moet met geen Aquafort beginnen,
Maar Suiker is het rechte Swaard:
ô God! hoe hebd ghy't Suure Leeven,
Prent over het ambacht van suikerbakker uit Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).

Belastingontvanger

uitleg
225px

Bootsgezel

Bootsgezel (bootsgesel) is een brede benaming voor iedereen die van de (zee)vaart zijn beroep maakt, meestal ongeschoold werk in loondienst. Andere termen zijn zeeman, matroos, varensgast.
De zeventiende eeuwse afbeelding hiernaast bevestigt hun reputatie van drankzuchtig te zijn, maar ze werden ook gezien als grofgebekt en rokkenjagers.

Bootsgesel - Version 3.jpg

Dokter

uitleg
Docter luyken - Version 2.jpg

Droogscheerder

Een droogscheerder of lakenbereider is iemand die lakens afwerkte en de stof kamde om harige wolvezeltjes eruit te halen. In de gouden Eeuw een belangrijk beroep met een sterk gilde.
Droogscheerders.jpg

Drukker

uitleg
225px

Glazenmaker

uitleg
Glazenmaker.jpg

Goudsmid/zilversmid

In tegenstelling tot wat men zou denken, zeggen de termen edelsmid, goudsmid of zilversmid weinig over het materiaal waarmee de smid werkt, maar des te meer over het eindproduct.
Een goudsmid maakt in principe unieke sieraden en kunstvoorwerpen; een zilversmid daarentegen maakt voornamelijk gebruiksvoorwerpen, zoals tafelzilver, kandelaars, tabaksdozen, liturgisch vaatwerk, enz.
Een smid die zilveren sieraden maakt, wordt toch tot de goudsmeden gerekend. Omgekeerd kan een zilversmid in principe gebruiksvoorwerpen van goud vervaardigen. Het onderscheid tussen beide beroepen is dus niet strikt. (bron: Wikipedia)
Goudsmid - Version 2.jpg Goudsmid

Zilversmid - Version 2.jpg Zilversmid

Grutter

  • Pieter Antheunissen, overgrootvader van Pieter Breekpot (ca. 1680), is grutter en lid van het gilde der boekweitmeelmakers.
De Grutter.
Dat binnen sit, Is't rechte Pit.
Het Saad Van't buitendeel ontbloot,
Word eerst te recht tot eetbaar Brood:
Soo steekt de Kern Van't mens'lyk leeven,
In d'Aardse Bast Van Vlees en Bloed,
Waar uit Zy heer'lyck Word ontheeven,
Pieter Antheunissen, overgrootvader van Pieter Breekpot is  grutter en lid van het gilde der boekweitmeelmakers.

Hovenier

De Hovenier.
De rechte Gaarde, Is niet op aarde.
Het Hof is van de Mens bemind,
Die daar syn lust en uitvlucht vind;
Doch in het fleurtie moet hy scheiden:
Hy is dan welbedacht en wys,
Die saaid en plandt in't Paradys,
Daar't leeven eeuwich sal vermyden
Maria van Nus' voorouders waren hoveniers. Prent uit Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).

Koopman

Zie ook VOC-koopman.

De Koopman.
Sied veer, en wroet, Om Eeuwich Goed.
De koopman schiet zyn Peneghen uit,
En waagd zyn Goed, ui't Oog en Handen,
Op hoop van winst, naa zyn besluit;
Soo doen oock de Eedele Verstanden,
Die schieten 't weesen deeser Tyd,
Om't groote Goed der Eeuwigheid.
"Koopman - Version 2.jpg

Koopman (VOC)

  • xxx
  • xxx
uitleg
225px

Landman/boer

  • xxx
  • xxx
uitleg
Landtman of Boer - Version 2.jpg

Leertouwer

Op de prent is te zien hoe een leertouwer op de voorgrond het leer gladschaaft terwijl zijn maatje links het leer soepel trapt.
David Breekpot is leertouwer.  uit Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).

Molenaar

  • Rijshouwers AANVULLEN
De Moolenaar.
Den Heemel geeft, Wie vangd die heeft.
Staat imands Moolen wel gedraaid
Zijn wicken worden wel bewaaid,
En't werck van nooddr.ft word bedreeven
Wie deddt'er aan Genaade mis,
Die toe gekeerd van herten is,
Naa't Ee.wig onopho.d'lick Geeven.
Molenaar - Version 2.jpg

Munter

  • xxx
  • xxx
uitleg
Munter - Version 2.jpg

Schilder

uitleg
225px

Schoenmaker

uitleg
Schoenmaker - Version 2.jpg

Schoolmeester

Ook onderwijzer(es)

uitleg
Schoolmeester - Version 2.jpg

Schrijnwerker

  • xxx
  • xxx
uitleg
Schrijnwerker - Version 2.jpg

Schipper

  • xxx
  • xxx
uitleg
Schipper - Version 2.jpg

Tinnegieter

De Tinnegieter.
Soeckt in u selfs den Schat, Van't aller schoonste Vat.
Den aardsen berg, van vlees en bloed,
Heeft schoone glans in zyn gemoed,
In dien de Mens daar naa wou Mynen;
Gelyk hy anders is gesint
En blinckende Metaalen vindt,
Die uit de Nacht, in't Licht verschynen.
Joost Jansz. van Lodensteyn is tinnegieter, hier afgebeeld. Prent uit Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan en Caspar Luyken, (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).

Uitdraagster

  • Catharina Meessen, echtgenote van Johannes Armee (1790 - 1840), Utrecht.
Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, met name kleren en gebruikt huisraad. De goederen werden opgekocht bij particulieren thuis, op boedelveilingen, openbare verkopingen of in erfhuizen.
De verkoop geschiedde op de markt (straatventen) of in de uitdragerswinkel of uitdragerij. Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen.
Met vaste winkels onderscheidden ze zich van de oudkleerkopers, die tweedehands kleding van mindere kwaliteit huis aan huis of op markten verkochten.
Deze oudkleerkopers, bijna altijd mannen, hadden een slechtere reputatie dan de uitdraagsters, die daarom erg hechtten aan het onderscheid.
Uitdraagster v2.jpgEen uitdraagster in de negentiende eeuw.

Waarsman

De waarsman (ook waardsman genoemd) is een soort 'secretaris-penningmeester en hoofd technische dienst' van wat tegenwoordig een waterschap zou worden genoemd.
Dijkaanleg.jpg

Onderhoud aan een dijk 17e of 18e eeuw.

Zeilmaker

De Seilemaaker.
De vlugge wind, Vat, daar hei't vind.
Het Seil aan ree en mast gespannen
Gaad over Zee met Schip en Mannen:
ôMens, span uit, span uit het Seijl,
Van hart'lijk Willen en begeeren,
Soo voerd den heil'gen geest des Heeren
U naa de Goudkust, aller heÿl.
Jan Jansz. van Lodensteyn is zeilmaker. De prent uit Spiegel van 't menschelyk bedryf van Jan en Caspar Luyken verbeeldt een zeilmakerswerkplaats (fotomechanische herdruk van uitgave 1767).
Persoonlijke instellingen
Naamruimten
Varianten
Handelingen
Navigatie
Hulpmiddelen