Voltelen, Familie

Uit FamilieWiki
(Verschil tussen bewerkingen)
Ga naar: navigatie, zoeken
(→Ds. Arnoldus Voltelen (1666 ))
 
(665 tussenliggende versies door één gebruiker worden niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{| style="color: black; background-color: #FF3800;" width="55%"
+
[[File:Floris-Jacobus-Voltelen.jpg|thumb|475px|Geen afbeelding van de hier beschreven Voltelens, wel van [https://de.wikipedia.org/wiki/Florentius_Jacobus_Voltelen Florentius Jacobus Voltelen] (1753 - 1795),
−
|'''UNDER CONSTRUCTION'''
+
betachterkleinzoon van [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281630.29|Arnoldus Voltelen]] (1630) via diens zoon Cornelis Voltelen (1668), beroepen als predikant in Suriname. Florentius Jacobus Voltelen is geboren ''aan de Kaap'' (Kaap de Goede Hoop) en was voorbestemd predikant te worden. Hij ontworstelt zich aan theologische lessen en wordt een gevierd dokter en hoogleraar geneeskunde in Leiden.]]
−
Inderdaad: flarden tekst en ontbrekende passages. Er wordt aan gewerkt. Keer terug naar de [[Hoofdpagina|Hoofdpagina]] en kom later graag eens terug!
+
−
|}
+
−
 
+
  
−
{| class="wikitable" style="float:right; style= "text-align: center; width: 35%"
+
{| class="wikitable" style="float:right; style= "text-align: center"
−
!Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe  
+
| colspan="2"|'''Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe'''
 
|-
 
|-
−
|[[Haan_de,_Familie|de Haan]]
+
| colspan="2"|[[Ekker,_Familie|Ekker]]
 
|-
 
|-
−
|[[Swertz,_Familie|Swertz]]
+
| colspan="2"|[[Stork,_Familie|Stork]]
 
|-
 
|-
−
|[[Ekker,_Familie|Ekker]]
+
| colspan="2"|[[Craan,_Familie|Craan]]
 
|-
 
|-
−
|[[Stork,_Familie|Stork]]
+
| colspan="2"|[[Breekpot,_Familie|Breekpot]]
 
|-
 
|-
−
|[[Craan,_Familie|Craan]]
+
| colspan="2"|[[Ongewassen,_Familie|Ongewassen]]
 
|-
 
|-
−
|[[Breekpot,_Familie|Breekpot]]
+
| colspan="2"|[[Voltelen,_Familie|Voltelen]]
 
|-
 
|-
−
|[[Ongewassen,_Familie|Ongewassen]]
+
|[[Fockenbergh,_Familie|Fockenbergh]]
−
|-
+
|[[Ramp,_Helm_,Ram,_Families|Ramp > Helm > Ram]]
−
|[[Voltelen,_Familie|Voltelen]]
+
 
|}
 
|}
  
−
Deze pagina beschrijft de voorouders van '''xxx'' (xxxx), dochter van [[xxx|xxx]] (xxxx). Zij is voorouder van [[xxx|xxx]] (xxxx). Door haar huwelijk met [[xxx|xxx]] (xxxx) verdwijnt de achternaam xxx bij haar verdere nakomelingen.
+
Deze pagina beschrijft de voorouders van '''Susanna Voltelen''' (1698), dochter van [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281666_.29|Ds. Arnoldus Voltelen]] (1666). Zij is voorouder van [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]]. Door haar huwelijk met [[Ongewassen,_Familie#Eldert_Ongewassen_.281687.29|Eldert Ongewassen]] (1687) verdwijnt de achternaam Voltelen bij haar verdere nakomelingen.
  
−
== Joist Voltelen (ca. 1460) ==
+
== Hij die uit Voltlage komt ==
 +
 
 +
[[File:voltlage kaart v6.jpg|thumb|550px|left|Het dorp [https://de.wikipedia.org/wiki/Voltlage Voltlage] waar de familie Voltelen vandaan komt. Rechts is ''Osenbrugge'' (Osnabrück) zichtbaar onder het rode wiel. Deel van een kaart van het bisdom van Osnabrück (Osnaburgensis Episcopatus) uitgegeven door Blaeu in 1645]]
 +
 
 +
De familie Voltelen is terug te voeren naar de 15e eeuw en het dorpje [https://de.wikipedia.org/wiki/Voltlage Voltlage], 25 km noordwestelijk van [https://de.wikipedia.org/wiki/Osnabr%C3%BCck Osnabrück] in het Duitse [https://nl.wikipedia.org/wiki/Nedersaksen Nedersaksen] op de grens met Noordrijn-Westfalen.
 +
 
 +
Het gehucht komt in 1582 al voor in het zogenaamde ''Sachsenbuch'' dat hertog Hendrik van Saksen dat jaar laat aanleggen door zijn rentmeester in Fürstenau. Voltlagen komt in verschillende schrijfwijzen voor; ''Voltla, Voltlo, Voltlohe, Foltla, Voltlo, Vultlo'' of ''Voltel'', maar heet nu nog steeds Voltlage.
 +
 
 +
Vermoedelijk hadden de ouders van [[Voltelen,_Familie#Joist_Voltelen|''Joist van Voltell'']] in de 15e eeuw een boerenhofstede in Voltlage. Hun zoon vertrok naar Osnabrück , de nabijgelegen stad, waar hij een lid van het geslacht Hamelmann huwt en eigendom verwerft.
 +
 
 +
Dat is het moment geweest dat hij ''de Voltlo'' of ''de Voltelen'' zal worden genoemd (hoewel ook de naam Hamelmann voorkomt).
 +
 
 +
Bij gebrek aan achternamen werden personen vaak vernoemd naar hun vader of naar de plaats van herkomst. Dat is ook de reden dat we in Voltlage zelf geen Voltelens aantreffen.
 +
 
 +
Nakomelingen van Joist Voltelen voeren ook andere namen; zo komt ''Voltel'' en ''Voelthelen'' voor, maar ook het gelatiniseerde ''Voltlagius'' of ''Voltlo''.
 +
 
 +
== Al predikant wat de klok slaat ==
 +
 
 +
[[File:Predikant.gif|thumb|left|325px|left|De familie Voltelen heeft een rijke predikantentraditie. Predikant [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281630.29|Arnoldus Voltelen]] (1630) heeft 4 predikantenzoons die zelf weer minstens 4 predikanten voortbrengen.]]
 +
 
 +
Er zijn minstens 15 predikanten bekend onder de nazaten van de eerste Joist Voltelen. Onder onze voorvaders zijn dat er al 4 (en een geestelijke).
 +
 
 +
Ze zijn erg beweeglijk, niet ongewoon voor een predikantenfamilie; ze waaieren niet alleen uit naar Overijssel, Gelderland, Noord- en Zuid-Holland en Brabant, maar ook buiten de landsgrenzen;  Indië, Suriname en Zuid-Afrika.
 +
 
 +
== Joist Voltelen ==
 
   
 
   
−
'''Joist Voltelen''' is geboren rond 1460 in Voltlage bij Osnabrück.  Hij overlijdt voor 1521. Hij huwt rond 1485 '''Eberhardsdr. Hamelmann''' (voornaam onbekend). Zij overlijdt in ieder geval na 1534, in welk jaar haar zoon Elberhard Voltelen te haren behoeve beleend werd met het erve Sickhues te Haren bij Osnabrück. '''Dr. Eberhard Voltelen''' (ca. 1490, Osnabrück - ca. 1536) is hun zoon.
+
'''Joist Voltelen''' (ook Joost en Jodocus) is vermoedelijk geboren in Voltlage bij [https://de.wikipedia.org/wiki/Osnabr%C3%BCck Osnabrück] in het Duitse [https://nl.wikipedia.org/wiki/Nedersaksen Nedersaksen].  Het is bekend dat hij omstreeks 1460 in Osnabrück woont, als eigenaar van een huis aan de Beerstrate, grenzend aan dat van Arnold Bodeker.
 +
 
 +
[[File:Osnabrück Abraham Saurs Städtebuch.jpg|thumb|400px|Osnabrück rond 1590. Joist Voltelen woont er (Städtebuch van Abraham Saurs.]]
 +
 
 +
Hij huwt rond 1485 '''Eberhardsdr. Hamelmann''' (voornaam onbekend). Zij krijgen vermoedelijk de volgende twee kinderen:
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# [[Voltelen,_Familie#Dr._Eberhard_Voltelen_.28ca._1490.29|'''''Dr. Eberhard Voltelen''''']] (ca. 1490, Osnabrück - ca. 1536).
 +
# ''Johannes (de) Voltelen'',
 +
|}
 +
 
 +
Zoon Johannes Voltelen wordt, evenals zijn broer Eberhard, vermeld als notaris in Rome, alleen 7 jaar later (1518). Wellicht is hij dezelfde als Johannes Hamelman ''de Osnabrugis'' (uit Osnabrück) ingeschreven als student in Keulen op 23 April 1505. Joist Voltelen overlijdt vóór 1521. Zijn vrouw overlijdt ergens na 1534
  
 
== Dr. Eberhard Voltelen (ca. 1490) ==
 
== Dr. Eberhard Voltelen (ca. 1490) ==
  
−
'''Dr. Eberhard Voltelen''' is geboren rond 1490 in Osnabrück. Hij overlijdt rond 1536 op ca. 46-jarige leeftijd. De naam van zijn echtgenote is onbekend. '''Hendrik Voltelen''' (na 1520, Osnabrück) is zijn zoon.  
+
[[File:Wappen_Bistum_Osnabrück.png|thumb|left|200px|Eberhard Voltelen is geboren in [https://de.wikipedia.org/wiki/Osnabr%C3%BCck Osnabrück], en sterk betrokken bij het bisdom Osnabrück, waarvan het wapen hier afgebeeld wordt.]]
  
−
Hij is hoogstvermoedelijk dezelfde Dr. Eberhard Voltelen, waarvan het volgende bekend is"
 
−
* Student in Keulen (1508)
 
−
* Notaris in Rome (1511)
 
−
* Kanunnik in Osnabrück (1520)
 
  
−
== Hendrik Voltelen (na 1520)==
+
'''Dr. Eberhard Voltelen''', zoon van [[Voltelen,_Familie#Joist_Voltelen|Joist Voltelen]], ook voorkomend onder de voornamen ''Eberhardus'' en ''Everd'', is geboren rond 1490 in [https://de.wikipedia.org/wiki/Osnabr%C3%BCck Osnabrück]. De naam van zijn concubine cq. echtgenote is onbekend. Drie kinderen zijn bekend, allen geboren in Osnabrück:
  
−
'''Hendrik Voltelen''' is geboren na 1520 in Osnabrück. Hij huwt '''Catharina Krieters''' rond 1545. '''Hendrik Voltelen''' (1549, Dülmen - 1624, Steinfurt) is hun zoon. Hendrik huwt na Catharina Krieters een tweede maal; de naam van de echtgenote is niet bekend.
+
{| class="wikitable"
−
Hij bekleedt de volgende functies:
+
|
−
* Kanunnik van het stift St. Victor te Dülmen (1571)
+
# [[Voltelen,_Familie#Hendrik_Voltelen_.28ca._1520.29|'''''Hendrik Voltelen''''']] (ca. of na 1520), kannunik, domthesaurier en proost, huwt Catharina Krieters.
−
* Kannunik van het stift Borchhorst in Bentheim-Steinfurt (1585).
+
# ''Eberhard Voltelen'' (ca. 1525), ''jur. stud.'' (student rechten) in Keulen in 1543
 +
# ''Reyneke Voltelen''
 +
|}
 +
 
 +
Dr. Eberhard Voltelen overlijdt vermoedelijk tussen 1535 en 1537. Hij is dan ca. 46 jaar oud.
 +
 
 +
==== Vir ingeniosissimus excellentis memoriae ====
 +
 
 +
Eberhard Voltelen volgt een deels wereldlijke en geestelijke loopbaan. Hij studeert ''Art. stud'' (wetenschappen)  in Keulen in 1508 en promoveert aldaar tot ''doctor decretorum'' (doctor in geestelijk recht). Na afloop van zijn studie wordt hij ''ludimagister'' (schoolmeester) en ''praeceptor'' (leraar klassieke talen) aan de Stiftsschool van St. Johann in Osnabrück, waar jonge geestelijken worden opgeleid.
 +
 
 +
[[File:em-das-osnabruecker-domkapitel-em-ein-beraterg_full.jpg|thumb|330px|Het ''Domkapitel'' van Osnabrück, waar Voltelen ijverig naar streefde lid van te worden, is tegenwoordig een adviesorgaan van de bisschop zonder bestuurlijke taken. Afgebeeld het Osnabrücker Domkapitel in  2012. Foto/afbeelding: [http://www.noz.de/lokales/osnabrueck/artikel/373552/osnabrucker-domdechant-heinrich-silies-ins-amt-eingefuhrt].]]
 +
 
 +
Zijn verblijf aan deze school is van korte duur; in 1511 komen we een vermelding tegen van notaris in Rome. Later ontmoeten we hem als kanunnik van de St. Catharinakerk te Osnabrück (1520), als ''Pfarrer'' aan dezelfde kerk (1521) en als Proost aan de Collegiale kerk St. Andreas te Worms (1521).
 +
 
 +
Eberhard Voltelen blijkt een eerzuchtig man te zijn. Het is voor hem niet mogelijk een zetel te verwerven in het Domkapittel te Osnabrück, het hoge orgaan van het [https://nl.wikipedia.org/wiki/Prinsbisdom_Osnabr%C3%BCck Hoogstift Osnabrück] tegenwoordig Prinsbisdom genoemd; alleen leden van de adel komen daarvoor in aanmerking.
 +
 
 +
Daarom gaat hij voor kanunnik van het Stift St. Johann dat rechtstreeks onder het hoofdstift ressorteert en open staat voor lagere adel of personen van gegoede burgerlijke afkomst.
 +
 
 +
Dat gaat echter niet zonder slag of stoot.
 +
 
 +
[[File:Hamelmann - Version 2.jpg|thumb|400px|left|De bekende hervormer [https://de.wikipedia.org/wiki/Hermann_Hamelmann Hermann Hamelmann] (1526), hier afgebeeld, neef van Eberhard Voltelen, prijst Voltelen als een man met een zeer scherp oordeel en een wonderbaarlijk verstand.]]
 +
 
 +
De dekaan van het Stift St. Johann, Johannes Dailde, verzet zich heftig tegen opname van Eberhard Voltelen in zijn kapittel, maar het lukt Eberhard toch na een uitvoerig proces. Erger nog: Dailde moet in de strijd het onderspit delven. Hij wordt samen met het gehele kapittel van St. Johann ''geëxcommuniceerd''. De ban treft ook de pauselijke kapelaan ''Dr. jur.'' Martin de Spinosa.
 +
 
 +
Eberhard Voltelen blijft verbonden aan het Stift St. Johann en is rond 1535 senior, getuige een aantal ondertekende oorkonden.
 +
In dat jaar (1535) komt hij ook voor als domthesaurier in Minden, en proost aan de Collegiale kerk St. Andreas in Worms, een functie die hij al vanaf 1522 bekleedt.
 +
 
 +
De bekende hervormer [https://de.wikipedia.org/wiki/Hermann_Hamelmann Hermann Hamelmann] (1526) prijst Eberhard Voltelen later figuurlijk de hemel in. In een document uit 1564 beschrijft hij ''meus cognatus'' (mijn bloedverwant) Eberhard Voltelen, als een man met een zeer scherp oordeel en een wonderbaarlijk verstand (''vir ingeniosissimus ... etc''), en een uitstekend geheugen (''memoriae excellentis''). Hij heeft deze informatie uit tweede hand; Hendrik Voltelen is vermoedelijk tussen 1535 en 1537 overleden.
 +
 
 +
De bloedverwantschap is waarschijnlijk terug te voeren op een gemeenschappelijke grootvader; Eberhard Hamelmann (ca. 1430). Voltelen zelf gebruikt ook soms de naam Hamelmann.
 +
 
 +
== Hendrik Voltelen (ca. 1520)==
 +
 
 +
[[File:borghorst_1840_n_hvb.jpg|thumb|375px|Hendrik Voltelen is o.a. kanunnik in het [https://de.wikipedia.org/wiki/Stift_Borghorst Stift Borghorst] in Bentheim-[https://nl.wikipedia.org/wiki/Steinfurt_(stad) Steinfurt]. Hier het Stift rond 1840.]]
 +
 
 +
'''Hendrik Voltelen''', zoon van [[Voltelen,_Familie#Dr._Eberhard_Voltelen_.28ca._1490.29|Dr. Eberhard Voltelen]] (ca. 1490), is geboren in of na 1520 in [https://de.wikipedia.org/wiki/Osnabr%C3%BCck Osnabrück]. Zijn relatie met zijn concubine cq. echtgenote '''Catharina Krieters''' wordt geformaliseerd in 1545.
 +
 
 +
Ze vestigen zich in [https://de.wikipedia.org/wiki/D%C3%BClmen Dülmen] ergens vóór 1549. Dülmen ligt 80 km zuidwestelijk van Osnabrück, onder Münster. Hendrik Voltelen en Catharina Krieters krijgen minstens één zoon:
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# [[Voltelen,_Familie#Hendrik_Voltelen_.281549.29|'''''Hendrik Voltelen''''']] (1549, Dülmen - 1624, Steinfurt), huwt met 1) Anna Hoppers, 2) Elisabeth Karten, 3) Stijne Bodeker, 4) Grete Wulffs, 5) Aleyda Holterman.
 +
|}
 +
 
 +
Hendrik huwt na Catharina Krieters een tweede maal. De naam van de echtgenote is niet bekend, wel hun zoon en zijn Deens nageslacht. Het wordt beschreven in de paragraaf [[Voltelen,_Familie#Geestelijke_met_concubine|Geestelijke met concubine]].
 +
 
 +
==== Pfaffenkind ====
 +
 
 +
[[File:reformation2.jpg|thumb|350px|left|Hendrik Voltelen wordt als ''Pfaffenkind'' (kind van een geestelijke) wel, hoewel officieel niet geoorloofd, geëcht. Afbeelding van een doop medio 16e eeuw.]]
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
In de 16e eeuw leefden vele geestelijken met hun huishoudsters samen. De kinderen die deze hun schonken werden openlijk als de hunne opgevoed; de zogenaamde ''Pfaffenkinder'' ([https://de.wikipedia.org/wiki/Pfaffe ''Pfaffe''] = geestelijke). In het schemergebied van de overgang van het katholicisme naar het protestantisme werden ook huwelijken afgesloten die, hoewel ongeoorloofd, wel geldig waren.
 +
 
 +
De kinderen waren dan ook ''echte'' kinderen in de woordelijke betekenis. Daarnaast was het niet ongewoon dat zonen van geestelijken zelf ook geestelijken werden.
 +
|}
 +
 
 +
Dit gaat ook op voor zowel Hendrik Voltelen als zijn oudoom, de bekende hervormer [https://de.wikipedia.org/wiki/Hermann_Hamelmann Hermann Hamelmann] (1526); beiden waren ''Pfaffenkinder'' die zelf ook [https://de.wikipedia.org/wiki/Pfaffe ''Pfaffe''] worden.
 +
 
 +
==== Geestelijke met concubine ====
 +
 
 +
Hendrik Voltelen is [https://nl.wikipedia.org/wiki/Seculiere_kanunnik kanunnik], een soort Rooms-katholieke geestelijke, en bekleedt die functies in het [https://de.wikipedia.org/wiki/St._Viktor_(D%C3%BClmen) Stift St. Victor] (1571, 1572, 1582),  en het [https://de.wikipedia.org/wiki/Stift_Borghorst Stift Borghorst] in Bentheim-[https://nl.wikipedia.org/wiki/Steinfurt_(stad) Steinfurt] (1585). Er is een getuigenis van zoon Hendrik Voltelen Junior (1549) uit 1582 die zijn ouders beschrijft als voorbeeldige en vrome burgers;
 +
 
 +
[[File:Jacob_Just_Voltelen v2.jpg|thumb|375px|Jacob Just Voltelen (1602), kleinzoon van Hendrik Voltelen die in Denemarken carriere maakt als bergkolonel in de oorlog met Noorwegen en zijn koning redt.]]
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''dat de voornoemde Hendrik Voltelen alhier binnen deze stad Dülmen van de voorschreeven Hendrik Voltelen zijn vader ende Catharina Krieters zijne moeder vrij ende recht gebooren ende voortgekomen is, ...
 +
 
 +
: ''... ook dat die zelve zijn ouders altoos een eerlijke, vroom ende vreedzaam leven gevoert hebben (...) ende ook geene onkuijsche ende onchristelijke verboode leven aangehangen hebben.''
 +
|}
 +
 
 +
Hoe mooi dit ook klinkt, een heel ander geluid komen we tegen in het verslag van een kerkvisitatie (inspectie) op last van de bisschop van Munster in Westfalen. Op 9 Mei 1572 bezoeken de ''Heeren visitatoren'' het Stiftskapittel in [https://de.wikipedia.org/wiki/D%C3%BClmen Dülmen], waar een aantal kanunniken verschijnen, waaronder Henricus Voltelen. Ze moeten ongeveer 70 pertinente vragen beantwoorden, zoals;
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''An sint canonici concubinas apud se publice detinentes et qui sint isti?''
 +
|}
 +
 
 +
Vrij vertaald; ''zijn er kanunniken die openlijk leven met een concubine en wie zijn deze?''
 +
 
 +
De kanunniken Henricus Voltelen en Hermannus Kuir bekennen dat zij  er concubines en keukenmeiden op na houden, en  beloven ze weg te zenden.
 +
 
 +
[[File:Voltelen_surname.jpg|thumb|250px|left|De achternaam Voltelen komt het meest voor in [http://www.namespedia.com/details/Voltelen Denemarken], te danken aan Jacob Just Voltelen (1602), Deense kleinzoon van Hendrik Voltelen?]]
 +
 
 +
Het staat allemaal in mooi Latijn in de archieven. Op de vraag of er ketters onder de kanunniken zijn, antwoorden de kanunniken categorisch ''NEMO!'' (niemand).
 +
 
 +
Of Hendrik Voltelen zijn concubine heeft heengezonden is niet bekend, maar niet waarschijnlijk. Hij is een jaar eerder  (1571), meer dan vijftig jaar oud, wederom in het huwelijk getreden; de naam van de echtgenote is niet bekend. Met haar verwekt hij een zoon, Just Henrik Voltelen (1577 - 1620), die '' Obergerichts-assessor'' in Wenen wordt.
 +
 
 +
Een zoon van Just Henrik, Jacob Just Voltelen (1602 - 1699), wordt ''Bergoberst'' (bergkolonel) in dienst van de Deense koning. Zijn nakomelingen blijven in Denemarken en zijn mogelijk verder verspreid; volgens [http://www.namespedia.com/details/Voltelen Namespedia] wordt de achternaam Voltelen  namelijk wereldwijd  het meest aangetroffen in Denemarken.
  
 
== Hendrik Voltelen (1549) ==
 
== Hendrik Voltelen (1549) ==
  
−
''''Hendrik Voltelen''' is geboren in 1549 in Dülmen. Hij overlijdt in 1624 in Steinfurt op 75-jarige leeftijd en is begraven in de Grote Kerk van Steinfurt. Hij huwt Elisabeth Karten, burgeres van Neuenhaus, in 1591, maar hertrouwt 5 jaar later (1596) met '''Stijne Bodeker''' in Assen (Westfalen), mogelijk omdat zijn eerste vrouw overleden is.
+
[[File:ootmarsum toen en nu v2.jpg|thumb|425px|Boven: Kaart van [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum] uit 1560 van Jacob van Deventer, ca. 30 tot 70 jaar voordat Hendrik Voltelen er respectievelijk burger, notaris, rechter en burgemeester wordt. Onder: Het middeleeuwse stratenpatroon van de binnenstad iis nog goed herkenbaar op de  luchtfoto. Foto/afbeelding: [http://www.regiocanons.nl/overijssel/twente/ootmarsum/de-kaart-van-jacob-van-deventer/afbeeldingen/middeleeuws-stratenpatroon Regiocanons.nl].]]
  
−
Stijne Bodeker, dochter van Gerdt Bodeker, is geboren rond 1575 in Beckum, en overlijdt in 1615 in Ootmarsum op ca. 40-jarige leeftijd. Uit dit huwelijk is '''Ds. Salomon Voltelen''' (1600, Oostmarsum - 1663, Vollenhove) een zoon.
+
'''Hendrik Voltelen''', zoon van [[Voltelen,_Familie#Hendrik_Voltelen_.28ca._1520.29|Hendrik Voltelen]] (ca. 1520),  is geboren in 1549 in Dülmen. Hij zal vijfmaal huwen; zijn vier eerste echtgenoten overlijden allen. Ze worden beschreven in de paragraaf [[Voltelen,_Familie#Vijfmaal_gehuwd|
 +
Vijfmaal gehuwd]]
 +
 
 +
Onze opvolging gaat verder via zijn derde vrouw '''Stijne Bodeker''' die hij huwt in Assen (Westfalen). Stijne Bodeker is de dochter van Gerdt Bodeker, geboren rond 1575 in Beckum, en overleden in 1615 in Ootmarsum op ca. 40-jarige leeftijd.
 +
 
 +
Uit dit huwelijk zijn 9 kinderen geboren waarvan er zeker drie jong overlijden, en mogelijk enkelen meer van de hieronder genoemden. De kinderen zijn allen in Ootmarsum geboren met uitzondering van eerstgenoemde Gerhardus, die in Neuenhaus is geboren.
 
   
 
   
−
Er zijn in de archieven, naast de twee bovenstaande huwelijken, nog vier andere partners gevonden van Hendrik Voltelen, waarvan één een concubine was en de andere drie echtgenoten:
+
{| class="wikitable"
−
* Anna Hoppers (Neuenhaus)
+
|
−
* Grete Wulffs
+
# ''Gerhardus Voltelen'' (1597). Het familiearchief meldt: ''1597 op den dag van do zuyvere onnosolen is gebooren Gerhardus''
−
* Aleyda Holterman. Zij is weduwe uit een eerder huwelijk met Gualterus/Gwalter Piccardt, zoon van een andere stamvader [[Piccardt,_Familie#Johan_Piccardt_.281520.29|'''Johan Piccardt''']]. Gualterus is glasblazer, burger, en schepen van Neuenhaus.
+
# [[Voltelen,_Familie#Ds._Salomon_Voltelen_.281600.29|'''''Ds. Salomon Voltelen''''']] (1600 - 1663, Vollenhove), huwt Clasina Hendriksdr. Roeterink.
−
* Else Krijtens.
+
# ''Odilia Anna Voltelen'' (1602)
 +
# ''Johannes Voltelen'' (1604). Wellicht was zijn afstammeling Jan Voltelen, soldaat onder kapitein Eengers, die in 1696 in Coevorden een kind Jannes laat dopen.
 +
# ''Wilhelmus Voltelen'' (1607)
 +
# [[Voltelen,_Familie#Zoon_Hendrikus_Voltelen_.281609.29|''Hendrikus Voltelen'']] (1609).
 +
|}
  
−
Aangezien zijn huwelijken met Elisabeth Karten en Stijne Bodeker plaatsvonden toen hij 42 respectievelijk 47 jaar oud was, kunnen de 4 partnerschappen zowel daarvoor als daarna gespeeld hebben.
+
Hendrik Voltelen overleeft al zijn 5 vrouwen en overlijdt in 1624 in Steinfurt op 75-jarige leeftijd. Hij is begraven in de Grote Kerk aldaar.  
  
−
Van Hendrik Voltelen is meer bekend:
+
Het overlijden van drie andere jonge kinderen, onder andere aan de pest, staat beschreven in de familiebijbel:
−
* Burger van Neuenhaus (1582) en Ootmarsum (1588)
+
−
* Notaris (1600)
+
−
* Gerichtsschrijver (1604)
+
−
* Substituut schout Ootmarsum (1602—1614)
+
−
* Keurnoot (1617)
+
−
* Burgemeester (1620)
+
  
−
== Ds. Salomon Voltelen (1600) ==
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
* ''1596 (...) gebooren een dogter genaamt Anna is gestorven aan den Schuylenborg en begrave in de kerk van het dorp Hellendoorn''.
 +
* ''1605 den 14 Jan. Chatarina. 1625 den 16 Augustus is door de pest gestorven Catharina Voltelen in Swartsluijs''.
 +
* ''In 1606 is gebooren een dogter, welke eer zij gedoopt was, is overleeden''.
 +
|}
  
−
'''Ds. Salomon Voltelen''' is geboren in 1600 in Oostmarsum.  Hij overlijdt in 1663 in Vollenhove op een leeftijd van 63 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Vollenhove. Hij huwt '''Clasina Hendriksdr. Roeterink''' in 1626.  Zij is geboren in 1608 in Hasselt, en overlijdt in 1661 in Vollenhove op een leeftijd van 52 jaar oud. '''Ds. Arnoldus Voltelen (1630, Wanneperveen - 1688, Zwolle( is hun zoon.
+
Zoon Hendrikus Voltelen (1609) is vermoedelijk dezelfde die in 1634 voorkomt in de Resoluties van de Gedeputeerde Staten van Overijssel:
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''Opte requeste van Henrick Voltelen int stift Munster gevangen geweest sijnde van eenige keijserschen onder pretext van coninx soldaten, versoeckende dat hem kans geboden worde dat hij van die van Munster restitutie van sijn schade moge bekomen".
 +
|}
  
−
Ds. Salomon Voltelen is predikant in Wanneperveen (1625) en Vollenhove (1633).
+
==== Vijfmaal gehuwd  ====
  
−
==Ds. Arnoldus Voltelen (1630) ==
+
De eerder beschreven '''Stijne Bodeker''' is Hendrik Voltelens derde vrouw. Aangevuld door aantekeningen in zijn familiebijbel ziet het totaalplaatje van zijn vijf huwelijken er als volgt uit:
  
−
'''Ds. Arnoldus Voltelen''' werd geboren in 1630 in Wanneperveen.  Hij overlijdt in 1688 in Zwolle  op een leeftijd van 57 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Zwolle. Hij huwt '''Susanna Fockenbergh''' in 1654 in Westzaandam. Susanna is de dochter van Pieter (de oude) Fockenbergh (Faucquenberghe) en Elisabeth "van Eeckeloo" Pietersdr. Ze is geboren in 1632 in Amsterdam, en overleden in 1671 in Zwolle op een leeftijd van 39 jaar. '''Ds. Arnoldus Voltelen''' (1666, Gorinchem - 1698, in zee op weg naar Ceylon) is hun zoon.
+
[[File:Statenbijbel_4a8d2f7f2a41f v2.jpg|thumb|250px|left|Hendrik Voltelen noteert belangrijke familiegebeurtenissen in zijn bijbel, waaronder ook jammerlijk het overlijden van veel vrouwen en kinderen. Hier een exemplaar gedrukt bij Smient in Dordrecht uit 1665 met typische leren band, koperen hoeken en sloten. Foto/afbeelding: [http://plancius.nl/Books/Bibles/B74-Statenbijbel.html?pop=0].]]
  
−
In 1674, drie jaar na het overlijden van zijn eerste vrouw, huwt Ds. Arnoldus Voltelen in Mastenbroek Maria Curtois, weduwe van Jacob van Muyden.
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
# Het huwelijk met zijn eerste vrouw ''Anna Hoppers'' vindt in plaats in 1580, vermoedelijk in Neuenhaus. Na 6 kinderen verwekt te hebben overlijdt zij in 1590. Twee nazaten zullen stamvaders worden van een Hasseltse - Harderwijksche  tak  (Arnoldus Voltelen) en een Overijselsche tak, welke laatste echter uitsterft (Lubbertus Voltelen).
 +
# Een jaar later (1591) huwt hij zijn tweede vrouw ''Elisabeth Karten'', die zelf het burgerrecht van Neuenhaus verwerft in 1592. Zij baart een zoon in 1592, die maar 2 jaar oud wordt. Eigenaardig is dat Hendrik Voltelen niet in zijn familiebijbel noteert wanneer hij met Elizabeth Karten huwt. Dat was reden voor speculatie dat Elisabeth een concubine was, hetgeen onkracht is door archiefmateriaal.
 +
# Als ook Elisabeth Karten overlijdt, huwt hij zijn derde vrouw ''Stijne Bodeker'' in Assen (Westfalen).
 +
# Na het overlijden van ''Stijne Bodeker'' huwt Hendrik Voltelen ergens vóór 1618 met zijn vierde vrouw ''Grete Wulffs''
 +
# Hierna huwt hij zijn vijfde vrouw ''Aleyda Holterman''.  Zijn laatste vrouw is weduwe uit een eerder huwelijk met Gualterus/Gwalter Piccardt, zoon van een andere stamvader [[Piccardt,_Familie#Johan_Piccardt_.281520.29|Johan Piccardt]]. Gualterus is glasblazer, burger, en schepen van Neuenhaus.
 +
|}
  
−
Ds. Arnoldus Voltelen staat ingeschreven als student in Leiden in 1650. Hij wordt als proponent beroepen te Westzaandam in 1653, en wordt predikant in Gorinchem (1663) en Zwolle (1669). Hij is emeritus in 1687
+
Zijn aantekeningen over het overlijden van zijn vrouwen en andere kinderen in de familiebijbel, overgeschreven door zijn kleinzoon Ds. Hermanus Voltelen, zijn confronterend:
  
−
Op 20 oktober 1672 preekt hij als eerste in de Onze Lieve Vrouwekerk te Zwolle, nadat deze kerk was verlaten door de katholieken die de Grote Kerk in gebruik hadden genomen. Ook in de Grote kerk van Zwolle zal hij als eerste preken, als deze in mei 1674 ook door de katholieken wordt ontruimd. Het gerucht gaat dat hij vanaf dat moment niet graag meer in de Grote kerk preekt omdat hij de overleden priester Waeyer als spook naast zich op de preekstoel zag staan.
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
* ''1590 is mijn vrouw Anna Hoppers gestorve den 7 September.''
 +
* ''1592 In Augustus heb ik bij mijn vrouw Elizabeth Karten voortgeteelt eenen zoon en hij is gestorven den 11 Sept. 1594.''
 +
* ''1596 den 1 Febr.: heb ik getrouwt Christina Bathekker, en de bruyloft is gehouden te Assen. In 't jaar van den oorsprong is gebooren een dogter genaamt Anna.''
 +
* ''1615 den 15 xbr is mijn huysvrouw Christina Bathekker te Ootmaersum overleden en ook aldaar begraven.''
 +
|}
  
−
Susanna Fockenbergh, gedoopt. Amsterdam (Nieuwe Kerk);
+
==== Een goeden heren met schrijven gediend ====
−
Doop van Sesanne, dochter van Pieter Cloppenburg en Lijsbet Pieters; waarschijnlijk een verschrijving. Bij haar ondertrouw wordt als haar leeftijd 21 jaar opgegeven, maar men was hierin niet erg nauwkeurig.
+
−
 
+
−
Kinderen van Susanna Fockenbergh en Ds. Arnoldus Voltelen
+
−
# Ds. Arnoldus Voltelen. Ds. Arnoldus  werd geboren op 1666-06-29 in Gorinchem.  Hij overleed op 1698-05-25 in zee op weg naar Ceylon.
+
  
−
==== zijn vrouw Susanna Fockenbergh ====
+
[[File:neuenhaus ootmarsum kaart.jpg|thumb|545px|Hendrik Voltelen is burgemeester in respectievelijk Neuenhaus (1619) en Ootmarsum (1620). Kaart van het graafschap Bentheim met de beide steden. De kaart moet een kwartslag met de klok mee gedraaid worden om het Noorden boven te krijgen. (Johannes Janssonius, 1638)]]
  
−
''TEVEEL INFO: APARTE PAGINA MAKEN en opnemen ancestors''
+
Hendrik Voltelen heeft in zijn jonge jaren ''een goede heeren met schrijven gediend''.  Hij is namelijk in 1573 secretaris van Bernard de Bever, landcommandeur van het Duitse Huis te [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum].
  
−
VADER Pieter (de oude) Fockenbergh (Faucquenberghe). Pieter (de oude) werd geboren tussen 1595 en 1596 in Stegeren. Hij werd begraven op 1675-01-04 te Amsterdam. Hij trouwde Elisabeth "van Eeckeloo" Pietersdr. in 1622. Hij trouwde tevens Wijbrich Claesdr. van der Heijde op 1658-08-04 in Diemen.
+
In 1582 treffen wij hem aan in de stad Neuenhaus in Westfalen, destijds behorend tot het graafschap Bentheim. Hij heeft zich hier omstreeks 1580 gevestigd en wordt burger (1582), waar hij zich ''een tijd lang met den woon heeft opgehouden''  en van zins is ''volgens zijn gelegenheid nog te willen blijven''.
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Hij is ook burger in [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum] (1588) maar blijft vermoedelijk in Neuenhaus wonen tot 1588.
  
−
in 1622 varensgezel te Amsterdam, later koopman „in d'oude Velasco" op de Singel aldaar, verwierf een aanzienlijk vermogen in de handel, liet in 1666 twee huizen bouwen op de Herengracht te Amsterdam. Deze huizen werden in de 18de eeuw ingrijpend verbouwd; zij dragen thans de nummers 487 en 489.
+
Voor zijn burgerschap in Ootmarsum betaalt hij een zodanig hoog bedrag dat hij ook het recht verkrijgt om paard en wagen te houden. Dat is wel handig; hij zal vermoedelijk veel gependeld hebben tussen Neuenhaus en Ootmarsum (12 km).
  
−
begr. Amsterdam Walenkerk graf B10
+
[[File:ootmarsum en neuenhaus v3.jpg|thumb|175px|left|Ootmarsum en Neuenhaus waren naburige steden (12 km) en destijds beiden onderdeel van de Republiek. Neuenhaus ligt nu in Duitsland; het kwam in 1674 tijdens de [https://nl.wikipedia.org/wiki/Hollandse_Oorlog Hollandse Oorlog] in Duitse handen.]]
  
−
tr. 2 ° Wijbrich Claesdr. van der Heijde; ondertr. Amsterdam 16 febr. 1658, derde gebod opgehouden op verzoek van de kinderen uit het eerste huwelijk
+
[https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum] is afwisselend in handen van de Spanjaarden en de ''Staatschen''. Na een korte bezetting in de lente van 1580 door de ''Staatsche troepen'' blijft het 12 jaar (tot 1592) in handen van de Spanjaarden. Ootmarsum komt van juli 1592 tot september 1593 even weer in het bezit van Prins Maurits maar de Spanjaarden, onder leiding van  Frederik van den Bergh, herwinnen het en blijven 4 jaar de baas. Tenslotte wordt Ootmarsum definitief door de Staatschen hernomen (september 1597).
  
−
Nederlandse Leeuw 1986
+
Al die jaren schijnt ''Rychter Henryck Voelthelen tho Oetmarszn'' (Hendrik Voltelen, rechter in Ootmarsum), daartoe aangesteld door de ''Staatschen'', rustig in dit stadje te hebben gewoond.
  
−
kocht in 1643 het huis Don de Velasco op de Herengracht te Amsterdam. Dit in 1618 gebouwde huis bestaat nog: thans Herengracht 203. Pieter Fockenberg kocht het voor ƒ28510,— (zie kwijtscheldingsreg. 3 A , f. 260 v en vier eeuwen Herengracht, uitg. Amstlodamum 1976, betr. de nrs. 203 en 487). I n De Nederl. Leeuw 1969, k. 138, noot 68 leze men Weeskamerarch. Amsterdam inv . nr . 843 i.p.v. 834 (Inbrengreg. 19).
+
[[File:huis ootmarsum v2.JPG|thumb|400px|Bernard de Bever, landcommandeur van het Duitse Huis te [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum], en baas van secretaris Hendrik Voltelen, vertoefde in deze  [http://members.home.nl/m.tettero/Watergeuzen/Ootmarsum.htm ''commanderie'']. Het is afwisselend in handen van de ''Staatschen'' en Spaanse legerleiders, onder wie Alfonso Mendoza. De spits rechts is van de slotkapel die in 1480 is gebouwd. Op de voorgrond het koetshuis. Het huis is  in 1811 afgebroken. Waterverftekening van Andries Schoemaker (Historisch Centrum Overijssel).]]
  
−
MOEDER Elisabeth "van Eeckeloo" Pietersdr. Elisabeth "van Eeckeloo" werd geboren in 1605. Zij werd gedoopt op 1605-08-21 te Amsterdam. Zij werd begraven op 1650-10-20 te Amsterdam. Zij was de dochter van Pieter Corneliszn. en Catalijne de Lange. Pieter Cornelisz-, aanvankelijk te Eekloo?, van ca. 1600 af te Amsterdam, in 1625 boterkoper aldaar. tr. 2 ° ondertr. Amsterdam 10 mei 1625) Emmetje Westrenen, weduwe van Hugo de Goijer
+
Zijn keurnoten zijn Johan Palthe en Gerhardt Wilmess, die Voltelen in schrijven ''meinen Coirnoeten'' noemt; een kornuit is een soort mederechter voor de nodige ''checks and balances''. Gedrieën vormen ze jarenlang de hervormingsgezinde notabelen van Ootmarsum.  
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Hendrik Voltelen maakt een carrière door in beide steden waar hij burger is:
  
−
Elisabeth Pietersdr. (,,van Eeckeloo"), waarschijnlijk ged. Amsterdam Nieuwe Kerk, begr. Amsterdam Walenkerk.
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
−
   
+
|
−
Zie over hen en haar vader (met verwijzing naar Weeskamerarch. Amsterdam, huidig inv. nr. 834 f. 217vso.): J. E. Elias, De vroedschap van Amsterdam I I blz. 859. Met Stegeren wordt Estaires in Frans Vlaanderen, ten westen van Rijssel bedoeld; nog verder westelijk ligt Fauquembergues waaraan de naam kennelijk ontleend is.
+
* Burger van Neuenhaus (1582) en [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ootmarsum Ootmarsum] (1588)
 +
* Notaris in Ootmarsum (vermelding 1604, zegel uit 1600)
 +
* Gerichtsschrijver (1604 en 1616)
 +
* Gerichtsverwalther (substituut richter/schout) in Ootmarsum (tussen 1602 en 1614)
 +
* Keurnoot (mederechter) (1617)
 +
* Burgemeester van Neuenhaus (1619)
 +
* Burgemeester van Ootmarsum (1620)
 +
|}
  
−
Wijbrich Claesdr. van der Heijde tr. 2° (ondertr. Amsterdam 23 aug. 1675) Jan Adriaansz. Stockhof, weduwnr. van Anneke van de Bogaert.
+
== Ds. Salomon Voltelen (1600) ==
−
Volgens De Nederl. Leeuw 1940 kol. 261 wordt de achternaam Eeckeloo van Elisabeth Pietersdr. nergens vermeld behalve in familieaantekeningen. Dit is onjuist: zowel bij haar overlijden als bij het tweede huwelijk van haar echtgenoot heet zij „van Eeckeloo".
+
  
−
== Ds. Arnoldus Voltelen (1666 ) ==
+
'''Ds. Salomon Voltelen''', zoon van [[Voltelen,_Familie#Hendrik_Voltelen_.281549.29|Hendrik Voltelen]] (1549), is geboren in 1600 in Oostmarsum.  Hij huwt '''Clasina Hendriksdr. Roeterink''' in 1626, geboren in 1608 in Hasselt.
  
−
Ds. Arnoldus  werd geboren op 1666-06-29 in Gorinchem.  Hij overleed op 1698-05-25 in zee op weg naar Ceylon op een leeftijd van 31 years, 10 months. Hij was de zoon van Ds. Arnoldus Voltelen en Susanna Fockenbergh. Hij trouwde Agnita Ram in 1693.  
+
[[File:wanneperveen kaart v2.jpg|thumb|435px|left|Het is even zoeken; het lintdorpje Wanneperveen in Overijssel (tussen Vollenhove en Meppel) waar Henricus Voltelen predikant wordt. Predikanten werden voor hun ''beroepingswerk'' heengezonden naar veel plekken in Nederland. Delen uit kaart van Nicolaas ten Have (na 1681).]]
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Van hun 12 kinderen overlijden er vermoedelijk vier vroeg, gezien het gebrek aan verdere gegevens na hun geboorte: ''Christina'' (1627), ''Abraham'' (1642), ''Isaac'' (1644) en ''Clasina (Clasyntie)'' (1648).  De eerste kinderen worden geboren in Wanneperveen, vanaf Arnoldus in Vollenhove. Van de volgende kinderen is meer bekend over hun volwassenheid:
  
−
Dominee Arnoldus Voltelen studeerde te Groningen 18 sept. 1684,- woonde in 1693 te Amsterdam\line - beroepen als Oost - Indisch predikant met bestemming Ceylon en vertrokken met de Assendelft ." in l698 \line - overlijdt op weg daarheen 25 mei 1698
+
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# ''Henricus Voltelen'' (1628, Wanneperveen - 1683, Steenwijk), apotheker in  Steenwijk. Hij huwt Petertien (Petronella) Bisschop in 1654
 +
# [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281630.29|'''''Ds. Arnoldus Voltelen''''']] (1630, Wanneperveen - 1688, Zwolle), predikant, huwt 1) Susanna Fockenbergh in 1654, Westzaandam, 2) Maria Curtois in 1674 in Mastenbroek.
 +
# ''Ds. Hendricus Johannes Voltelen'' (1632, Wanneperveen - 1670, Blankenham), studert in Leiden en wordt predikant in  Blankenham. Hij huwt Geeltje van Koten (Kooten)
 +
# ''Jonathan Voltelen'' (1635, Vollenhove - na 1643)
 +
# ''Ds. Rudolphus (Rudolph) Voltelen'' (1637, Vollenhove - 1694, Babiloniënbroek), studeert theologie in Leiden en wordt predikant in Babiloniënbroek, en later Hill. Hij huwt Elisabeth Harmensdr. Valck, in 1665, Blankenham. Zij is weduwe van Gerbrandt Decker, burgemeester van Vollenhove.
 +
# ''Ds. Thomas Burchardus (Borchard) Voltelen'' (1640, Vollenhove - 1678, Zwolle), studeert theologie in Leiden en wordt predikant in Meeuwen (1667) en Zwolle (1670). Hij huwt Maria Pus rond 1670.
 +
# ''Christina Voltelen'' (1646, Vollenhove - 1668, Ravestein), huwt Gompardus Goddefroy in 1667. Hij is eerst militair chirurgijn in garnizoen Steenwijk, later Ravestein, en sinds 1669 koopman (civetkathouder) in Amsterdam.
 +
# ''Salomon Voltelen'' (1651, Vollenhove - rond 1687, Giessen-Nieuwkerk), apotheker in Rotterdam, daarna chirurgijn in Giessen-Nieuwkerk. Hij huwt Adriana van der Voort rond 1680
 +
|}
  
−
Echtgeno(o)t(e):Agnita Ram.
+
[[File:AfricanCivet.jpg|425px|thumb|De op haar 22e overleden dochter  ''Christina'' huwt Gompardus Goddefroy, die later civetkathouder wordt; hij hield deze exotische katten om er ''civet'' (genitale afscheiding) uit te lepelen, waar parfum van werd gemaakt. Foto/afbeelding: Wikipedia.]]
  
−
Zij werd gedoopt op 1666-04-11 te Amsterdam. Zij overleed na 1701.  Zij was de dochter van Hendrik Bouweszn. Ram en Belia Helm. Zij trouwde Ds. Arnoldus Voltelen in 1693. Zij trouwde tevens Pieter Bout op 1701-08-07 in Colombo.  
+
Veel kinderen overleven maar worden toch niet echt oud; ''Hendricus Johannes '' (38), ''Thomas Burchardus'' (38), ''Christina'' (22) en ''Salomon'' (36). Aangezien latere Voltelens tuberculose leden, kunnen dezen het ook onder de leden hebben gehad; er was nog juiste diagnose daarvoor.
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Ds. Salomon Voltelen is predikant in Wanneperveen (1625) en Vollenhove (1633). Hij staat aan de wieg van een rijke predikantentraditie in zijn familie. Onder zijn talrijk kroost, een teken dat deze familie ook in goeden doen was, zitten vier predikanten. Ook vier zonen van zijn zoon [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281630.29|Arnoldus]] worden predikant. In totaal zijn minstens 15 predikanten bekend in het geslacht Voltelen.
  
−
gedoopt. Amsterdam Nieuwe Kerk\line trouwt 2° maal in Colombo 7 aug. 1701 met Pieter Bout, opperhoofd van Manaar, weduwnaar v an Susanna de Mei: zie H. F. Wijnman, Het geslacht Voltelen, in De Nederl. Leeuw1940.
+
[[File:Statenbijbel_4a8d2f7f2a41f v2.jpg|thumb|200px|left|Wederom geput uit de familiebijbel; een waardevol testament van het verleden.]]
  
−
Kinderen van Agnita Ram en Ds. Arnoldus Voltelen
+
Ds. Salomon Voltelen overlijdt in 1663 in Vollenhove op een leeftijd van 63 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Vollenhove.
−
# Susanna Voltelen. Susanna werd geboren in 1698 in Cochin, Malabar.  Zij overleed in 1736. Zij trouwde Eldert Ongewassen voor 1715. Zij trouwde tevens Christiaan Wijardi Plesman in 1725.
+
  
−
==== Zijn vrouw Agnita Ram ====
+
Zijn vrouw overlijdt twee jaar eerder in 1661 in Vollenhove op een leeftijd van 52 jaar oud.
  
−
''TEVEEL INFO: APARTE PAGINA MAKEN en opnemen ancestors '''Machteld Joostendr. 1558'''; gaat naar bleyswijk''
+
De familiebijbel vermeldt daarover:
  
−
VADER Hendrik Bouweszn. Ram. Hij werd gedoopt op 1643-12-06 te Amsterdam. Hij werd begraven op 1706-11-25 te Amsterdam. Hij was de zoon van Bouwe Bouweszn. en Angenietje Hendriksdr.. Hij trouwde Belia Helm in 1665 in Amsterdam. Bouwe Bouweszn. is varensgezel. Zijn grootvader van moeders kant, Hendrik Hendriksz. („van de Steur"), in ook varensgezel te Amsterdam (1606), tr. (ondertr. Amsterdam 27 mei 1606)
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''1661 den 20 Feb. is Clasina Roeterinlcs des 's nagts omtrent 2 uuren in den Heere gerust.
 +
: ''1663 den 20 Meij is vader Salomon overvallen van een beroerte terwijl hij zat te studeeren om des smiddags to preeken waaraan hij 's nagt tusschen 3 en 4 uure in den Heere is ontslapen
 +
|}
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
==Ds. Arnoldus Voltelen (1630) ==
  
−
Hendrik Bouwesz. Ram, gedoopt. Amsterdam Noorderkerk, waarsch. begraven Westerkerk
+
[[File:GhostChurch v5.jpg|thumb|325px|Predikant Arnoldus Voltelen preekt niet graag in de Grote kerk van Zwolle; hij meent er de overleden priester Waeyer te ontwaren als spook naast de preekstoel. Foto/afbeelding: [http://www.altetapete.de/?page_id=928 Mirko Pezold].]]
−
winkelier te Amsterdam
+
  
−
MOEDER Belia Helm. Belia werd geboren op 1627-05-28 in Amsterdam. Zij werd begraven op 1691-09-14 te Amsterdam. Zij was de dochter van Jacob Janszn. Helm en Barbara Adriaensdr. Ramp. Jacob Janszn. Helm, bierbeschoyer" (biersteker) aldaar.
+
'''Ds. Arnoldus Voltelen''', tweede zoon van [[Voltelen,_Familie#Ds._Salomon_Voltelen_.281600.29|Ds. Salomon Voltelen]] (1600), is geboren in 1630 in Wanneperveen. Hij huwt '''Susanna Fockenbergh''' in 1654 in Westzaandam. Susanna is de dochter van de rijke Amsterdamse koopman [[Fockenbergh,_Familie#Pieter_.28de_oude.29_Fockenbergh_.28ca._1595.29|Pieter (de oude) Fockenbergh]] (Faucquenberghe) en Elisabeth "van Eeckeloo" Pietersdr. Zie de pagina [[Fockenbergh,_Familie|Familie Fockenbergh]]. Susanna is geboren in 1632 in Amsterdam, gedoopt in de Nieuwe Kerk. Hun kinderen zijn:
  
−
GROOTOUDERS van MOEDER
+
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# ''Elisabeth Voltelen'' (1656, Westzaandam - 1729, Zwolle)
 +
# ''Clasina Voltelen'' (1657, Westzaandam - na 1728), huwt haar neef Ds. Lubbertus Voltelen in 1681, Gramsbergen.
 +
# ''Salomon Voltelen'' (1659, Zaandam - 1697, 's Grevelduin), predikant te Waspik en 's Grevelduin, huwt zijn nicht Clasina Voltelen, dochter van Ds. Henricus Johannes Voltelen en Geeltje van Ko(o)ten (Cooten).
 +
# ''Christina Voltelen'' (1660, Westzaandam - 1732, Wijk bij Staphorst), huwt George Steenhardt in 1688, Windesheim, ''vendrig  van den capt. Cronevelt'', daarna luitenant bij  het regiment van  de vorst van Holstein (later Oranje-Drenthe genaamd), en sinds 1697 kapitein in Statendienst.
 +
# ''Ds. Petrus Voltelen'' (1662, Westzaandam - 1703, Windesheim), predikant te Windesheim. Hij huwt Sara Elisabeth Verniet in 1690, Windesheim
 +
# ''Susanna Voltelen'' (1663, Westzaandam - 1707, Amsterdam), huwt Pieter Bruynvis in 1703, Amsterdam; poorter van Amsterdam, goudsmid,  en later koopman, zoon van Bartel Janst., Oostindisch winkelier.
 +
# ''Catharina Voltelen'' (1665, Gorinchem - 1698), huwt Dr. med. Richard van Muyden (geneesheer) in 1696, Lopiker-Kapel
 +
# [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281666_.29|'''''Ds. Arnoldus Voltelen''''']] (1666, Gorinchem  - 1698, op zee naar Ceylon), predikant, huwt [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Agnita_Ram_.281.29|Agnita Ram]] in 1693.
 +
# ''Cornelius (Cornelis) Voltelen'' (1668, Gorinchem - 1706, Paramaribo), huwt 1) Swaentien Boesincks in 1692, Rouveen, huwt 2) Christina Weijdunaers (Wijdenaar) in 1704. Cornelis wordt beroepen als predikant in Suriname, en vertrekt daarheen met zijn gezin in 1704.
 +
# ''Benjamin Voltelen'' (1670, Zwolle), huwt Judith van Diepenheim in 1693, Windesheim
 +
# ''Albertus Voltelen'' (1671, Zwolle - 1718, Amsterdam), poorter van Amsterdam, kruidenier en later makelaar, huwt Susanna Clermont in 1695, Amsterdam.
 +
|}
  
−
Adriaen Gerritszn. Ramp. Hij overleed voor 1623-04-27 in Delft. Hij was de zoon van Aettgen Gerritsdr.. Hij trouwde Machteld Joostendr. van Lodensteyn op 1594-12-25 in Delft. Aettgen Gerritsdr. is rente verschuldigd aan het gasthuis te Delft voor haar huis
+
Susanna Fockenbergh overlijdt in 1671 in Zwolle op een leeftijd van 39 jaar. In 14 jaar huwelijk heeft ze 11 kinderen gebaard, eventuele miskramen of vroegoverlden kinderen daargelaten, hetgeen destijds vaker voorkwam dan nu.
−
buiten de Watersloot (1563). (Nederlandse Leeuw 1986)
+
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Drie jaar later (1674) huwt Arnoldus Voltelen in Mastenbroek Maria Curtois, weduwe van Jacob van Muyden. Arnoldus Voltelen overlijdt in 1688 in Zwolle  op een leeftijd van 57 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Zwolle.
  
−
in 1594 „laeckenbereijder in de Witte Swan aen de Wijnstraet " te Delft, Weeskamerarch. na de brand van 1618, inv. nr. 1 f. 40 en  
+
==== Een predikantenfamilie en een ... spook ====
−
boedel nr. 1400. In deze laatste een beschrijving van hun
+
−
nalatenschap waaronder een huis aan de oostzijde van de Oude Delft
+
−
en een tuin met speelhuis buiten de Waterslootsepoort; de boedel
+
−
werd op 7 april 1628 verdeeld. alternatief: misschien als Arien
+
−
Gerritsz. begr. Delft, Nieuwe k., 22 juni 1617
+
  
−
Nederlandse Leeuw 1986
+
[[File:Jacobus_Revius.jpg|thumb|275px|left|Predikant Arnoldus Voltelen verdedigt als theologiestudent zijn disputaties tegenover [https://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobus_Revius Jacobus Revius], hier afgebeeld op een gravure.]]
  
−
kleermaker te Delft, excysenaar (1591), kocht De Witte Swan aan de  
+
In 1650 staat Arnoldus Voltelen ingeschreven als student in Leiden. Dat jaar verdedigt hij tegenover [https://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobus_Revius Jacobus Revius], regent van het Collegium Theologicum, zijn disputatie ''De Transsubstantiatione''. In 1651 doet hij hetzelfde met zijn disputatie ''De cultu imaginum''. Arnoldus Voltelen wordt als ''proponent'' predikant in 1653 te Westzaandam beroepen. Hij wordt predikant in Gorinchem (1663) en Zwolle (1669). Hij is emeritus in 1687. Hij is de auteur van ''Overijssels zeegenwensch aan zijne Hoogheid'' en ''Afscheid predicatie van Zaandam''.
−
Wijnstraat 9 mei 1589, welk huis door de curator van zijn desolate
+
 
−
boedel werd verkocht 28 april 1598.
+
Ook vier van zijn kinderen worden predikant; ''Salomon'' (1659) in Waspik en 's Grevelduin, ''Petrus'' (1662 in Windesheim, [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281666_.29|''Arnoldus'']] (1666), en ''Cornelis'' (1668) in Paramaribo). Zijn dochter ''Clasina Voltelen'' (1657) huwt eveneens een predikant, namelijk haar neef Ds. Lubbertus Voltelen. Lubbertus is predikant te Heemse en zoon van (wederom een) predikant Ds. Hermannus Voltelen en Elizabeth  Bruining.
 +
 
 +
Op 20 oktober 1672 preekt hij als eerste in de Onze Lieve Vrouwekerk te Zwolle, nadat deze kerk was verlaten door de katholieken die de Grote Kerk in gebruik hadden genomen.
 +
 
 +
Ook in de Grote kerk van Zwolle zal hij als eerste preken, als deze in mei 1674 ook door de katholieken wordt ontruimd. Het gerucht gaat dat hij vanaf dat moment niet graag meer in de Grote kerk preekt omdat hij de overleden priester Waeyer als spook naast zich op de preekstoel zag staan.
 +
 
 +
== Ds. Arnoldus Voltelen (1666 ) ==
 +
 
 +
'''Ds. Arnoldus Voltelen''', zoon van [[Voltelen,_Familie#Ds._Arnoldus_Voltelen_.281630.29|Ds. Arnoldus Voltelen]] (1630),  is geboren in 1666 in Gorinchem. Hij huwt [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#1_Agnita_Ram|'''Agnita Ram''']] in 1693, Zij is gedoopt in 1666 in Amsterdam, dochter van [[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#2_Hendrik_Bouwesz._Ram|Hendrik Bouwesz. Ram]] en Belia Helm.
 +
 
 +
[[File:galle fort GalleAerialView.jpg|thumb|400px|[[Ramp,_Helm_,Ram,_Families#Agnita_Ram_.281.29|Agnita Ram]] bevalt tijdens haar reis naar Galle in het VOC-gebied Ceylon], of vlak daarna, van haar dochter Susanna Voltelen. [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ceylon_(VOC-gebied) Ceylon] is het tegenwoordige [https://nl.wikipedia.org/wiki/Sri_Lanka Sri Lanka]. Ze heeft eerder op zee haar man verloren voordat Kaapstad werd aangedaan. Afgebeeld; [https://en.wikipedia.org/wiki/Galle_Fort Fort Galle] met de goed geconserveerde vestingwerken. Galle was de zetel van de VOC op Ceylon. Foto/afbeelding: [http://rondreisdoorsrilanka.nl/node/15].]]
 +
 
 +
Arnoldus Voltelen overlijdt in 1698 in zee op weg naar Ceylon als hij 31 jaar oud is.  Het VOC-wingewest [https://nl.wikipedia.org/wiki/Ceylon_(VOC-gebied) Ceylon] is het tegenwoordige [https://nl.wikipedia.org/wiki/Sri_Lanka Sri Lanka]. De onfortuinlijke vroege dood van Arnoldus gaf hem geen kans een kroostrijk gezin te stichten, zoals zijn vader en grootvader. Er is maar één kind bekend:
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# '''''Susanna Voltelen''''' (1698, Cochin, Malabar - 1736), huwt 1) [[Ongewassen,_Familie#Eldert_Ongewassen_.281687.29|Eldert Ongewassen]] vóór 1715, 2) Christiaan Wijardi Plesman.
 +
|}
  
−
Uit: G.A. Delft, Familiearchief Van Berckel, eigendomspapieren De
+
Dominee Arnoldus Voltelen studeert filosofie in Groningen in 1684 en vestigt zich in 1693 in Amsterdam in een huis aan de Leidsestraat. Van zijn hand is het werk ''Belga triumphans super mole invincibile Namurcae'' (Amsterdam 1695).
−
Swan, nrs. 1 en 11; Arch . Oude en nieuwe gasthuis 334, f. 45 v.
+
  
−
excysenaar = accysener = tollener = impostmeester
+
Blijkbaar heeft hij ook theologie gestudeerd, want in 1698 wordt hij beroepen als Oost-Indisch predikant met bestemming Ceylon. Arnoldus vertrekt met zijn (wellicht net wel of net niet) zwangere vrouw met het schip ''de Assendelft'' naar Kaap de Goede Hoop (vrijdag 2 mei 1698).
  
−
Machteld Joostendr. van Lodensteyn. Machteld Joostendr. werd geboren
+
====  Op zee weduwe geworden en zwanger ====
−
op 1558-10-27. Zij overleed op 1625-01-28 in Delft op een leeftijd
+
−
van 66 years, 3 months. Zij was de dochter van Joost Jansz. van
+
−
Lodensteyn en Barbertje Pietersdr..
+
  
−
Opmerkingen bij Machteld Joostendr. van Lodensteyn
+
[[File:galle fort galle-01.jpg|thumb|350px|left|De oude hoofdingang van [https://en.wikipedia.org/wiki/Galle_Fort Fort Galle] in Ceylon, het tegenwoordige Sri Lanka. Boven de ingang het schild van de VOC. Foto/afbeelding: [http://rondreisdoorsrilanka.nl/node/15].]]
  
−
Nederlandse Leeuw 1969
+
Arnoldus Voltelen overlijdt gedurende de lange reis van 4 maanden op 12 juli 1698, voordat Kaapstad wordt aangedaan, het verversingsstation voordat men ''de Oost'' opgaat. Dat is  [[Craan,_Familie#Vertrek_uit_Rammekens|een maand korter]] dan dezelfde trip die een andere voorouder [[Craan,_Familie#Petrus_Craan_.281700.29|Petrus Craan]] (1700) maakte.
  
−
gebroren bron: R.a. Zeeuwse eilanden 5290 fs. 81 en 114vso., 5291 f.21.
+
De Assendelft blijft twee weken in Kaapstad  (13 september tot 7 oktober 1698) waarna het koers zet richting Ceylon. Het schip vaart de haven van vermoedelijk Galle binnen in Ceylon op 5 januari 1699. Het is wederom een lange reis geweest, drie maanden, die het nodige zal hebben gevergd van de 33-jarige recente weduwe en zwangere Agnita Ram.
  
−
begr. Nieuwe Kerk Delft 30 jan. 1625 Zie Mr. J. E . van Someren
+
Haar dochter Susanna is volgens de boeken geboren in 1698 in Cochin aan de Malabarkust (West-India) en dat duidt op een tegenspraak; moeder Agnita Ram is pas in 1699 gearriveerd, en wel in Ceylon. Wellicht is het kind ''op zee'' geboren en naderhand aangegeven maar iedere andere speculatie is valide.
−
Brand, De Lodensteyns en hun magen, in De Nederl. Leeuw 1890.
+
  
−
begr. Amsterdam Westerkerk
+
Anoldus' vrouw Agnita Ram zal in Colombo te Ceylon drie jaar later (1701) hertrouwen met Pieter Bout, opperhoofd van [https://en.wikipedia.org/wiki/Mannar,_Sri_Lanka Manaar] in Ceylon, tegenwoordig Sri Lanka. Hij is zelf weduwnaar van Susanna de Mei.
  
−
== bronnen ==
+
== Bronnen en verantwoording ==
  
−
* H. F. Wijnman, Het geslacht Voltelen, in De Nederlandse Leeuw 1940.
+
* H. F. Wijnman, Het geslacht Voltelen, in [http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Nederlandsche_Leeuw De Nederlandsche Leeuw]  1940.
−
* Nederlandse Leeuw 1969
+
* [http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Nederlandsche_Leeuw De Nederlandsche Leeuw]  1969
 
* Mr. P. C. Bloys van Treslong Prins, Geneal. en herald, gedenkwaardigheden in en uit de kerken van Overijssel, blz. 244, nr. 38.
 
* Mr. P. C. Bloys van Treslong Prins, Geneal. en herald, gedenkwaardigheden in en uit de kerken van Overijssel, blz. 244, nr. 38.
 
* Arnold Waeijer, Aartspriester en pastoor te Zwolle, Nopende het aerts-priesterschap van Swolle naer de beroerten deser Nederlanden mitsgaders van eenige gedenckweerdige voorvallen; uitg. door G. A. Meijer, O.P., 1917.
 
* Arnold Waeijer, Aartspriester en pastoor te Zwolle, Nopende het aerts-priesterschap van Swolle naer de beroerten deser Nederlanden mitsgaders van eenige gedenckweerdige voorvallen; uitg. door G. A. Meijer, O.P., 1917.
Regel 202: Regel 377:
 
[[Category:Inhoud]]
 
[[Category:Inhoud]]
 
[[Category:Familie]]
 
[[Category:Familie]]
−
[[Category:Under Construction]]
 

Huidige versie van 20 okt 2019 om 00:46

Geen afbeelding van de hier beschreven Voltelens, wel van Florentius Jacobus Voltelen (1753 - 1795), betachterkleinzoon van Arnoldus Voltelen (1630) via diens zoon Cornelis Voltelen (1668), beroepen als predikant in Suriname. Florentius Jacobus Voltelen is geboren aan de Kaap (Kaap de Goede Hoop) en was voorbestemd predikant te worden. Hij ontworstelt zich aan theologische lessen en wordt een gevierd dokter en hoogleraar geneeskunde in Leiden.
Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe
Ekker
Stork
Craan
Breekpot
Ongewassen
Voltelen
Fockenbergh Ramp > Helm > Ram

Deze pagina beschrijft de voorouders van Susanna Voltelen (1698), dochter van Ds. Arnoldus Voltelen (1666). Zij is voorouder van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker. Door haar huwelijk met Eldert Ongewassen (1687) verdwijnt de achternaam Voltelen bij haar verdere nakomelingen.

Inhoud

[bewerken] Hij die uit Voltlage komt

Het dorp Voltlage waar de familie Voltelen vandaan komt. Rechts is Osenbrugge (Osnabrück) zichtbaar onder het rode wiel. Deel van een kaart van het bisdom van Osnabrück (Osnaburgensis Episcopatus) uitgegeven door Blaeu in 1645

De familie Voltelen is terug te voeren naar de 15e eeuw en het dorpje Voltlage, 25 km noordwestelijk van Osnabrück in het Duitse Nedersaksen op de grens met Noordrijn-Westfalen.

Het gehucht komt in 1582 al voor in het zogenaamde Sachsenbuch dat hertog Hendrik van Saksen dat jaar laat aanleggen door zijn rentmeester in Fürstenau. Voltlagen komt in verschillende schrijfwijzen voor; Voltla, Voltlo, Voltlohe, Foltla, Voltlo, Vultlo of Voltel, maar heet nu nog steeds Voltlage.

Vermoedelijk hadden de ouders van Joist van Voltell in de 15e eeuw een boerenhofstede in Voltlage. Hun zoon vertrok naar Osnabrück , de nabijgelegen stad, waar hij een lid van het geslacht Hamelmann huwt en eigendom verwerft.

Dat is het moment geweest dat hij de Voltlo of de Voltelen zal worden genoemd (hoewel ook de naam Hamelmann voorkomt).

Bij gebrek aan achternamen werden personen vaak vernoemd naar hun vader of naar de plaats van herkomst. Dat is ook de reden dat we in Voltlage zelf geen Voltelens aantreffen.

Nakomelingen van Joist Voltelen voeren ook andere namen; zo komt Voltel en Voelthelen voor, maar ook het gelatiniseerde Voltlagius of Voltlo.

[bewerken] Al predikant wat de klok slaat

De familie Voltelen heeft een rijke predikantentraditie. Predikant Arnoldus Voltelen (1630) heeft 4 predikantenzoons die zelf weer minstens 4 predikanten voortbrengen.

Er zijn minstens 15 predikanten bekend onder de nazaten van de eerste Joist Voltelen. Onder onze voorvaders zijn dat er al 4 (en een geestelijke).

Ze zijn erg beweeglijk, niet ongewoon voor een predikantenfamilie; ze waaieren niet alleen uit naar Overijssel, Gelderland, Noord- en Zuid-Holland en Brabant, maar ook buiten de landsgrenzen; Indië, Suriname en Zuid-Afrika.

[bewerken] Joist Voltelen

Joist Voltelen (ook Joost en Jodocus) is vermoedelijk geboren in Voltlage bij Osnabrück in het Duitse Nedersaksen. Het is bekend dat hij omstreeks 1460 in Osnabrück woont, als eigenaar van een huis aan de Beerstrate, grenzend aan dat van Arnold Bodeker.

Osnabrück rond 1590. Joist Voltelen woont er (Städtebuch van Abraham Saurs.

Hij huwt rond 1485 Eberhardsdr. Hamelmann (voornaam onbekend). Zij krijgen vermoedelijk de volgende twee kinderen:

  1. Dr. Eberhard Voltelen (ca. 1490, Osnabrück - ca. 1536).
  2. Johannes (de) Voltelen,

Zoon Johannes Voltelen wordt, evenals zijn broer Eberhard, vermeld als notaris in Rome, alleen 7 jaar later (1518). Wellicht is hij dezelfde als Johannes Hamelman de Osnabrugis (uit Osnabrück) ingeschreven als student in Keulen op 23 April 1505. Joist Voltelen overlijdt vóór 1521. Zijn vrouw overlijdt ergens na 1534

[bewerken] Dr. Eberhard Voltelen (ca. 1490)

Eberhard Voltelen is geboren in Osnabrück, en sterk betrokken bij het bisdom Osnabrück, waarvan het wapen hier afgebeeld wordt.


Dr. Eberhard Voltelen, zoon van Joist Voltelen, ook voorkomend onder de voornamen Eberhardus en Everd, is geboren rond 1490 in Osnabrück. De naam van zijn concubine cq. echtgenote is onbekend. Drie kinderen zijn bekend, allen geboren in Osnabrück:

  1. Hendrik Voltelen (ca. of na 1520), kannunik, domthesaurier en proost, huwt Catharina Krieters.
  2. Eberhard Voltelen (ca. 1525), jur. stud. (student rechten) in Keulen in 1543
  3. Reyneke Voltelen

Dr. Eberhard Voltelen overlijdt vermoedelijk tussen 1535 en 1537. Hij is dan ca. 46 jaar oud.

[bewerken] Vir ingeniosissimus excellentis memoriae

Eberhard Voltelen volgt een deels wereldlijke en geestelijke loopbaan. Hij studeert Art. stud (wetenschappen) in Keulen in 1508 en promoveert aldaar tot doctor decretorum (doctor in geestelijk recht). Na afloop van zijn studie wordt hij ludimagister (schoolmeester) en praeceptor (leraar klassieke talen) aan de Stiftsschool van St. Johann in Osnabrück, waar jonge geestelijken worden opgeleid.

Het Domkapitel van Osnabrück, waar Voltelen ijverig naar streefde lid van te worden, is tegenwoordig een adviesorgaan van de bisschop zonder bestuurlijke taken. Afgebeeld het Osnabrücker Domkapitel in 2012. Foto/afbeelding: [1].

Zijn verblijf aan deze school is van korte duur; in 1511 komen we een vermelding tegen van notaris in Rome. Later ontmoeten we hem als kanunnik van de St. Catharinakerk te Osnabrück (1520), als Pfarrer aan dezelfde kerk (1521) en als Proost aan de Collegiale kerk St. Andreas te Worms (1521).

Eberhard Voltelen blijkt een eerzuchtig man te zijn. Het is voor hem niet mogelijk een zetel te verwerven in het Domkapittel te Osnabrück, het hoge orgaan van het Hoogstift Osnabrück tegenwoordig Prinsbisdom genoemd; alleen leden van de adel komen daarvoor in aanmerking.

Daarom gaat hij voor kanunnik van het Stift St. Johann dat rechtstreeks onder het hoofdstift ressorteert en open staat voor lagere adel of personen van gegoede burgerlijke afkomst.

Dat gaat echter niet zonder slag of stoot.

De bekende hervormer Hermann Hamelmann (1526), hier afgebeeld, neef van Eberhard Voltelen, prijst Voltelen als een man met een zeer scherp oordeel en een wonderbaarlijk verstand.

De dekaan van het Stift St. Johann, Johannes Dailde, verzet zich heftig tegen opname van Eberhard Voltelen in zijn kapittel, maar het lukt Eberhard toch na een uitvoerig proces. Erger nog: Dailde moet in de strijd het onderspit delven. Hij wordt samen met het gehele kapittel van St. Johann geëxcommuniceerd. De ban treft ook de pauselijke kapelaan Dr. jur. Martin de Spinosa.

Eberhard Voltelen blijft verbonden aan het Stift St. Johann en is rond 1535 senior, getuige een aantal ondertekende oorkonden. In dat jaar (1535) komt hij ook voor als domthesaurier in Minden, en proost aan de Collegiale kerk St. Andreas in Worms, een functie die hij al vanaf 1522 bekleedt.

De bekende hervormer Hermann Hamelmann (1526) prijst Eberhard Voltelen later figuurlijk de hemel in. In een document uit 1564 beschrijft hij meus cognatus (mijn bloedverwant) Eberhard Voltelen, als een man met een zeer scherp oordeel en een wonderbaarlijk verstand (vir ingeniosissimus ... etc), en een uitstekend geheugen (memoriae excellentis). Hij heeft deze informatie uit tweede hand; Hendrik Voltelen is vermoedelijk tussen 1535 en 1537 overleden.

De bloedverwantschap is waarschijnlijk terug te voeren op een gemeenschappelijke grootvader; Eberhard Hamelmann (ca. 1430). Voltelen zelf gebruikt ook soms de naam Hamelmann.

[bewerken] Hendrik Voltelen (ca. 1520)

Hendrik Voltelen is o.a. kanunnik in het Stift Borghorst in Bentheim-Steinfurt. Hier het Stift rond 1840.

Hendrik Voltelen, zoon van Dr. Eberhard Voltelen (ca. 1490), is geboren in of na 1520 in Osnabrück. Zijn relatie met zijn concubine cq. echtgenote Catharina Krieters wordt geformaliseerd in 1545.

Ze vestigen zich in Dülmen ergens vóór 1549. Dülmen ligt 80 km zuidwestelijk van Osnabrück, onder Münster. Hendrik Voltelen en Catharina Krieters krijgen minstens één zoon:

  1. Hendrik Voltelen (1549, Dülmen - 1624, Steinfurt), huwt met 1) Anna Hoppers, 2) Elisabeth Karten, 3) Stijne Bodeker, 4) Grete Wulffs, 5) Aleyda Holterman.

Hendrik huwt na Catharina Krieters een tweede maal. De naam van de echtgenote is niet bekend, wel hun zoon en zijn Deens nageslacht. Het wordt beschreven in de paragraaf Geestelijke met concubine.

[bewerken] Pfaffenkind

Hendrik Voltelen wordt als Pfaffenkind (kind van een geestelijke) wel, hoewel officieel niet geoorloofd, geëcht. Afbeelding van een doop medio 16e eeuw.

In de 16e eeuw leefden vele geestelijken met hun huishoudsters samen. De kinderen die deze hun schonken werden openlijk als de hunne opgevoed; de zogenaamde Pfaffenkinder (Pfaffe = geestelijke). In het schemergebied van de overgang van het katholicisme naar het protestantisme werden ook huwelijken afgesloten die, hoewel ongeoorloofd, wel geldig waren.

De kinderen waren dan ook echte kinderen in de woordelijke betekenis. Daarnaast was het niet ongewoon dat zonen van geestelijken zelf ook geestelijken werden.

Dit gaat ook op voor zowel Hendrik Voltelen als zijn oudoom, de bekende hervormer Hermann Hamelmann (1526); beiden waren Pfaffenkinder die zelf ook Pfaffe worden.

[bewerken] Geestelijke met concubine

Hendrik Voltelen is kanunnik, een soort Rooms-katholieke geestelijke, en bekleedt die functies in het Stift St. Victor (1571, 1572, 1582), en het Stift Borghorst in Bentheim-Steinfurt (1585). Er is een getuigenis van zoon Hendrik Voltelen Junior (1549) uit 1582 die zijn ouders beschrijft als voorbeeldige en vrome burgers;

Jacob Just Voltelen (1602), kleinzoon van Hendrik Voltelen die in Denemarken carriere maakt als bergkolonel in de oorlog met Noorwegen en zijn koning redt.
dat de voornoemde Hendrik Voltelen alhier binnen deze stad Dülmen van de voorschreeven Hendrik Voltelen zijn vader ende Catharina Krieters zijne moeder vrij ende recht gebooren ende voortgekomen is, ...
... ook dat die zelve zijn ouders altoos een eerlijke, vroom ende vreedzaam leven gevoert hebben (...) ende ook geene onkuijsche ende onchristelijke verboode leven aangehangen hebben.

Hoe mooi dit ook klinkt, een heel ander geluid komen we tegen in het verslag van een kerkvisitatie (inspectie) op last van de bisschop van Munster in Westfalen. Op 9 Mei 1572 bezoeken de Heeren visitatoren het Stiftskapittel in Dülmen, waar een aantal kanunniken verschijnen, waaronder Henricus Voltelen. Ze moeten ongeveer 70 pertinente vragen beantwoorden, zoals;

An sint canonici concubinas apud se publice detinentes et qui sint isti?

Vrij vertaald; zijn er kanunniken die openlijk leven met een concubine en wie zijn deze?

De kanunniken Henricus Voltelen en Hermannus Kuir bekennen dat zij er concubines en keukenmeiden op na houden, en beloven ze weg te zenden.

De achternaam Voltelen komt het meest voor in Denemarken, te danken aan Jacob Just Voltelen (1602), Deense kleinzoon van Hendrik Voltelen?

Het staat allemaal in mooi Latijn in de archieven. Op de vraag of er ketters onder de kanunniken zijn, antwoorden de kanunniken categorisch NEMO! (niemand).

Of Hendrik Voltelen zijn concubine heeft heengezonden is niet bekend, maar niet waarschijnlijk. Hij is een jaar eerder (1571), meer dan vijftig jaar oud, wederom in het huwelijk getreden; de naam van de echtgenote is niet bekend. Met haar verwekt hij een zoon, Just Henrik Voltelen (1577 - 1620), die Obergerichts-assessor in Wenen wordt.

Een zoon van Just Henrik, Jacob Just Voltelen (1602 - 1699), wordt Bergoberst (bergkolonel) in dienst van de Deense koning. Zijn nakomelingen blijven in Denemarken en zijn mogelijk verder verspreid; volgens Namespedia wordt de achternaam Voltelen namelijk wereldwijd het meest aangetroffen in Denemarken.

[bewerken] Hendrik Voltelen (1549)

Boven: Kaart van Ootmarsum uit 1560 van Jacob van Deventer, ca. 30 tot 70 jaar voordat Hendrik Voltelen er respectievelijk burger, notaris, rechter en burgemeester wordt. Onder: Het middeleeuwse stratenpatroon van de binnenstad iis nog goed herkenbaar op de luchtfoto. Foto/afbeelding: Regiocanons.nl.

Hendrik Voltelen, zoon van Hendrik Voltelen (ca. 1520), is geboren in 1549 in Dülmen. Hij zal vijfmaal huwen; zijn vier eerste echtgenoten overlijden allen. Ze worden beschreven in de paragraaf Vijfmaal gehuwd

Onze opvolging gaat verder via zijn derde vrouw Stijne Bodeker die hij huwt in Assen (Westfalen). Stijne Bodeker is de dochter van Gerdt Bodeker, geboren rond 1575 in Beckum, en overleden in 1615 in Ootmarsum op ca. 40-jarige leeftijd.

Uit dit huwelijk zijn 9 kinderen geboren waarvan er zeker drie jong overlijden, en mogelijk enkelen meer van de hieronder genoemden. De kinderen zijn allen in Ootmarsum geboren met uitzondering van eerstgenoemde Gerhardus, die in Neuenhaus is geboren.

  1. Gerhardus Voltelen (1597). Het familiearchief meldt: 1597 op den dag van do zuyvere onnosolen is gebooren Gerhardus
  2. Ds. Salomon Voltelen (1600 - 1663, Vollenhove), huwt Clasina Hendriksdr. Roeterink.
  3. Odilia Anna Voltelen (1602)
  4. Johannes Voltelen (1604). Wellicht was zijn afstammeling Jan Voltelen, soldaat onder kapitein Eengers, die in 1696 in Coevorden een kind Jannes laat dopen.
  5. Wilhelmus Voltelen (1607)
  6. Hendrikus Voltelen (1609).

Hendrik Voltelen overleeft al zijn 5 vrouwen en overlijdt in 1624 in Steinfurt op 75-jarige leeftijd. Hij is begraven in de Grote Kerk aldaar.

Het overlijden van drie andere jonge kinderen, onder andere aan de pest, staat beschreven in de familiebijbel:

  • 1596 (...) gebooren een dogter genaamt Anna is gestorven aan den Schuylenborg en begrave in de kerk van het dorp Hellendoorn.
  • 1605 den 14 Jan. Chatarina. 1625 den 16 Augustus is door de pest gestorven Catharina Voltelen in Swartsluijs.
  • In 1606 is gebooren een dogter, welke eer zij gedoopt was, is overleeden.

Zoon Hendrikus Voltelen (1609) is vermoedelijk dezelfde die in 1634 voorkomt in de Resoluties van de Gedeputeerde Staten van Overijssel:

Opte requeste van Henrick Voltelen int stift Munster gevangen geweest sijnde van eenige keijserschen onder pretext van coninx soldaten, versoeckende dat hem kans geboden worde dat hij van die van Munster restitutie van sijn schade moge bekomen".

[bewerken] Vijfmaal gehuwd

De eerder beschreven Stijne Bodeker is Hendrik Voltelens derde vrouw. Aangevuld door aantekeningen in zijn familiebijbel ziet het totaalplaatje van zijn vijf huwelijken er als volgt uit:

Hendrik Voltelen noteert belangrijke familiegebeurtenissen in zijn bijbel, waaronder ook jammerlijk het overlijden van veel vrouwen en kinderen. Hier een exemplaar gedrukt bij Smient in Dordrecht uit 1665 met typische leren band, koperen hoeken en sloten. Foto/afbeelding: [2].
  1. Het huwelijk met zijn eerste vrouw Anna Hoppers vindt in plaats in 1580, vermoedelijk in Neuenhaus. Na 6 kinderen verwekt te hebben overlijdt zij in 1590. Twee nazaten zullen stamvaders worden van een Hasseltse - Harderwijksche tak (Arnoldus Voltelen) en een Overijselsche tak, welke laatste echter uitsterft (Lubbertus Voltelen).
  2. Een jaar later (1591) huwt hij zijn tweede vrouw Elisabeth Karten, die zelf het burgerrecht van Neuenhaus verwerft in 1592. Zij baart een zoon in 1592, die maar 2 jaar oud wordt. Eigenaardig is dat Hendrik Voltelen niet in zijn familiebijbel noteert wanneer hij met Elizabeth Karten huwt. Dat was reden voor speculatie dat Elisabeth een concubine was, hetgeen onkracht is door archiefmateriaal.
  3. Als ook Elisabeth Karten overlijdt, huwt hij zijn derde vrouw Stijne Bodeker in Assen (Westfalen).
  4. Na het overlijden van Stijne Bodeker huwt Hendrik Voltelen ergens vóór 1618 met zijn vierde vrouw Grete Wulffs
  5. Hierna huwt hij zijn vijfde vrouw Aleyda Holterman. Zijn laatste vrouw is weduwe uit een eerder huwelijk met Gualterus/Gwalter Piccardt, zoon van een andere stamvader Johan Piccardt. Gualterus is glasblazer, burger, en schepen van Neuenhaus.

Zijn aantekeningen over het overlijden van zijn vrouwen en andere kinderen in de familiebijbel, overgeschreven door zijn kleinzoon Ds. Hermanus Voltelen, zijn confronterend:

  • 1590 is mijn vrouw Anna Hoppers gestorve den 7 September.
  • 1592 In Augustus heb ik bij mijn vrouw Elizabeth Karten voortgeteelt eenen zoon en hij is gestorven den 11 Sept. 1594.
  • 1596 den 1 Febr.: heb ik getrouwt Christina Bathekker, en de bruyloft is gehouden te Assen. In 't jaar van den oorsprong is gebooren een dogter genaamt Anna.
  • 1615 den 15 xbr is mijn huysvrouw Christina Bathekker te Ootmaersum overleden en ook aldaar begraven.

[bewerken] Een goeden heren met schrijven gediend

Hendrik Voltelen is burgemeester in respectievelijk Neuenhaus (1619) en Ootmarsum (1620). Kaart van het graafschap Bentheim met de beide steden. De kaart moet een kwartslag met de klok mee gedraaid worden om het Noorden boven te krijgen. (Johannes Janssonius, 1638)

Hendrik Voltelen heeft in zijn jonge jaren een goede heeren met schrijven gediend. Hij is namelijk in 1573 secretaris van Bernard de Bever, landcommandeur van het Duitse Huis te Ootmarsum.

In 1582 treffen wij hem aan in de stad Neuenhaus in Westfalen, destijds behorend tot het graafschap Bentheim. Hij heeft zich hier omstreeks 1580 gevestigd en wordt burger (1582), waar hij zich een tijd lang met den woon heeft opgehouden en van zins is volgens zijn gelegenheid nog te willen blijven.

Hij is ook burger in Ootmarsum (1588) maar blijft vermoedelijk in Neuenhaus wonen tot 1588.

Voor zijn burgerschap in Ootmarsum betaalt hij een zodanig hoog bedrag dat hij ook het recht verkrijgt om paard en wagen te houden. Dat is wel handig; hij zal vermoedelijk veel gependeld hebben tussen Neuenhaus en Ootmarsum (12 km).

Ootmarsum en Neuenhaus waren naburige steden (12 km) en destijds beiden onderdeel van de Republiek. Neuenhaus ligt nu in Duitsland; het kwam in 1674 tijdens de Hollandse Oorlog in Duitse handen.

Ootmarsum is afwisselend in handen van de Spanjaarden en de Staatschen. Na een korte bezetting in de lente van 1580 door de Staatsche troepen blijft het 12 jaar (tot 1592) in handen van de Spanjaarden. Ootmarsum komt van juli 1592 tot september 1593 even weer in het bezit van Prins Maurits maar de Spanjaarden, onder leiding van Frederik van den Bergh, herwinnen het en blijven 4 jaar de baas. Tenslotte wordt Ootmarsum definitief door de Staatschen hernomen (september 1597).

Al die jaren schijnt Rychter Henryck Voelthelen tho Oetmarszn (Hendrik Voltelen, rechter in Ootmarsum), daartoe aangesteld door de Staatschen, rustig in dit stadje te hebben gewoond.

Bernard de Bever, landcommandeur van het Duitse Huis te Ootmarsum, en baas van secretaris Hendrik Voltelen, vertoefde in deze commanderie. Het is afwisselend in handen van de Staatschen en Spaanse legerleiders, onder wie Alfonso Mendoza. De spits rechts is van de slotkapel die in 1480 is gebouwd. Op de voorgrond het koetshuis. Het huis is in 1811 afgebroken. Waterverftekening van Andries Schoemaker (Historisch Centrum Overijssel).

Zijn keurnoten zijn Johan Palthe en Gerhardt Wilmess, die Voltelen in schrijven meinen Coirnoeten noemt; een kornuit is een soort mederechter voor de nodige checks and balances. Gedrieën vormen ze jarenlang de hervormingsgezinde notabelen van Ootmarsum.

Hendrik Voltelen maakt een carrière door in beide steden waar hij burger is:

  • Burger van Neuenhaus (1582) en Ootmarsum (1588)
  • Notaris in Ootmarsum (vermelding 1604, zegel uit 1600)
  • Gerichtsschrijver (1604 en 1616)
  • Gerichtsverwalther (substituut richter/schout) in Ootmarsum (tussen 1602 en 1614)
  • Keurnoot (mederechter) (1617)
  • Burgemeester van Neuenhaus (1619)
  • Burgemeester van Ootmarsum (1620)

[bewerken] Ds. Salomon Voltelen (1600)

Ds. Salomon Voltelen, zoon van Hendrik Voltelen (1549), is geboren in 1600 in Oostmarsum. Hij huwt Clasina Hendriksdr. Roeterink in 1626, geboren in 1608 in Hasselt.

Het is even zoeken; het lintdorpje Wanneperveen in Overijssel (tussen Vollenhove en Meppel) waar Henricus Voltelen predikant wordt. Predikanten werden voor hun beroepingswerk heengezonden naar veel plekken in Nederland. Delen uit kaart van Nicolaas ten Have (na 1681).

Van hun 12 kinderen overlijden er vermoedelijk vier vroeg, gezien het gebrek aan verdere gegevens na hun geboorte: Christina (1627), Abraham (1642), Isaac (1644) en Clasina (Clasyntie) (1648). De eerste kinderen worden geboren in Wanneperveen, vanaf Arnoldus in Vollenhove. Van de volgende kinderen is meer bekend over hun volwassenheid:

  1. Henricus Voltelen (1628, Wanneperveen - 1683, Steenwijk), apotheker in Steenwijk. Hij huwt Petertien (Petronella) Bisschop in 1654
  2. Ds. Arnoldus Voltelen (1630, Wanneperveen - 1688, Zwolle), predikant, huwt 1) Susanna Fockenbergh in 1654, Westzaandam, 2) Maria Curtois in 1674 in Mastenbroek.
  3. Ds. Hendricus Johannes Voltelen (1632, Wanneperveen - 1670, Blankenham), studert in Leiden en wordt predikant in Blankenham. Hij huwt Geeltje van Koten (Kooten)
  4. Jonathan Voltelen (1635, Vollenhove - na 1643)
  5. Ds. Rudolphus (Rudolph) Voltelen (1637, Vollenhove - 1694, Babiloniënbroek), studeert theologie in Leiden en wordt predikant in Babiloniënbroek, en later Hill. Hij huwt Elisabeth Harmensdr. Valck, in 1665, Blankenham. Zij is weduwe van Gerbrandt Decker, burgemeester van Vollenhove.
  6. Ds. Thomas Burchardus (Borchard) Voltelen (1640, Vollenhove - 1678, Zwolle), studeert theologie in Leiden en wordt predikant in Meeuwen (1667) en Zwolle (1670). Hij huwt Maria Pus rond 1670.
  7. Christina Voltelen (1646, Vollenhove - 1668, Ravestein), huwt Gompardus Goddefroy in 1667. Hij is eerst militair chirurgijn in garnizoen Steenwijk, later Ravestein, en sinds 1669 koopman (civetkathouder) in Amsterdam.
  8. Salomon Voltelen (1651, Vollenhove - rond 1687, Giessen-Nieuwkerk), apotheker in Rotterdam, daarna chirurgijn in Giessen-Nieuwkerk. Hij huwt Adriana van der Voort rond 1680
De op haar 22e overleden dochter Christina huwt Gompardus Goddefroy, die later civetkathouder wordt; hij hield deze exotische katten om er civet (genitale afscheiding) uit te lepelen, waar parfum van werd gemaakt. Foto/afbeelding: Wikipedia.

Veel kinderen overleven maar worden toch niet echt oud; Hendricus Johannes (38), Thomas Burchardus (38), Christina (22) en Salomon (36). Aangezien latere Voltelens tuberculose leden, kunnen dezen het ook onder de leden hebben gehad; er was nog juiste diagnose daarvoor.

Ds. Salomon Voltelen is predikant in Wanneperveen (1625) en Vollenhove (1633). Hij staat aan de wieg van een rijke predikantentraditie in zijn familie. Onder zijn talrijk kroost, een teken dat deze familie ook in goeden doen was, zitten vier predikanten. Ook vier zonen van zijn zoon Arnoldus worden predikant. In totaal zijn minstens 15 predikanten bekend in het geslacht Voltelen.

Wederom geput uit de familiebijbel; een waardevol testament van het verleden.

Ds. Salomon Voltelen overlijdt in 1663 in Vollenhove op een leeftijd van 63 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Vollenhove.

Zijn vrouw overlijdt twee jaar eerder in 1661 in Vollenhove op een leeftijd van 52 jaar oud.

De familiebijbel vermeldt daarover:

1661 den 20 Feb. is Clasina Roeterinlcs des 's nagts omtrent 2 uuren in den Heere gerust.
1663 den 20 Meij is vader Salomon overvallen van een beroerte terwijl hij zat te studeeren om des smiddags to preeken waaraan hij 's nagt tusschen 3 en 4 uure in den Heere is ontslapen

[bewerken] Ds. Arnoldus Voltelen (1630)

Predikant Arnoldus Voltelen preekt niet graag in de Grote kerk van Zwolle; hij meent er de overleden priester Waeyer te ontwaren als spook naast de preekstoel. Foto/afbeelding: Mirko Pezold.

Ds. Arnoldus Voltelen, tweede zoon van Ds. Salomon Voltelen (1600), is geboren in 1630 in Wanneperveen. Hij huwt Susanna Fockenbergh in 1654 in Westzaandam. Susanna is de dochter van de rijke Amsterdamse koopman Pieter (de oude) Fockenbergh (Faucquenberghe) en Elisabeth "van Eeckeloo" Pietersdr. Zie de pagina Familie Fockenbergh. Susanna is geboren in 1632 in Amsterdam, gedoopt in de Nieuwe Kerk. Hun kinderen zijn:

  1. Elisabeth Voltelen (1656, Westzaandam - 1729, Zwolle)
  2. Clasina Voltelen (1657, Westzaandam - na 1728), huwt haar neef Ds. Lubbertus Voltelen in 1681, Gramsbergen.
  3. Salomon Voltelen (1659, Zaandam - 1697, 's Grevelduin), predikant te Waspik en 's Grevelduin, huwt zijn nicht Clasina Voltelen, dochter van Ds. Henricus Johannes Voltelen en Geeltje van Ko(o)ten (Cooten).
  4. Christina Voltelen (1660, Westzaandam - 1732, Wijk bij Staphorst), huwt George Steenhardt in 1688, Windesheim, vendrig van den capt. Cronevelt, daarna luitenant bij het regiment van de vorst van Holstein (later Oranje-Drenthe genaamd), en sinds 1697 kapitein in Statendienst.
  5. Ds. Petrus Voltelen (1662, Westzaandam - 1703, Windesheim), predikant te Windesheim. Hij huwt Sara Elisabeth Verniet in 1690, Windesheim
  6. Susanna Voltelen (1663, Westzaandam - 1707, Amsterdam), huwt Pieter Bruynvis in 1703, Amsterdam; poorter van Amsterdam, goudsmid, en later koopman, zoon van Bartel Janst., Oostindisch winkelier.
  7. Catharina Voltelen (1665, Gorinchem - 1698), huwt Dr. med. Richard van Muyden (geneesheer) in 1696, Lopiker-Kapel
  8. Ds. Arnoldus Voltelen (1666, Gorinchem - 1698, op zee naar Ceylon), predikant, huwt Agnita Ram in 1693.
  9. Cornelius (Cornelis) Voltelen (1668, Gorinchem - 1706, Paramaribo), huwt 1) Swaentien Boesincks in 1692, Rouveen, huwt 2) Christina Weijdunaers (Wijdenaar) in 1704. Cornelis wordt beroepen als predikant in Suriname, en vertrekt daarheen met zijn gezin in 1704.
  10. Benjamin Voltelen (1670, Zwolle), huwt Judith van Diepenheim in 1693, Windesheim
  11. Albertus Voltelen (1671, Zwolle - 1718, Amsterdam), poorter van Amsterdam, kruidenier en later makelaar, huwt Susanna Clermont in 1695, Amsterdam.

Susanna Fockenbergh overlijdt in 1671 in Zwolle op een leeftijd van 39 jaar. In 14 jaar huwelijk heeft ze 11 kinderen gebaard, eventuele miskramen of vroegoverlden kinderen daargelaten, hetgeen destijds vaker voorkwam dan nu.

Drie jaar later (1674) huwt Arnoldus Voltelen in Mastenbroek Maria Curtois, weduwe van Jacob van Muyden. Arnoldus Voltelen overlijdt in 1688 in Zwolle op een leeftijd van 57 jaar oud en wordt begraven in de Grote Kerk van Zwolle.

[bewerken] Een predikantenfamilie en een ... spook

Predikant Arnoldus Voltelen verdedigt als theologiestudent zijn disputaties tegenover Jacobus Revius, hier afgebeeld op een gravure.

In 1650 staat Arnoldus Voltelen ingeschreven als student in Leiden. Dat jaar verdedigt hij tegenover Jacobus Revius, regent van het Collegium Theologicum, zijn disputatie De Transsubstantiatione. In 1651 doet hij hetzelfde met zijn disputatie De cultu imaginum. Arnoldus Voltelen wordt als proponent predikant in 1653 te Westzaandam beroepen. Hij wordt predikant in Gorinchem (1663) en Zwolle (1669). Hij is emeritus in 1687. Hij is de auteur van Overijssels zeegenwensch aan zijne Hoogheid en Afscheid predicatie van Zaandam.

Ook vier van zijn kinderen worden predikant; Salomon (1659) in Waspik en 's Grevelduin, Petrus (1662 in Windesheim, Arnoldus (1666), en Cornelis (1668) in Paramaribo). Zijn dochter Clasina Voltelen (1657) huwt eveneens een predikant, namelijk haar neef Ds. Lubbertus Voltelen. Lubbertus is predikant te Heemse en zoon van (wederom een) predikant Ds. Hermannus Voltelen en Elizabeth Bruining.

Op 20 oktober 1672 preekt hij als eerste in de Onze Lieve Vrouwekerk te Zwolle, nadat deze kerk was verlaten door de katholieken die de Grote Kerk in gebruik hadden genomen.

Ook in de Grote kerk van Zwolle zal hij als eerste preken, als deze in mei 1674 ook door de katholieken wordt ontruimd. Het gerucht gaat dat hij vanaf dat moment niet graag meer in de Grote kerk preekt omdat hij de overleden priester Waeyer als spook naast zich op de preekstoel zag staan.

[bewerken] Ds. Arnoldus Voltelen (1666 )

Ds. Arnoldus Voltelen, zoon van Ds. Arnoldus Voltelen (1630), is geboren in 1666 in Gorinchem. Hij huwt Agnita Ram in 1693, Zij is gedoopt in 1666 in Amsterdam, dochter van Hendrik Bouwesz. Ram en Belia Helm.

Agnita Ram bevalt tijdens haar reis naar Galle in het VOC-gebied Ceylon], of vlak daarna, van haar dochter Susanna Voltelen. Ceylon is het tegenwoordige Sri Lanka. Ze heeft eerder op zee haar man verloren voordat Kaapstad werd aangedaan. Afgebeeld; Fort Galle met de goed geconserveerde vestingwerken. Galle was de zetel van de VOC op Ceylon. Foto/afbeelding: [3].

Arnoldus Voltelen overlijdt in 1698 in zee op weg naar Ceylon als hij 31 jaar oud is. Het VOC-wingewest Ceylon is het tegenwoordige Sri Lanka. De onfortuinlijke vroege dood van Arnoldus gaf hem geen kans een kroostrijk gezin te stichten, zoals zijn vader en grootvader. Er is maar één kind bekend:

  1. Susanna Voltelen (1698, Cochin, Malabar - 1736), huwt 1) Eldert Ongewassen vóór 1715, 2) Christiaan Wijardi Plesman.

Dominee Arnoldus Voltelen studeert filosofie in Groningen in 1684 en vestigt zich in 1693 in Amsterdam in een huis aan de Leidsestraat. Van zijn hand is het werk Belga triumphans super mole invincibile Namurcae (Amsterdam 1695).

Blijkbaar heeft hij ook theologie gestudeerd, want in 1698 wordt hij beroepen als Oost-Indisch predikant met bestemming Ceylon. Arnoldus vertrekt met zijn (wellicht net wel of net niet) zwangere vrouw met het schip de Assendelft naar Kaap de Goede Hoop (vrijdag 2 mei 1698).

[bewerken] Op zee weduwe geworden en zwanger

De oude hoofdingang van Fort Galle in Ceylon, het tegenwoordige Sri Lanka. Boven de ingang het schild van de VOC. Foto/afbeelding: [4].

Arnoldus Voltelen overlijdt gedurende de lange reis van 4 maanden op 12 juli 1698, voordat Kaapstad wordt aangedaan, het verversingsstation voordat men de Oost opgaat. Dat is een maand korter dan dezelfde trip die een andere voorouder Petrus Craan (1700) maakte.

De Assendelft blijft twee weken in Kaapstad (13 september tot 7 oktober 1698) waarna het koers zet richting Ceylon. Het schip vaart de haven van vermoedelijk Galle binnen in Ceylon op 5 januari 1699. Het is wederom een lange reis geweest, drie maanden, die het nodige zal hebben gevergd van de 33-jarige recente weduwe en zwangere Agnita Ram.

Haar dochter Susanna is volgens de boeken geboren in 1698 in Cochin aan de Malabarkust (West-India) en dat duidt op een tegenspraak; moeder Agnita Ram is pas in 1699 gearriveerd, en wel in Ceylon. Wellicht is het kind op zee geboren en naderhand aangegeven maar iedere andere speculatie is valide.

Anoldus' vrouw Agnita Ram zal in Colombo te Ceylon drie jaar later (1701) hertrouwen met Pieter Bout, opperhoofd van Manaar in Ceylon, tegenwoordig Sri Lanka. Hij is zelf weduwnaar van Susanna de Mei.

[bewerken] Bronnen en verantwoording

  • H. F. Wijnman, Het geslacht Voltelen, in De Nederlandsche Leeuw 1940.
  • De Nederlandsche Leeuw 1969
  • Mr. P. C. Bloys van Treslong Prins, Geneal. en herald, gedenkwaardigheden in en uit de kerken van Overijssel, blz. 244, nr. 38.
  • Arnold Waeijer, Aartspriester en pastoor te Zwolle, Nopende het aerts-priesterschap van Swolle naer de beroerten deser Nederlanden mitsgaders van eenige gedenckweerdige voorvallen; uitg. door G. A. Meijer, O.P., 1917.
Overgenomen van "http://gallusmagnus.nl/index.php?title=Voltelen,_Familie&oldid=49920"
Persoonlijke instellingen
Naamruimten
Varianten
Handelingen
Navigatie
Hulpmiddelen