Monument Ivan Cain
Uit FamilieWiki
(Verschil tussen bewerkingen)
(→De Tarcisiusschool) |
|||
| (216 tussenliggende versies door één gebruiker worden niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | + | {| style="color: black; background-color: #ffffcc;" width="100%" | |
| − | = | + | |Zie gerelateerde pagina's in [[:Category:Brakkenstein Crash|Categorie Brakkenstein Crash]] |
| − | [[ | + | |} |
| − | |||
| − | + | [[File:monument Cain Swertz v2.jpg|thumb|500px|Monument ter ere van Ivan W. Cain en Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] | |
| + | |||
| + | Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de [[Brakkenstein_Crash|Brakkenstein crash]] een monument onthuld ter ere van de heroïsche vliegenier Ivan William Cain en [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]]. | ||
| + | |||
| + | De crash vindt plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944. Ivan Cain overlijdt daarbij en behoedt Nijmegen van een ramp maar kan niet voorkomen dat er toch één burgerslachtoffer valt; de weduwe [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Swertz]], geboren Ekker. | ||
| + | |||
| + | == '''Het inititatief''' == | ||
| + | |||
| + | [[File:Dr Nicolaas Lambrechtsen v4.jpg|thumb|left|400px|Nick Lambrechtsen (links) bij een andere gelegenheid. Hij ontvangt de Queen's Service Medal voor zijn verdiensten voor de Indonesische gemeenschap in Nieuw Zeeland van Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal van Nieuw Zeeland, Lt Gen The Rt Hon Sir Jerry Mateparae (rechts) (mei 2012). Foto/afbeelding: [https://gg.govt.nz/content/dr-nicolaas-lambrechtsen-qsm-wellington gg.govt.nz].]] | ||
| + | |||
| + | Het initiatief komt van [http://www.netherlandsfoundation.org.nz/our-stories/read-our-stories/nicolaas-lambrechtsen/ Nicolaas (Nick) Lambrechtsen], een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreert. Lambrechtsen ontsnapt zelf in de oorlog aan de dood als een Amerikaanse Mustang P-51 piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstort. | ||
| + | |||
| + | Het 90 cm hoge monument is geplaatst op de [http://nl.tracesofwar.com/map/46588/Monument-Ivan-William-Cain.htm hoek van de Heyendaalseweg met Pastoor Wichersstraat in Nijmegen], postcode 6525 TN. Dit is ca. 20 meter van de plaats van de crash, die plaatsvond op een destijds nog onbebouwd voetbalveldje, ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg. | ||
| + | |||
| + | Beide gesneuvelden worden beschreven op de website [http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/ Oorlogsdoden in Nijmegen 1939-1945] ([http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon.asp?odID=3420 Ivan Cain], [http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon.asp?odID=3226 Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]) en het monument wordt vermeld op de [http://www.4en5mei.nl/herinneren/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/3737 website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei] | ||
| + | |||
| + | Deze pagina handelt over het monument en de onthulling. De vele activiteiten voor en rond de onthulling worden op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]] beschreven. | ||
== '''De Tarcisiusschool''' == | == '''De Tarcisiusschool''' == | ||
| − | |||
| − | |||
| − | Frans Peters, leerkracht aan de Tarcisiusschool, | + | [[File:tarcisius kinderen.jpg|thumb|400px|Foto uit de [http://www.deweekkrant.nl/artikel/2012/oktober/06/gecrashte_piloot_krijgt_status_in_brakkenstein weekkrant] met kinderen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] die het monument hebben geadopteerd. (foto Maaike van Helmond)]] |
| + | De [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] in Nijmegen is instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. De school biedt aangepast onderwijs voor kinderen met leer- en gedragsproblemen. | ||
| + | |||
| + | Frans Peters, leerkracht aan de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool], reageert op een oproep van Nick Lambrechtsen in 2011 en stelt voor het monument als school te adopteren. Ivan Cain is met zijn vliegtuig namelijk neergestort op 50 meter van de huidige Tarcisiusschool in Brakkenstein en hij ligt begraven op Jonkerbosch War Cemetery, vlakbij de oude St. Tarcisiusschool locatie. De school organiseert een sponsorloop voor het monument en zamelt €1.500,- in waarmee de kosten van het monument gedekt worden. | ||
| − | Het monument | + | Het monument wordt geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument. Elk jaar vindt nog een herdenking plaats. |
| − | Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de Tarcisiusschool | + | [[File:Monument jeep.jpg|thumb|left|325px|De oude jeep die geregeld is voor de najaarswandeling de dag vóór de onthulling. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] |
| + | |||
| + | Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] blijven niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) ontvangt in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij heeft maquettes en vliegtuigmodellen gemaakt voor een expositie op school over de crash, en heeft veel aan zijn medeleerlingen verteld. Ook zorgt hij voor een oude jeep bij de najaarswandeling die de dag vóór de onthulling wordt gehouden. | ||
| + | |||
| + | De [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] onderneemt een aantal activiteiten rond de onthulling van het monument, zoals de ontvangst van de familie Cain uit Nieuw-Zeeland, een bezoek aan het Jonkerbos War Cemetery met de Cain-familie, en een najaarswandeltocht op de dag vóór de onthulling van het monument, waarvan [https://www.youtube.com/watch?v=G3Mvg9B521g TV Gelderland verslag deed]. Deze activiteiten worden op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]] beschreven. | ||
| + | |||
| + | Het verhaal van de adoptie van het monument wordt beschreven op de pagina [http://www.tarcisiusschool.nl/~/media/Website%20Tarcisiusschool/Cain%20monument-download.pdf Tarcisiusschool ‘adoptieschool’ Cain-monument] op de website van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool]. Lees ook meer over de vele activiteiten voor en rond de onthulling op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]]. | ||
== '''Uitvoering van het monument''' == | == '''Uitvoering van het monument''' == | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | [[file:plaquette.png|thumb|300px|Ontwerp van de bovenste plaquette met embleem van het 175 Squadron Royal Air Force, foto van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain]] | |
| + | |||
| + | Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes van gepolijst zwart graniet zijn aangebracht. Ze zijn vervaardigd door de firma Adelfi uit 's-Hertogenbosch. Op een kleine metalen plaquette staat in het Engels: The New Zealand Ambassador to the Netherlands HE George Troup unveiled this monument on 6 October 2012. | ||
Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels. | Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels. | ||
| Regel 27: | Regel 49: | ||
De Nederlandse tekst luidt: | De Nederlandse tekst luidt: | ||
| − | {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: | + | {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: 10px; margin-right: 100px;" |
|Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad | |Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad | ||
|} | |} | ||
| − | De onderste natuurstenen plaquette eert Bob | + | De onderste natuurstenen plaquette eert Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, met de tekst: |
| − | {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: | + | {| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: 10px; margin-right: 100px;" |
|Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na | |Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na | ||
|} | |} | ||
| + | |||
| + | == '''De onthulling''' == | ||
| + | |||
| + | [[File:Troup onthult V2.JPG|thumb|left|325px|De ambassadeur van Nieuw Zeeland HE George Troup onthult het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] | ||
| + | |||
| + | Voor de onthulling zijn familieleden van de omgekomen vliegenier Ivan Cain overgekomen uit Nieuw-Zeeland. Vier kinderen van Norma Rock, de enige zus van Ivan Cain zijn aanwezig; Ivan Rock, vernoemd naar zijn oom, en zijn drie zussen Diane, Karen en Gail. Sue Rock, de vrouw van Ivan Rock vergezelt hen. | ||
| + | |||
| + | Voor de familie uit Nieuw-Zeeland is het voor het eerst dat iemand Nederland bezoekt. De ouders en de zus van Ivan Cain zijn nooit in de gelegenheid geweest om het graf van hun zoon en broer te bezoeken. Ook twee dochters van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, het enige burgerslachtoffer, vergezeld van naaste familie zijn aanwezig. | ||
| + | |||
| + | Na een welkomswoord van Miel Van Driel, adjunct directeur van de Tarcisiusschool en en ceremoniemeester, wordt een aantal toespraken gehouden. | ||
| + | |||
| + | [[File:ivan rock.jpg||thumb|275px|Ivan Rock legt bloemen namens de Cain-familie bij het monument voor zijn oom. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] | ||
| + | |||
| + | De volledige toespraken staan op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_toespraken|Monument Ivan Cain toespraken]]. Hieronder zijn enkele fragmenten opgenomen. | ||
| + | |||
| + | {| style="color: black; background-color: #f2f2f0;" | ||
| + | | | ||
| + | * Nick Lambrechtsen, initiator van het monument | ||
| + | * Ivan Rock, namens de familie van de omgekomen piloot Ivan Cain | ||
| + | * Hans Eisink, directeur van de Tarcisiusschool, die het monument heeft geadopteerd | ||
| + | * [[Haan_de-Swertz|Gien de Haan, geboren Swertz]] , tweede dochter van Elizabeth (Bob) Ekker. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | Na lezing van Kohima Exhortation door Nick Lambrechtsen spreekt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen iedereen kort toe en geeft het woord aan HE George Troup, ambassadeur van Nieuw-Zeeland. Troup onthult daarna het monument door de vlag van Nieuw-Zeeland te verwijderen die gedrapeerd is over het monument. | ||
| + | |||
| + | Tijdens de krans(bloemen)legging die volgt luiden de kerkklokken van de Sacramentskerk. Hierna volgt één minuut stilte, klinkt de 'Last Post' en worden de volksliederen van Nieuw-Zeeland en Nederland ten gehore gebracht. | ||
| + | |||
| + | Omroep Gelderland doet er in haar uitzending verslag van met een [http://youtu.be/YiuMTxpm6YU kort filmpje] waarin ooggetuige Henk van Gemert vertelt hoe hij piloot Ivan Cain bijstaat in de laatste minuten van zijn leven na de crash. | ||
=='''Toespraken'''== | =='''Toespraken'''== | ||
| − | Tijdens de onthulling houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige | + | Tijdens de onthulling van het monument op 6 oktober 2012 houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige toespraken zijn op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_toespraken|Monument Ivan Cain toespraken]]. |
=== Nick Lambrechtsen === | === Nick Lambrechtsen === | ||
| − | [[File:lambrechtsen toespraak 2.JPG|thumb| | + | [[File:lambrechtsen toespraak 2.JPG|thumb|left|325px|Nick Lambrechtsen houdt een toespraak tijdens de onthulling van het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] |
| − | : ''(...) Ik woonde toen al 47 jaren in Nieuw-Zeeland, en omdat ik een trotse Nieuw-Zeelander ben, was ik zeer gefascineerd door dit verhaal. Dat was vooral zo, omdat een Engelse Spitfire piloot bijna op ons huis in Hees bij Nijmegen neerstortte op 20 september 1944. Deze piloot verongelukte ook in het dorpje Hees waarbij 3 burgers ook omkwamen. Nu wilde ik weten wie deze Nieuw-Zeelandse piloot was en of zijn heldhaftigheid ooit was erkend. | + | {| style="color: black; background-color: #f2f2f0;" |
| + | | | ||
| + | : ''(...) Ik woonde toen al 47 jaren in Nieuw-Zeeland, en omdat ik een trotse Nieuw-Zeelander ben, was ik zeer gefascineerd door dit verhaal. Dat was vooral zo, omdat een Engelse Spitfire piloot (<u>noot 1</u>) bijna op ons huis in Hees bij Nijmegen neerstortte op 20 september 1944. Deze piloot verongelukte ook in het dorpje Hees waarbij 3 burgers ook omkwamen. Nu wilde ik weten wie deze Nieuw-Zeelandse piloot was en of zijn heldhaftigheid ooit was erkend. | ||
: ''Na 7 jaren onderzoek waarin 5 ooggetuigen werden gevonden, en na het doorpluizen van dagboeken van plaatselijke paters van die periode, zijn de leden van mijn comité “Cain Monument Campagne” en ik tot de conclusie gekomen dat Cain inderdaad een held was en dat een monument hem zou vereren. | : ''Na 7 jaren onderzoek waarin 5 ooggetuigen werden gevonden, en na het doorpluizen van dagboeken van plaatselijke paters van die periode, zijn de leden van mijn comité “Cain Monument Campagne” en ik tot de conclusie gekomen dat Cain inderdaad een held was en dat een monument hem zou vereren. | ||
: ''Het zal het enige monument zijn tussen de meer dan 30 die in de gemeentekring van Nijmegen geplaatst zijn dat specifiek een Nieuw-Zeelander vereert. | : ''Het zal het enige monument zijn tussen de meer dan 30 die in de gemeentekring van Nijmegen geplaatst zijn dat specifiek een Nieuw-Zeelander vereert. | ||
| + | |} | ||
| − | + | <u>Noot 1</u>: (2016) Later is vastgesteld dat het niet een Engelse Spitfire was maar een Amerikaanse Mustang P-51. | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
=== Hans Eisink=== | === Hans Eisink=== | ||
| − | [[File:1947 graf_Minchin.jpg|thumb| | + | [[File:1947 graf_Minchin.jpg|thumb|325px|left|Leerlingen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Sint Tarcisiusschool] bij het graf van de de RAF-piloot Minchin, samen met de broer van deze piloot bij Jonkerbosch War Cemetery (1947). 65 jaar later adopteren leerlingen van de Tarcisiusschool het monument en het graf van een andere piloot: Ivan William Cain. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] |
| + | {| style="color: black; background-color: #f2f2f0;" | ||
| + | | | ||
: ''(...) Het is meer dan toeval. Ivan William Cain is begraven op een plek vlakbij de oude St. Tarcisiusschool, op het oude Jonkerbosch-terrein. Het kan ook geen toeval zijn dat nabestaanden die de begraafplaats bezochten, de oude school in kwamen om water te halen om de bloemen op de graven te verzorgen. | : ''(...) Het is meer dan toeval. Ivan William Cain is begraven op een plek vlakbij de oude St. Tarcisiusschool, op het oude Jonkerbosch-terrein. Het kan ook geen toeval zijn dat nabestaanden die de begraafplaats bezochten, de oude school in kwamen om water te halen om de bloemen op de graven te verzorgen. | ||
| Regel 68: | Regel 117: | ||
: ''Het is goed om te zien dat deze band niet toevallig zo sterk is en dat deze na al die jaren weer is aangehaald. Het is mooi om te zien dat onze leerlingen dit monument zullen blijven verzorgen, zoals eerder leerlingen monumenten verzorgden. De gruwelen van een oorlog worden daardoor tastbaar en grijpbaar. Een leerling van onze school verwoordde het : “Als de piloot niet was gedraaid, dan had mijn oma misschien niet meer geleefd”. | : ''Het is goed om te zien dat deze band niet toevallig zo sterk is en dat deze na al die jaren weer is aangehaald. Het is mooi om te zien dat onze leerlingen dit monument zullen blijven verzorgen, zoals eerder leerlingen monumenten verzorgden. De gruwelen van een oorlog worden daardoor tastbaar en grijpbaar. Een leerling van onze school verwoordde het : “Als de piloot niet was gedraaid, dan had mijn oma misschien niet meer geleefd”. | ||
| + | |} | ||
| − | == | + | ===Gien de Haan, geboren Swertz=== |
| − | + | [[File:DS1_6402 - Version 2.JPG|thumb|400px|left|Gien de Haan, geboren Swertz, houdt een toespraak namens de nazaten van Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]] | |
| − | + | {| style="color: black; background-color: #f2f2f0;" | |
| + | | | ||
| + | : ''(...) Misschien lijken wij wel op haar. Of misschien hebben we dat van haar meegekregen. Maar hoe dan ook; zo deden wij het ook na de oorlog. Iedereen had geleden en we keken niet achterom. We begonnen met een geheel nieuw leven. En nu kijken we toch weer even terug. | ||
| − | : | + | : ''Ik wilde graag iets persoonlijks zeggen tegen de familie Cain. Onze families zijn hier samen door een ongelukkig toeval. Jullie oom deed wat in zijn situatie het beste was. En hij heeft heel veel ergere dingen voorkomen door zijn bommen eerder te droppen. We hebben de ware toedracht nu pas gehoord. Maar zelfs zonder die wetenschap hebben we de piloot nooit iets aangerekend. We hebben nooit wrok gekoesterd. Het was een wrede wending van het lot waar niemand schuld had. Bij alle leed was er gelukkig EEN opluchting: zij is in ieder geval niet door vijandelijk vuur omgekomen. |
| + | |} | ||
| − | + | == '''Herkenning van wederzijds verdriet''' == | |
| − | :: | + | [[File:gelderlander gien oranje mantel V3.jpg|thumb|300px|Foto: Erik van 't Hullenaar]] |
| − | + | De Gelderlander publiceert op 8 oktober 2012 een artikel over de onthulling van het monument] van de hand van Wim van de Louw. Het volledige verhaal is te vinden op [http://www.gelderlander.nl/regio/nijmegen-e-o/nijmegen/herkenning-van-wederzijds-verdriet-bij-onthulling-monument-1.3476245 de website van de Gelderlander]. Fragment en foto met toestemming verkregen: | |
| + | |||
| + | {| style="color: black; background-color: #f2f2f0;" | ||
| + | | | ||
| + | : ''(...) Dan meldt zich een bijzondere gast: Henk van Gemert. Een kleine, stoere man van 86. "Die piloot is in mijn armen gestorven", zegt Van Gemert, destijds 18 jaar. | ||
| + | |||
| + | : ''"Ik was met een kameraad aan het voetballen. Ik zag hem vallen, zijn parachute ging niet open. Ik ben naar hem toe gerend. Hij zuchtte nog één keer. Toen stierf hij". | ||
| + | |||
| + | : ''Leerlingen van de Tarcisiusschool uit Brakkenstein hebben een project gedraaid rond het neerstorten van het vliegtuig. | ||
| + | |} | ||
=='''Fotogalerij'''== | =='''Fotogalerij'''== | ||
| − | <gallery | + | <gallery> |
image:plaats crash en monument cain v2.jpg|De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen.. | image:plaats crash en monument cain v2.jpg|De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen.. | ||
Image:monument plaquette swertz.JPG|De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker. | Image:monument plaquette swertz.JPG|De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker. | ||
| − | image: | + | image:ivan rock.JPG|Ivan Rock houdt een speech namens de familie van Ivan Cain |
| − | image: | + | image:ivan rock voor monument 2.jpg|Loes en Jan Priem leggen een krans namens het Caincomité |
| − | image: | + | image:DS1_6508 - Version 2.JPG|Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue. Ter herdenking van de twee slachtoffers schalt de "Last Post", door trompettist Paul Wouters |
| − | + | image:monument vrijwilligers.JPG|Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue.]] | |
| − | + | image:tarcisius vlag.JPG|De Nieuw-Zeelandse vlag wappert bij de ingang van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool]. | |
| − | image: | + | image:DS1_6570.JPG|Het monument na de onthulling |
</gallery> | </gallery> | ||
[[Category:Inhoud]] | [[Category:Inhoud]] | ||
[[Category:Geschiedenis]] | [[Category:Geschiedenis]] | ||
| + | [[Categorie:Brakkenstein Crash]] | ||
Huidige versie van 16 feb 2019 om 23:23
| Zie gerelateerde pagina's in Categorie Brakkenstein Crash |
Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de Brakkenstein crash een monument onthuld ter ere van de heroïsche vliegenier Ivan William Cain en Elizabeth Frederika (Bob) Ekker.
De crash vindt plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944. Ivan Cain overlijdt daarbij en behoedt Nijmegen van een ramp maar kan niet voorkomen dat er toch één burgerslachtoffer valt; de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz, geboren Ekker.
Inhoud |
[bewerken] Het inititatief
Het initiatief komt van Nicolaas (Nick) Lambrechtsen, een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreert. Lambrechtsen ontsnapt zelf in de oorlog aan de dood als een Amerikaanse Mustang P-51 piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstort.
Het 90 cm hoge monument is geplaatst op de hoek van de Heyendaalseweg met Pastoor Wichersstraat in Nijmegen, postcode 6525 TN. Dit is ca. 20 meter van de plaats van de crash, die plaatsvond op een destijds nog onbebouwd voetbalveldje, ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg.
Beide gesneuvelden worden beschreven op de website Oorlogsdoden in Nijmegen 1939-1945 (Ivan Cain, Elizabeth Frederika (Bob) Ekker) en het monument wordt vermeld op de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei
Deze pagina handelt over het monument en de onthulling. De vele activiteiten voor en rond de onthulling worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.
[bewerken] De Tarcisiusschool
De Tarcisiusschool in Nijmegen is instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. De school biedt aangepast onderwijs voor kinderen met leer- en gedragsproblemen.
Frans Peters, leerkracht aan de Tarcisiusschool, reageert op een oproep van Nick Lambrechtsen in 2011 en stelt voor het monument als school te adopteren. Ivan Cain is met zijn vliegtuig namelijk neergestort op 50 meter van de huidige Tarcisiusschool in Brakkenstein en hij ligt begraven op Jonkerbosch War Cemetery, vlakbij de oude St. Tarcisiusschool locatie. De school organiseert een sponsorloop voor het monument en zamelt €1.500,- in waarmee de kosten van het monument gedekt worden.
Het monument wordt geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument. Elk jaar vindt nog een herdenking plaats.
Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de Tarcisiusschool blijven niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) ontvangt in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij heeft maquettes en vliegtuigmodellen gemaakt voor een expositie op school over de crash, en heeft veel aan zijn medeleerlingen verteld. Ook zorgt hij voor een oude jeep bij de najaarswandeling die de dag vóór de onthulling wordt gehouden.
De Tarcisiusschool onderneemt een aantal activiteiten rond de onthulling van het monument, zoals de ontvangst van de familie Cain uit Nieuw-Zeeland, een bezoek aan het Jonkerbos War Cemetery met de Cain-familie, en een najaarswandeltocht op de dag vóór de onthulling van het monument, waarvan TV Gelderland verslag deed. Deze activiteiten worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.
Het verhaal van de adoptie van het monument wordt beschreven op de pagina Tarcisiusschool ‘adoptieschool’ Cain-monument op de website van de Tarcisiusschool. Lees ook meer over de vele activiteiten voor en rond de onthulling op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten.
[bewerken] Uitvoering van het monument
Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes van gepolijst zwart graniet zijn aangebracht. Ze zijn vervaardigd door de firma Adelfi uit 's-Hertogenbosch. Op een kleine metalen plaquette staat in het Engels: The New Zealand Ambassador to the Netherlands HE George Troup unveiled this monument on 6 October 2012.
Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels.
De Nederlandse tekst luidt:
| Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad |
De onderste natuurstenen plaquette eert Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, met de tekst:
| Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na |
[bewerken] De onthulling
Voor de onthulling zijn familieleden van de omgekomen vliegenier Ivan Cain overgekomen uit Nieuw-Zeeland. Vier kinderen van Norma Rock, de enige zus van Ivan Cain zijn aanwezig; Ivan Rock, vernoemd naar zijn oom, en zijn drie zussen Diane, Karen en Gail. Sue Rock, de vrouw van Ivan Rock vergezelt hen.
Voor de familie uit Nieuw-Zeeland is het voor het eerst dat iemand Nederland bezoekt. De ouders en de zus van Ivan Cain zijn nooit in de gelegenheid geweest om het graf van hun zoon en broer te bezoeken. Ook twee dochters van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, het enige burgerslachtoffer, vergezeld van naaste familie zijn aanwezig.
Na een welkomswoord van Miel Van Driel, adjunct directeur van de Tarcisiusschool en en ceremoniemeester, wordt een aantal toespraken gehouden.
De volledige toespraken staan op de pagina Monument Ivan Cain toespraken. Hieronder zijn enkele fragmenten opgenomen.
|
Na lezing van Kohima Exhortation door Nick Lambrechtsen spreekt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen iedereen kort toe en geeft het woord aan HE George Troup, ambassadeur van Nieuw-Zeeland. Troup onthult daarna het monument door de vlag van Nieuw-Zeeland te verwijderen die gedrapeerd is over het monument.
Tijdens de krans(bloemen)legging die volgt luiden de kerkklokken van de Sacramentskerk. Hierna volgt één minuut stilte, klinkt de 'Last Post' en worden de volksliederen van Nieuw-Zeeland en Nederland ten gehore gebracht.
Omroep Gelderland doet er in haar uitzending verslag van met een kort filmpje waarin ooggetuige Henk van Gemert vertelt hoe hij piloot Ivan Cain bijstaat in de laatste minuten van zijn leven na de crash.
[bewerken] Toespraken
Tijdens de onthulling van het monument op 6 oktober 2012 houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige toespraken zijn op de pagina Monument Ivan Cain toespraken.
[bewerken] Nick Lambrechtsen
|
Noot 1: (2016) Later is vastgesteld dat het niet een Engelse Spitfire was maar een Amerikaanse Mustang P-51.
[bewerken] Hans Eisink
|
[bewerken] Gien de Haan, geboren Swertz
|
[bewerken] Herkenning van wederzijds verdriet
De Gelderlander publiceert op 8 oktober 2012 een artikel over de onthulling van het monument] van de hand van Wim van de Louw. Het volledige verhaal is te vinden op de website van de Gelderlander. Fragment en foto met toestemming verkregen:
|
[bewerken] Fotogalerij
De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen..
De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker.
Ivan Rock houdt een speech namens de familie van Ivan Cain
Loes en Jan Priem leggen een krans namens het Caincomité
Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue. Ter herdenking van de twee slachtoffers schalt de "Last Post", door trompettist Paul Wouters
Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue.]]
De Nieuw-Zeelandse vlag wappert bij de ingang van de Tarcisiusschool.
Het monument na de onthulling
