Nispen van, Familie

Versie van 11 feb 2017 om 19:51

tekst

Deze pagina beschrijft de voorouders van Maycke Abrahamsdr. van Nispen, overleden voor 1662, dochter van Abraham Adriaens (overl. 1638). Maycke van Nispen is voorouder van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker.

Door Maycke's huwelijk met Heyndrick Grave verdwijnt de achternaam Van Nispen bij haar verdere nakomelingen.

Dispuut over de afstamming

Met de Dordtse tak van de Van Nispens (uit Dordrecht afkomstig) waar de afgebeelde Margaretha van Nispen toe behoort, is tot nu toe geen connectie gevonden, maar ligt gezien de beperkte kliek van gegoede van Nispens in de Zuidelijke Nederlanden wel voor de hand. Portret van de reder Gillis Hooftman (1521) met zijn echtgenote Margaretha van Nispen (1545). Ze staan in een kamer voor een tafel waarop een klok, handschoenen en een brief liggen (Maerten de Vos, 1570, Rijksmuseum).

De oorsprong van het patricisch en adellijk geslacht Van Nispen is in nevelen gehuld. Wel staat vast dat Christiaen Abrahamsz., zoon van onze voorouder Abraham Adriaens (overl. 1638), de eerste is die zich Van Nispen noemt, van waaruit voornoemde adellijke tak zich ontwikkelt. In de zeventiende eeuw gaat een lid van de familie aan de Universiteit van Leuven studeren en bekeert zich tot het katholicisme. Zijn nazaten huwen met katholieke regenten- en adelsgeslachten.

Van wie precies Abraham Adriaens, vader van Christiaen Abrahamsz. van Nispen, afstamt, is onbekend. Complicerende factor is dat hij nergens de naam Van Nispen hanteert en het onduidelijk is of Adriaans een patroniem of geslachtsnaam is.

Er zijn drie solide onderbouwde reconstructies gemaakt van Abrahams afstamming, allen gepubliceerd in De Nederlandse Leeuw. Rijksarchivaris Johan Fox, werkt zijn versie uit (1990) in reactie op een eerder artikel van Mr. G.J .J . van Wimersma Greidanus (1989), die op zijn beurt weer reageert op H.L. Kruimel (1983). Het is een lastig dispuut; alle drie komen ze tot andere voorouders.

Voorlopig hangen we hier de versie van Johan Fox aan. Deze stelt zich als buitenstaander objectief op en baseert zich op meer vanzelfsprekende aannames dan Kruimel (vooringenomen) en Wimersma Greidanus (speculatief).

Abraham Adriaens (overl. 1638)

Abraham Adriaens, zoon van xxx (overl. voor 1579), is geboren in Vlissingen. Hij huwt Digna Bollaert in 1588 in Middelburg. Digna Bollaert, dochter van Anthonis Anthoniszn Bollaert en Digna Piggen, is gedoopt in 1565 in de St. Walburgis in Antwerpen.

Hun kinderen zijn:

Digna Bollaert overlijdt vroeg, op ca. 34-jarige leeftijd (1596) in Vlissingen. Abraham Adriaens overlijdt in 1638, ook in Vlissingen.

koopman aldaar, pachter van de bierimpost 1588/'89, vermeld als poorter van Middelburg 5 mei 1601, kocht een boomgaard in West-Souburg (1603) en land in Groede en omgeving, gekozen tot gezworene van het waterschap 15 aug. 1618, schonk zijn deel van een perceel grond in Vlissingen aan de Doopsgezinde Gemeente aldaar 27 maart 1637

Van doopsgezind naar katholiek naar adel

Adriaen van Nispen, kleinzoon van Abraham Adriaens via zijn zoon Christiaen Abrahamsz. van Nispen, is geboren in Vlissingen maar verhuist naar Leiden (poorter in 1643) waar hij lakenkoopman wordt.

Hoewel de familie Van Nispen van oudsher doopsgezind is zullen nazaten van Abraham Adriaens, via zijn zoon Christiaen Abrahamsz. van Nispen overgaan tot het katholieke geloof.

Abraham en zijn zoon Christiaen (2e generatie), lakenkoopman van beroep, zijn nog trouwe mennonieten en schenken in 1637 delen van hun huis aan de Peperdijk in Vlissingen aan de doopsgezinde gemeente. Op zijn beurt treedt Christiaens zoon Adriaen van Nispen (3e generatie, overleden ca. 1654) op als leraar van de doopsgezinden in Middelburg. Hij is evenals zijn vader lakenkoopman. Gedurende enkele jaren oefent hij zijn bedrijf uit in Leiden, waar hij in 1645 huwt met Johanna van Hoogmade.

Christiaen (Christianus Franciscus) van Nispen (1653), 4e generatie, want jongste zoon van Adriaen vestigt zich definitief als lakenkoopman in Leiden. Zijn oudste broer Abraham (Amandus) ontfermt zich over hem na de dood van hun ouders. Abraham is in 1671 overgegaan tot het rooms-katholiek geloof en in Leuven gaan studeren, waar hij in 1675 tot priester wordt gewijd.

Vermoedelijk onder invloed van deze broer bekeert ook Christiaen zich in dat jaar tot het rooms-katholicisme, hoewel lijfsbehoud ook een reden kan zijn; als doopsgezinde waren je lijf en goed nooit zeker bij de voortdurende godsdiensttwisten.

Bronnen en verantwoording

1. H.L. Kruimel, De oudste generaties van het geslacht Van Nispen en hun verwanten, De Nederlandsche Leeuw, jrg. 100 (1983), 225 - 254.
2. G.J.J. van Wimersma Greidanus, Het laatste woord over de Van Nispen-afkomst? De Nederlandsche Leeuw, jrg. 106 (1989), 66 - 78.
3. J. Fox, De ouders van Abraham Adriaens van Nispen, De Nederlandsche Leeuw, jrg. 107(1990), 2-21
4. G.J.J. van Wimersma Greidanus, Het laatste woord over de Van Nispen-afkomst?, De Nederlandsche Leeuw, jrg. 107 (1990), 21-35.