Monument Ivan Cain
| Zie gerelateerde pagina's in Categorie Brakkenstein Crash |
Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de Brakkenstein crash een monument onthuld ter ere van de heroïsche vliegenier Ivan William Cain en Elizabeth Frederika (Bob) Ekker.
De crash vindt plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944. Ivan Cain overlijdt daarbij en behoedt Nijmegen van een ramp maar kan niet voorkomen dat er toch één burgerslachtoffer valt; de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz, geboren Ekker.
Inhoud |
Het inititatief
Het initiatief komt van Nicolaas (Nick) Lambrechtsen, een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreert. Lambrechtsen ontsnapt zelf in de oorlog aan de dood als een Amerikaanse Mustang P-51 piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstort.
Het 90 cm hoge monument is geplaatst op de hoek van de Heyendaalseweg met Pastoor Wichersstraat in Nijmegen, postcode 6525 TN. Dit is ca. 20 meter van de plaats van de crash, die plaatsvond op een destijds nog onbebouwd voetbalveldje, ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg.
Beide gesneuvelden worden beschreven op de website Oorlogsdoden in Nijmegen 1939-1945 (Ivan Cain, Elizabeth Frederika (Bob) Ekker) en het monument wordt vermeld op de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei
Deze pagina handelt over het monument en de onthulling. De vele activiteiten voor en rond de onthulling worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.
De Tarcisiusschool
De Tarcisiusschool in Nijmegen is instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. De school biedt aangepast onderwijs voor kinderen met leer- en gedragsproblemen.
Frans Peters, leerkracht aan de Tarcisiusschool, reageert op een oproep van Nick Lambrechtsen in 2011 en stelt voor het monument als school te adopteren. Ivan Cain is met zijn vliegtuig namelijk neergestort op 50 meter van de huidige Tarcisiusschool in Brakkenstein en hij ligt begraven op Jonkerbosch War Cemetery, vlakbij de oude St. Tarcisiusschool locatie. De school organiseert een sponsorloop voor het monument en zamelt €1.500,- in waarmee de kosten van het monument gedekt worden.
Het monument wordt geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument. Elk jaar vindt nog een herdenking plaats.
Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de Tarcisiusschool blijven niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) ontvangt in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij heeft maquettes en vliegtuigmodellen gemaakt voor een expositie op school over de crash, en heeft veel aan zijn medeleerlingen verteld. Ook zorgt hij voor een oude jeep bij de najaarswandeling die de dag vóór de onthulling wordt gehouden.
De Tarcisiusschool onderneemt een aantal activiteiten rond de onthulling van het monument, zoals de ontvangst van de familie Cain uit Nieuw-Zeeland, een bezoek aan het Jonkerbos War Cemetery met de Cain-familie, en een najaarswandeltocht op de dag vóór de onthulling van het monument, waarvan TV Gelderland verslag deed. Deze activiteiten worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.
Het verhaal van de adoptie van het monument wordt beschreven op de pagina Tarcisiusschool ‘adoptieschool’ Cain-monument op de website van de Tarcisiusschool. Lees ook meer over de vele activiteiten voor en rond de onthulling op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten.
Uitvoering van het monument
Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes van gepolijst zwart graniet zijn aangebracht. Ze zijn vervaardigd door de firma Adelfi uit 's-Hertogenbosch. Op een kleine metalen plaquette staat in het Engels: The New Zealand Ambassador to the Netherlands HE George Troup unveiled this monument on 6 October 2012.
Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels.
De Nederlandse tekst luidt:
| Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad |
De onderste natuurstenen plaquette eert Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, met de tekst:
| Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na |
De onthulling
Voor de onthulling zijn familieleden van de omgekomen vliegenier Ivan Cain overgekomen uit Nieuw-Zeeland. Vier kinderen van Norma Rock, de enige zus van Ivan Cain zijn aanwezig; Ivan Rock, vernoemd naar zijn oom, en zijn drie zussen Diane, Karen en Gail. Sue Rock, de vrouw van Ivan Rock vergezelt hen.
Voor de familie uit Nieuw-Zeeland is het voor het eerst dat iemand Nederland bezoekt. De ouders en de zus van Ivan Cain zijn nooit in de gelegenheid geweest om het graf van hun zoon en broer te bezoeken. Ook twee dochters van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, het enige burgerslachtoffer, vergezeld van naaste familie zijn aanwezig.
Na een welkomswoord van Miel Van Driel, adjunct directeur van de Tarcisiusschool en en ceremoniemeester, wordt een aantal toespraken gehouden.
De volledige toespraken staan op de pagina Monument Ivan Cain toespraken. Hieronder zijn enkele fragmenten opgenomen.
|
Na lezing van Kohima Exhortation door Nick Lambrechtsen spreekt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen iedereen kort toe en geeft het woord aan HE George Troup, ambassadeur van Nieuw-Zeeland. Troup onthult daarna het monument door de vlag van Nieuw-Zeeland te verwijderen die gedrapeerd is over het monument.
Tijdens de krans(bloemen)legging die volgt luiden de kerkklokken van de Sacramentskerk. Hierna volgt één minuut stilte, klinkt de 'Last Post' en worden de volksliederen van Nieuw-Zeeland en Nederland ten gehore gebracht.
Omroep Gelderland doet er in haar uitzending verslag van met een kort filmpje waarin ooggetuige Henk van Gemert vertelt hoe hij piloot Ivan Cain bijstaat in de laatste minuten van zijn leven na de crash.
Toespraken
Tijdens de onthulling van het monument op 6 oktober 2012 houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige toespraken zijn op de pagina Monument Ivan Cain toespraken.
Nick Lambrechtsen
|
Noot 1: (2016) Later is vastgesteld dat het niet een Engelse Spitfire was maar een Amerikaanse Mustang P-51.
Hans Eisink
|
Gien de Haan, geboren Swertz
|
Herkenning van wederzijds verdriet
De Gelderlander publiceert op 8 oktober 2012 een artikel over de onthulling van het monument] van de hand van Wim van de Louw. Het volledige verhaal is te vinden op de website van de Gelderlander. Fragment en foto met toestemming verkregen:
|
Fotogalerij
De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen..
De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker.
Ivan Rock houdt een speech namens de familie van Ivan Cain
Loes en Jan Priem leggen een krans namens het Caincomité
Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue. Ter herdenking van de twee slachtoffers schalt de "Last Post", door trompettist Paul Wouters
Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue.]]
De Nieuw-Zeelandse vlag wappert bij de ingang van de Tarcisiusschool.
Het monument na de onthulling
