Burchtorff, Familie
| invullen | invullen |
Inhoud |
Henrich Burchtorff (1603)
Anna herneemt haar leven en hertrouwt
Een kort jaar na het overlijden van haar gehele gezin aan de pest hertrouwt Anna. Ze treedt 12 November 1627 in het huwelijk met de 17 jaar jongere Henrich Burchtorff (1603, Lamspringe) in Goslar. Henrich komt ook voor onder de naam Henrikus Borchtorff, en stamt uit een landadelgeslacht. Hij is de zoon van Jonas Burchtorff en Margaretha Wirsch.
Het is een opmerkelijke stap; een 23-jarige man die met een weduwe van 40 trouwt, die ook nog haar gehele gezin verloren heeft. Opmerkelijk vanuit beide partners bekeken. Anna was in goeden doen, vooral na de dood van haar broers. Ze is bijvoorbeeld bezitster van het goed Reddeber bij Wernigerode. De Burchtorffs waren echter ook in goeden doen als familie van landedelen met bezittingen. Geld zal dus vermoedelijk geen rol gespeeld hebben.
Het Burchtorffichen Familien und Hausbuch meldt dat beide echtelieden zeer vroom waren en 30 jaar in harmonie hebben geleefd. Wellicht dat het geloof hen bond, wellicht ook gedeelde ervaringen; van Henrich staat vast dat hij, net zoals Anna, ziek werd toen de pest woedde en overleefde.
Anna von Stolberg en Henrich Burchtorff krijgen twee kinderen, waarvan Heinrich zeker, en Margaretha vermoedelijk in Winzenburg zijn geboren, waar hun vader Amtsmann was:
|
Dochter Margaretha Elisabeth Burchtorff huwt voor de 1e maal (1648) met Johann Bogt, Zweedse Kriegssecretär , later Fürstlicher Braunschweig Lüneburgischer Amtmann in Brunstein. Haar 2e huwelijk is met Andreas Bornemann, keizerlijke luitenant en later Hauptmann van graafschap Hohnstein. Margaretha sterft bij de geboorte van haar laatste dochter in 1699. Het kan niet anders dan dat haar man Andreas Bornemann de voorvader is van Rudolf Bornemann, de auteur van het artikel over de relatie tussen Wolf Ernst von Stolberg en Catharina Lappe, hoewel dit nergens wordt genoemd.
Kerkje bouwen, wapentje voeren
In 1648 laat Henrich Burchtorff een kerkje bouwen in Harbarnsen, dat dicht tegen Hildesheim aanligt. Hij is daar pandhouder en gerichtsheer. Het kleine dorpje houdt lang twee kerkjes aan. Naast de door Gutsherr Burchtorff gebouwde eigen Hofkirche, was er ook een dorpskapel. Burchtorff stelt zelf pastors aan voor zijn kerkje; het andere kapelletje wordt bemenst door pastors uit het nabijgelegen Woltershausen. Met de bouw van een nieuwe kerk in 1821 stopt deze praktijk.
Het is niet bekend of het hofkerkje nog bestaat, wel bestaat er een reliëf dat de oprichting viert van het kerkje. Het staat nu in de (nieuwe) protestantse kerk in Harbarnsen. Het reliëf, op deze pagina afgebeeld, toont de namen van beide echtgenoten en oogt modern. et verkeert in goede staat, en beeldt de Heilige Drie-eenheid uit. De inscriptie onderaan leest:
|
De beide wapens van de families zijn ook afgebeeld. Rechtsonder het kenmerkende hert van de Stolbergs en linksonder het Burchtorffwapen. Dit laatste gebeitelde wapen is onderscheidend voor een andere tak van het geslacht Burchtorff, namelijk uit het zuidelijke Beieren.
Het wapen beeldt twee zodanig gekruiste dierenbenen uit, respectievelijk van een hert en een paard, dat hun voeten een Sint Andreaskruis vormen. In de archieven is er weinig verband getroffen tussen de noordelijke en zuidelijke families, maar ze zijn klaarblijkelijk wel verwant.
Anna von Stolberg en haar tweede echtgenoot overlijden kort na elkaar in 1657 in Goslar. Anna sterft als ze 71 jaar oud is, drie weken nadat haar echtgenoot haar voorgegaan is, 54 jaar oud. De echtelieden Burchtorff-von Stolberg worden begraven onder de grote kroon in de Stiftskerk te Goslar, die ca. 1820 werd afgebroken.
Op Anna's grafzerk bevond zich het door haar en haar broers en zusters gevoerde gewijzigde Stolbergwapen: een in vieren doorsneden vlak met bovenin een half afgebeeld uitkomend hert, springend in plaats van stappend zoals in het klassieke Stolbergwapen, en onderin één forel in plaats van twee, zoals het oude wapen. Het helmteken was een pauwenstaart. Dit wapen komt ook voor op het een reliëf van Stolberg -Burchtorff in de protestantse kerk van Harbarnsen bij Hildesheim.
Heinrich der Amtmann
Henrich Burchtorff, studeerde te Hildesheim en Giessen (1616) en was assistent van zijn vader in het Amt Lamspringe. Zijn loopbaan:
- Amtmann te Winzenburg (1626— 1631)
- Inspektor van het Amt Lutter am Barenberge (1644)
- Keurvorstelijk Keuls Oberamtmann in het stift Hildesheim (1649)
- Brunswijk-Luneburgs Oberinspektor van het Salzwerk Liebenhall
- Kanunnik en senior van het stift St. Simonis et Judae te Goslar
- Erf- en gerichtsheer van de goederen Kleps (bij Maagdenburg) en Hönze
- Pandhouder en gerichtsheer van Harbarnsen
Broer Hans de militair
Hans von Stolberg (1579) is de tweede zoon van Wolf Ernst von Stolberg. Zijn oudste broer Ernst overlijdt jong op ca. 13-jarige leeftijd.
Hans geniet lager onderwijs in Braunsweich, onder andere in Singen und Flötenspiel, en keert in 1589 als 10-jarige terug naar het hof in Wernigerode. Van Hans verwachtte zijn vader de graaf veel; geprivilegieerd gaat hij na privaatonderwijs te hebben genoten als 16-jarige in 1595 studeren aan de Universiteit van Leipzig, voor die tijd een normale leeftijd.
In 1596 neemt vader Wolf Ernst zijn zoon mee naar Kopenhagen om de kroning van de koning Christian IV van Denemarken en Noorwegen bij te wonen. De graaf windt geen doekjes om de deelname van zijn onwettige zoon; Hans zit als ca. 17-jarige officieel in de zwaar opgetuigde delegatie.
Graf Wolf Ernst schrijft aan zijn partner Catharina op zijn terugreis uit Rostock dat hij nog een goed onderkomen zoekt voor zijn zoon, maar dat hij anders gewoon mee naar huis komt. Dergelijke reisjes vormden in die tijd essentiële onderdelen van de Ausbildung van jonge edelen uit die tijd; Wolf Ernst weet dat uit eigen ervaring.
Op voorspraak van zijn vader treedt Hans als hij ca. 22 jaar oud is (1601) in dienst van generaal Arndt von Usheim die gevraagd wordt hem mee te nemen naar een Hongaarse veldtocht. Zijn vader zorgt voor een volledige uitrusting met paard. Usheim antwoordt dat hij welkom is, maar het zou appreciëren als hij enkele paarden meer zou meenemen.
Pas in 1607 horen we weer van Hans von Stolberg, nadat hij terug is gekeerd voor de begrafenis van zijn vader. Hij is waarschijnlijk de voorgaande jaren in vreemde krijgsmacht gebleven. Hij vraagt zijn oom Johann, na de dood van zijn broer regerend vorst en Graf zu Stolberg, om het profijt over de lenen van zijn vader voort te laten duren. De kinderen Stolberg hebben blijkbaar tijdens het leven van hun vader kunnen genieten van de Zehnten; de 10% opbrengsten van de lenen die hun vader aan ondergeschikte leenmannen in leen gaf volgens het feodale leenstelsel.
Hans wil voortzetting van deze praktijk en baseert zich op een overeenkomst. Zo zeker van zijn zaak is hij niet omdat hij Graf Johann vraagt een beslissing terzake niet verder te vertragen maar definitief en duidelijk een uitspraak te doen zelfs voor zover hij al negatief heeft beschikt, dan toch deze beschikkingen ongedaan te maken.
Dit verzoek ontlokt een weinig sympathiek antwoord van Graf Johann zu Stolberg. Hij ontkent van een dergelijke overeenkomst te weten en verzoekt Hans om deze te overleggen. Er zijn aanwijzingen dat de overeenkomst is opgedoken, maar gefrustreerd door tegenwerking telt Hans zijn knopen en treedt in 1609 in dienst van de hertog von Braunschweig als ‘’Kammerjunker’’; hij begeleidt de hertog op zijn vele reizen.
Rond deze tijd is Hans vermoedelijk getrouwd maar er zijn geen kinderen bekend; ook is onbekend wie zijn vrouw is . Als ze bestond dan was ze in ieder geval al een stuk eerder overleden dan Hans, mogelijk een reden om wederom in krijgsdienst te gaan. In 1619 schrijft hij de burgemeester van Wernigerode dat hij met Fremden Leute in de stad is maar urgent moet doorreizen naar Stolberg. Daar leent hij als Rittmeister 300 Reichstaler van de vigerende Graf Wolf Georg zu Stolberg, vermoedelijk voor een nieuwe wapenuitrusting. Hij is nu namelijk in krijgsdienst van Christian van Braunschweig en maakt veldtochten mee tot ver in de zuidelijke Pfalz. Met deze Christian, bijgenaamd de dolle hertog, heeft ook een andere voorvader, Heinrich Huber te maken gehad.
Tijdens de veldslagen rond Mingolsheim in de Pfalz in Zuid-Duitsland (1622) verliest Hans bij het plaatsje Wiesloch beide benen, ondanks het feit dat zijn leger een overwinning behaalt op de (katholieke) graaf Tilly, Brabants generaal in Duitse dienst. Deze slag (Youtube filmpje) vond plaats gedurende de Dertigjarige Oorlog (1618–1648), een grootschalig conflict waar de meeste Europese mogendheden bij betrokken waren.
De Dertigjarige Oorlog staat geboekstaafd als de meest wrede oorlog van vóór de Eerste Wereldoorlog en was de culminatie van spanningen tussen katholieke en gereformeerde staten in Europa. De heerschappij van het katholieke Spanje en Oostenrijk in Noord-Europa werd ermee voorgoed doorbroken. Niet voor niets loopt het einde van de oorlog synchroon met die van onze Tachtigjarige Oorlog.
Hans von Stolberg maakt dat niet meer mee; hij overlijdt na transport naar Halberstadt aan zijn zware verwondingen op ca. 43 jarige leeftijd. Zijn moeder houdt hier een uitkering aan over, mede een feit op grond waarvan men vermoedt dat zijn vrouw al overleden is.
Broer Wolf de secretaris - diplomaat
De derde zoon Wolfgang (1581) noemt zichzelf Wolf en gaat zo verder het leven door. Bekend is dat hij, net als zijn ca. 2 jaar oudere broer Hans, een goede opvoeding heeft genoten. als hij 19 jaar oud is (1600) haalt hij zijn bul aan de universiteit van Helmstedt. Weinig van zijn jeugd is bekend, anders dan een grappig briefje waarin hij zijn vader, in zeer correct handschrift, verzoekt om een Jahrmarkt, waarschijnlijk geld om daar iets te kopen.
Na de dood van zijn vader wordt hij Kammer Secretario en geheimen Rath voor de opvolger van zijn vader, de heersende vorst van Wernigerode. De functie hield meer in dan alleen secretarieel werk; het was een goedbetaalde vertrouwenspositie. Wolf moet bijvoorbeeld in opdracht van de graaf onderhandelingen voeren met Wallenstein.
Wolf behoudt zijn baan onder drie opvolgers van zijn vader; de heersende vorsten van Wernigerode, opvallend voor een bastaardzoon. Wellicht had hij de diplomatieke gaven van zijn vader geërfd.
In 1626 loopt Wolf tijdens een reis in een hinderlaag en wordt vermoord. Hij is met zijn zwager te paard op weg van Wernigerode naar Goslar om daar een kostuum te kopen. Reizen tijdens de Dertigjarige Oorlog was niet zonder risico's. De omgeving van Goslar was bovendien onveilig nadat Christian von Braunschwieg de Jongere een Kleinkrieg beginnen is tegen Goslar.
Christian von Braunschwieg wil het vrije, en door zijn buren ongeliefde, Goslar dwingen zich aan te sluiten bij de Unie van Staten in de oorlog, en schuwt geen enkel middel daarbij, zoals het inzetten van hinderlagen. Het is dezelfde Christian van Braunschweig, bijgenaamd de dolle hertog in wiens dienst Wolfs broer Hans omkomt en waarmee een andere voorvader, Heinrich Huber te maken heeft gehad.
Wolf rijdt voorop en wordt dodelijk getroffen door een kogel. Hij valt van zijn paard en wordt bis auf die Haut ausgeplündert. Zijn bijrijder wordt echter vrijgelaten. Wolfs lichaam wordt tijdelijk overgebracht naar de kerk in Schwelecke, vlak boven Bad Harzburg, en daarna teruggebracht maar Wernigerode. Hij wordt maar 45 jaar oud en schijnt ongetrouwd te zijn geweest. De lenen van Wolf en daarvoor Hans gaan over naar hun drie zusters von Stolberg.
Heinrich Albrecht Burchtorff (1631)
Heinrich Albrecht Burchtorff, zoon van Henrich Burchtorff en Anna von Stolberg (1586), is geboren in 1631in Winzenburg. Met zijn zus deelt hij de omvangrijke erfenis van hun ouders, inclusief die van haar grootmoeder Anna van Stolberg. daar zitten goeden bij als Klepps bij Magdeburg.
Als 22-jarige (1653) huwt Heinrich Albrecht Burchtorff zijn eerste vrouw Anna Margaretha Hagen. Anna Margaretha is geboren in 1636 in Halberstadt, en is de jongste dochter van Heinrich Richard Hagen en Gertrud Grunefeld. Heinrich Richard Hagen is Kurbrandenburgischen Vizekanzler des Fürstentums Halberstadt en Kanzlers der Äbtissin zu Quedlinburg. Zij krijgen 12 kinderen, zes zonen en zes dochters. In de archieven is slechts van de vier volgende kinderen iets terug te vinden:
|
Nadat Anna Margareth overlijdt, 54 jaar oud (1690, Goslar), hertrouwt Heinrich in 1691 met Anna Margrete von Uslar. er is één kind bekend. Heinrich Albrecht Burchtorff overlijdt in 1697 in Goslar op een leeftijd van 66 jaren.
Heinrich Albrecht Burchtorff studeerde te Bockeln (1642), Leipzig (1645), Helmstedt (1647), Leiden en Utrecht (1649), Zijn carriere verloopt als volgt:
- Amtmann te Imbshausen (Hannover) (1653)
- Inspektor van het Amt Brunstein (1660—1667)
- Na pacht in 1667 inspektor van de ambten Vogtsberg en Lutter am Barenberge; Amtmann aldaar (1672)
- Hoogvorstelijk Brunswijk- Luneburgs Hof-, Kammer- en Klosterrat te Wolfenbüttel, kanunnik
- Sedert 1667 deken van het (evangelisch-lutherse) keizerlijke vrije exempt-stift St. Simonis et Judae te Goslar
- Erf- en gerichtsheer van het goed Hönze
- Pandhouder en gerichtsheer van het goed Harbarnsen.
Catharina Elisabeth Burchtorff (1659)
Catharina Elisabeth Burchtorff, dochter van Heinrich Albrecht Burchtorff (1631) is geboren in 1659. Zij huwt de bijna 20 jaar jongere Leonard von Döhren, geboren tussen 1640 en 1641. De familienaam Döhren komt ook voor als Doren of Dorne. Kinderen van Catharina en Leonard:
|
Leonard von Döhrens heeft een militaire-ambtelijke loopbaan. Van 1683 tot 1684 is hij Amtmann te Lemförde. In de oorlog tegen de Turken is hij Kriegskommissar bij de Hannoverse prins Maximiliaan (van 1685 tot 1887). Hij wordt daarna Oberkommissar in Osnabrück, en van 1694 tot zijn overlijden Keurvorstelijk Oberamtmann te Diepholz.
Leonard sterft op 61-jarige leeftijd (1702) in Northeim. Zijn moeilijk leesbare begraafakte duidt op complicaties na nierfalen. Terwijl hij met zijn zwager Rittmeister Ruhmann op bezoek is bij het Stift St. Blasi beginnen de problemen:
- undt weil er grosse Noth hatte von Blasen und Nihren Steine fihl er dieser weg in krankheit und starb auf besagtem Stifte den 9. Martii des abends umb 6 uhr wurde gegen erlegung von 50 thlrn in die kirch S. Sixti begraben vorm niedrigen altarn nicht wheit vom armen kasten, seines alters 61 jahr.
Catharina Burchtorff overlijdt 26 jaar na haar man in Diepholz op een leeftijd van 68 jaren (1728). Haar grafzerk is bewaard gebleven en staat opgesteld in de poort van het Amtsgericht te Diepholz. Het opschrift leest:
| CATARINE ELISABET BURCHTORFFEN,
WEILAND OBERAMBTMAN VON DÖHREN ALL HIEZU DIEPHOLTZ HINTERLASSENE WITTWE GEBOHREN Ao: 1659. D : 10 7BRIS GESTORB. Ao: 1728. D. 6. AUG. IHRER ALTERS 69. JAHR WENIGER 5 WOCHENN. |
Onder dezelfde steen rust ook haar zoon Raban Christoffer von Döhren, die op jonge leeftijd (25) en eerder dan haar moeder overlijdt als adjudant van de Wentischen Dragonder Regiments in 1720. De zerk vertoont het Von Döhrenwapen; het anker is herkenbaar, de leeuw is weggekapt.
Georg Friedrich von Döhren (1684)
Georg Friedrich von Döhren, zoon van Catharina Elisabeth Burchtorff (1659), is geboren in 1684 in Wunstorf en gedoopt in Lemförde. Hij huwt Rosine Elisabeth Dorothea Menten in 1713 in Goslar, in het huis van de bruid, ingeschreven in Marktkirche. Rosine Elisabeth Dorothea is van 1694 en uit Walkenried. Zij is de dochter van Cristoph Menten en Dorothea Hedwig Berckelmann. De volgende kinderen zijn bekend, geboren in Zwischenahn:
|
Volgens onbevestigde overlevering overlijdt Rosine Elisabeth Dorothea Menten in Celle ca. 1730 al ze 35 jaar oud is. Haar man overlijdt 10 jaar later in 1740 in Isenhagen op een leeftijd van 55 jaren; Hij is begraven in de Kloosterkerk aldaar. De historicus Wimersma Greidanus fourneert meer gegevens over het echtpaar von Döhren - Menten in De Nederlandsche Leeuw vol. 98 (1981):
- Georg Friedrich van Döhren is communicant van de evangelisch-lutherse kerk te Diepholz in 1703, als „Diepholtensis" student te Helmstedt 27 febr. 1705, keurvorstelijk Brunswijk- Luneburgs Ambtsvoigt in het graafschap Oldenburg en Delmenhorst te Zwischenahn (vermeld 1713-— 1725), koninklijk Grootbrittannisch-Hannovers en keurvorstelijk Brunswijk-Luneburgs Amtmann (praefectus) te Isenhagen (vermeld 1729—1740),
- Zijn doopakte is niet bekend doordat de kerkboeken van Lemförde verloren gingen. De geboortedatum blijkt uit de tekst van zijn grafzerk in de kerk van het klooster Isenhagen (bij Hankensbüttel ten noorden van Braunschweig). De zerk is thans voor het grootste gedeelte door kerkbanken bedekt, maar de volledige tekst is ter plaatse bekend. Volgens deze gegevens moet het wapen Von Döhren op de zerk afgebeeld zijn. In de nabijheid ligt de wel volledig zichtbare grafsteen van Georg Friedrich's dochter Elisabeth Dorotheen Friedericken von Döhren die te Zwischenahn op 2 sept. 1716 gedoopt was en te Isenhagen overleed op 16 juli 1737. Deze zerk vertoont eveneens het wapen Von Döhren: doorsneden met een versmalde dwarsbalk, I (in blauw) een gaande leeuw, I I (in rood) een anker; helmteken: een uitkomende leeuw (schildkleuren volgens Heinrich von Döhren, Die verschiedenen Geschlechter von Döhren, getypte particuliere uitgave, Bamberg 1944).
Raban Werner Friedrich von Döhren (1721)
Raban Werner Friedrich von Döhren, zoon van Georg Friedrich von Döhren (1684) is geboren in 1721 en gedoopt in Zwischenahn, Duitsland. Zijn voornaam wordt ook geschreven als Frederik Warnart Raban.
Hij is vermoedelijk voor zijn trouwen naar Oldenzaal verhuisd. Hij huwt Barbara Johanna Ruhlein ergens tussen 1750 en 1754. Barbara is geboren in 1727, dochter van Hendrik Wolfgang Ruhlein, ontvanger der convoyen en licenten te Oldenzaal, en Elsabe Klopenborg (Kloppenburg). Er is maar één kind bekend:
|
Het vermoeden is dat moeder Barbara Johanna Ruhlein tijdens of kort na de geboorte streft. Ze is dan 26 jaar of ouder.
Bij de doop van Raban Werner Friedrich von Döhren is Heinrich Werner Berckelman getuige, zoon van zijn oudtante Anna Sophia Burchtorff en haar echtgenoot Johann Werner Berckelman. Raban von Döhren overlijdt in 1765 in Osterode op een leeftijd van 43 jaren. Hij is begraven in de St. Johannis Gruft (Todtenkirche, St. Aegidien).
De weinig voorkomende naam Raban is afgeleid van 'Hraban' dat raaf betekent in Oud-Germaans. In de Germaanse mythologie heeft de god Odin of Wodan twee raven op zijn schouder; de ene is Hugin (= denker) en de ander Munin (= gedachtenis): zij komen alles wat ze gezien hebben vertellen. In Fries leeft de raaf voort in de namen Roan en Ronne.
Raban von Döhren is militair en staat vooral bekend als majoor in dienst van Hannover. Na een militaire loopbaan wordt hij op ca. 43-jharige leeftijd Amtmann in Osterode. Zijn loopbaan in het kort:
- 1757: seconde lieutenant Hannover Jagercorps te Ratzeburg
- 1760: premier luitenant
- 1761: capitan in het garnizoensregiment Von Schultz (tot 1763)
- 1764: Hauptmann te Osterode.
