Monument Ivan Cain

Uit FamilieWiki
(Verschil tussen bewerkingen)
Ga naar: navigatie, zoeken
(→Monument voor Ivan W. Cain en Elisabeth Swertz-Ekker)
(→De Tarcisiusschool)
 
(471 tussenliggende versies door één gebruiker worden niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
=='''Monument voor Ivan W. Cain en Elisabeth Swertz-Ekker'''==
+
{| style="color: black; background-color: #ffffcc;" width="100%"
−
[[File:01_oorlogsmonument_brakkenstein_w860_h550.jpg|thumb|250px|Monument ter ere van Ivan W. Cain en Elisabeth Swertz-Ekker]]
+
|Zie gerelateerde pagina's in [[:Category:Brakkenstein Crash|Categorie Brakkenstein Crash]]
−
Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de [[De_Brakkenstein_Crash|Brakkenstein crash]] gedurende de Tweede Wereldoorlog, een monument onthuld. Met het monument wordt de nagedachtenis levend gehouden van de omgekomen heroïsche vliegenier Ivan William Cain en het enige burgerslachtoffer [[Ekker-Swertz|Bob Swertz, geboren Ekker]] van deze crash. De ambassadeur van Nieuw Zeeland, de burgemeester van Nijmegen, Nick Lambrechtsen en [[De_Haan-Swertz|Gien de Haan]] hielden [[Toespraak_Gien_de_Haan|toespraken]]. Het 90 cm hoge monument is geplaatst aan de Heyendaalseweg in Nijmegen, vlak bij de plaats van de crash. De crash  vond plaats op een (destijds nog bestaand) veldje ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg.
+
|}
  
−
Het initiatief komt van Nick Lambrechtsen, een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreerde. Lambrechtsen ontsnapte zelf in de oorlog aan de dood toen een Engelse Spitfire piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstortte. De Tarcisiusschool in Nijmegen, nabij de crash-plaats, was instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. In juni 2011 hield de school een sponsorloop en de opbrengst van 1.500 euro kwam ten goede aan het monument. Het monument is geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument.
 
  
−
Het enthousiasme en de inzet van de kjnderen bleef niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) van de Tarcisiusschool ontving in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij maakte maquettes en vliegtuigmodellen voor een expositie op school over de crash, vertelde veel aan zijn medeleerlingen en zorgde voor een oude jeep bij de onthulling. Omroep Gelderland deed er verslag van met een [http://youtu.be/YiuMTxpm6YU kort filmpje als nieuwsitem].
+
[[File:monument Cain Swertz v2.jpg|thumb|500px|Monument ter ere van Ivan W. Cain en Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
  
−
Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes en een kleine metalen plaquette zijn aangebracht. Op de bovenste plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain:
+
Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de [[Brakkenstein_Crash|Brakkenstein crash]] een monument onthuld ter ere van de heroïsche vliegenier Ivan William Cain en [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]].
  
−
{| class="wikitable"
+
De crash vindt plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944. Ivan Cain overlijdt daarbij en behoedt Nijmegen van een ramp maar kan niet voorkomen dat er toch één burgerslachtoffer valt; de weduwe [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Swertz]], geboren Ekker.
−
|- <center>'''Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot
+
−
|-
+
== '''Het inititatief''' ==
−
|-'''Warrant Officer
+
−
|-
+
−
|-'''IVAN WILLIAM CAIN
+
−
|-
+
−
'''op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard
+
  
−
'''Helaas kwam hij hierbij om het leven
+
[[File:Dr Nicolaas Lambrechtsen v4.jpg|thumb|left|400px|Nick Lambrechtsen (links) bij een andere gelegenheid. Hij ontvangt de Queen's Service Medal voor zijn verdiensten voor de Indonesische gemeenschap in Nieuw Zeeland van Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal van Nieuw Zeeland, Lt Gen The Rt Hon Sir Jerry Mateparae (rechts) (mei 2012). Foto/afbeelding: [https://gg.govt.nz/content/dr-nicolaas-lambrechtsen-qsm-wellington gg.govt.nz].]]
  
−
'''Hij was 20 jaar oud'''
+
Het initiatief komt van [http://www.netherlandsfoundation.org.nz/our-stories/read-our-stories/nicolaas-lambrechtsen/ Nicolaas (Nick) Lambrechtsen], een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreert. Lambrechtsen ontsnapt zelf in de oorlog aan de dood als een Amerikaanse Mustang P-51 piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstort.
−
  </center>
+
 
 +
Het 90 cm hoge monument is geplaatst op de [http://nl.tracesofwar.com/map/46588/Monument-Ivan-William-Cain.htm hoek van de Heyendaalseweg met Pastoor Wichersstraat in Nijmegen], postcode 6525 TN. Dit is ca. 20 meter van de plaats van de crash, die plaatsvond op een destijds nog onbebouwd voetbalveldje, ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg.
 +
 
 +
Beide gesneuvelden worden beschreven op de website [http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/ Oorlogsdoden in Nijmegen 1939-1945] ([http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon.asp?odID=3420 Ivan Cain], [http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon.asp?odID=3226 Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]) en het monument wordt vermeld op de [http://www.4en5mei.nl/herinneren/oorlogsmonumenten/monumenten_zoeken/oorlogsmonument/3737 website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei]
 +
 
 +
Deze pagina handelt over het monument en de onthulling. De vele activiteiten voor en rond de onthulling worden op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]] beschreven.
 +
 
 +
== '''De Tarcisiusschool''' ==
 +
 
 +
[[File:tarcisius kinderen.jpg|thumb|400px|Foto uit de [http://www.deweekkrant.nl/artikel/2012/oktober/06/gecrashte_piloot_krijgt_status_in_brakkenstein weekkrant] met kinderen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] die het monument hebben geadopteerd. (foto Maaike van Helmond)]]
 +
De [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] in Nijmegen is instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. De school biedt aangepast onderwijs voor kinderen met leer- en gedragsproblemen.
 +
 
 +
Frans Peters, leerkracht aan de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool], reageert op een oproep van Nick Lambrechtsen in 2011 en stelt voor het monument als school te adopteren. Ivan Cain is met zijn vliegtuig namelijk neergestort op 50 meter van de huidige Tarcisiusschool in Brakkenstein en hij ligt begraven op Jonkerbosch War Cemetery, vlakbij de oude St. Tarcisiusschool locatie. De school organiseert een sponsorloop voor het monument en zamelt €1.500,- in waarmee de kosten van het monument gedekt worden.
 +
 +
Het monument wordt geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument. Elk jaar vindt nog een herdenking plaats.
 +
 
 +
[[File:Monument jeep.jpg|thumb|left|325px|De oude jeep die geregeld is voor de najaarswandeling de dag vóór de onthulling. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
 +
 
 +
Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] blijven niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) ontvangt in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij heeft maquettes en vliegtuigmodellen gemaakt voor een expositie op school over de crash, en heeft veel aan zijn medeleerlingen verteld. Ook zorgt hij voor een oude jeep bij de najaarswandeling die de dag vóór de onthulling wordt gehouden.
 +
 
 +
De [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool] onderneemt een aantal activiteiten rond de onthulling van het monument, zoals de ontvangst van de familie Cain uit Nieuw-Zeeland, een bezoek aan het Jonkerbos War Cemetery met de Cain-familie, en een najaarswandeltocht op de dag vóór de onthulling van het monument, waarvan [https://www.youtube.com/watch?v=G3Mvg9B521g TV Gelderland verslag deed]. Deze activiteiten worden op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]] beschreven.
 +
 
 +
Het verhaal van de adoptie van het monument wordt beschreven op de pagina [http://www.tarcisiusschool.nl/~/media/Website%20Tarcisiusschool/Cain%20monument-download.pdf Tarcisiusschool ‘adoptieschool’ Cain-monument] op de website van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool]. Lees ook meer over de vele activiteiten voor en rond de onthulling op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_activiteiten|Monument Ivan Cain activiteiten]].
 +
 
 +
== '''Uitvoering van het monument''' ==
 +
 
 +
[[file:plaquette.png|thumb|300px|Ontwerp van de bovenste plaquette met embleem van het 175 Squadron Royal Air Force, foto van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain]]
 +
 
 +
Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes van gepolijst zwart graniet zijn aangebracht. Ze zijn vervaardigd door de firma Adelfi uit 's-Hertogenbosch. Op een kleine metalen plaquette staat in het Engels: The New Zealand Ambassador to the Netherlands HE George Troup unveiled this monument on 6 October 2012.
 +
 
 +
Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels.
 +
 
 +
De Nederlandse tekst luidt: 
 +
 
 +
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: 10px; margin-right: 100px;"
 +
|Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot  Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad
 
|}
 
|}
  
−
De onderste plaquette eert Bob Swertz, geboren Ekker, met de tekst:
+
De onderste natuurstenen plaquette eert Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, met de tekst:
  
−
<center>'''Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe
+
{| class="wikitable" style="text-align: center; margin-left: 10px; margin-right: 100px;"
 +
|Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na
 +
|}
  
−
'''Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker
+
== '''De onthulling''' ==
  
−
'''1-6-1901 - 6-10-1944
+
[[File:Troup onthult V2.JPG|thumb|left|325px|De ambassadeur van Nieuw Zeeland HE George Troup onthult het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
  
−
'''Zij liet drie dochters na</center>
+
Voor de onthulling zijn familieleden van de omgekomen vliegenier Ivan Cain overgekomen uit Nieuw-Zeeland. Vier kinderen van Norma Rock, de enige zus van  Ivan Cain zijn aanwezig; Ivan Rock, vernoemd naar zijn oom, en zijn drie zussen Diane, Karen en Gail. Sue Rock, de vrouw van Ivan Rock vergezelt hen.
  
−
=='''Toespraak Gien de Haan'''==
+
Voor de familie uit Nieuw-Zeeland is het voor het eerst dat iemand Nederland bezoekt. De ouders en de zus van Ivan Cain zijn nooit in de gelegenheid geweest om het graf van hun zoon en broer te bezoeken. Ook twee dochters van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, het enige burgerslachtoffer, vergezeld van naaste familie zijn aanwezig.  
−
[[File:DS1_6402 - Version 2.JPG|thumb|250px|Gien de Haan-Swertz houdt een toespraak namens de nazaten van Elisabeth Swertz-Ekker]]
+
−
Tijdens de onthulling van het monument houdt Gien de Haan-Swertz, tweede dochter van [[Ekker-Swertz|Bob Swertz, geboren Ekker]], een toespraak.
+
  
−
: ''Lieve familie van Ivan Cain,
+
Na een welkomswoord van Miel Van Driel, adjunct directeur van de Tarcisiusschool en en ceremoniemeester, wordt een aantal toespraken gehouden.
−
: ''Beste aanwezigen,  
+
  
−
: ''Mijn naam is Gien de Haan. Ik ben 82 jaar. Ik ben de tweede dochter van Elizabeth Swertz-Ekker, onze moeder die we vandaag ook eren. Mijn oudste zus Katrien is er vandaag ook bij, maar onze jongste zus Liesbeth is er helaas niet bij. Haar gezondheid is te zwak.  
+
[[File:ivan rock.jpg||thumb|275px|Ivan Rock legt bloemen namens de Cain-familie bij het monument voor zijn oom. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
  
−
: ''Ik ben erg dankbaar dat ik jullie mag toespreken. Deze herdenking brengt heel veel los bij ons. Maar het zijn positieve dingen, het zijn geen trieste gedachten. We denken weer terug aan onze moeder. Er komen weer herinneringen boven. Er worden weer verhalen verteld. Over onze mooie jeugd en dan die verschrikkelijke oorlog. Over hoe moedig onze moeder zich redde met drie kleine meisjes, nadat ze haar man had verloren aan het begin van de oorlog. Ze had het moeilijk maar ze redde zich goed, en ze maakte er het beste van. Ondanks alle tegenspoed. Zo was onze moeder.
+
De volledige toespraken staan op de pagina [[Monument_Ivan_Cain_toespraken|Monument Ivan Cain toespraken]]. Hieronder zijn enkele fragmenten opgenomen.
  
−
: ''Misschien lijken wij wel op haar. Of misschien hebben we dat van haar meegekregen. Maar hoe dan ook; zo deden wij het ook na de oorlog. Iedereen had geleden en we keken niet achterom. We begonnen met een geheel nieuw leven. En nu kijken we toch weer even terug.
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
* Nick Lambrechtsen, initiator van het monument
 +
* Ivan Rock, namens de familie van de omgekomen piloot Ivan Cain
 +
* Hans Eisink, directeur van de Tarcisiusschool, die het monument heeft geadopteerd
 +
* [[Haan_de-Swertz|Gien de Haan, geboren Swertz]] , tweede dochter van Elizabeth (Bob) Ekker.  
 +
|}
  
−
: ''Ik wilde graag iets persoonlijks zeggen tegen de familie Cain. Onze families zijn hier samen door een ongelukkig toeval. Jullie oom deed wat in zijn situatie het beste was. En hij heeft heel veel ergere dingen voorkomen door zijn bommen eerder te droppen. We hebben de ware toedracht nu pas gehoord. Maar zelfs zonder die wetenschap hebben we de piloot nooit iets aangerekend. We hebben nooit wrok gekoesterd. Het was een wrede wending van het lot waar niemand schuld had. Bij alle leed was er gelukkig EEN opluchting: zij is in ieder geval niet door vijandelijk vuur omgekomen.
+
Na lezing van Kohima Exhortation door Nick Lambrechtsen spreekt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen iedereen kort toe en geeft het woord aan HE George Troup, ambassadeur van Nieuw-Zeeland. Troup onthult daarna het monument door de vlag van Nieuw-Zeeland te verwijderen die gedrapeerd is over het monument.  
  
−
: ''Ten slotte. We voelen ons blij en trots tegelijkertijd. Blijdschap omdat onze moeder weer even onder ons is. En trots omdat zij op zo’n mooie manier geëerd wordt.
+
Tijdens de krans(bloemen)legging die volgt luiden de kerkklokken van de Sacramentskerk. Hierna volgt één minuut stilte, klinkt de 'Last Post' en worden de volksliederen van Nieuw-Zeeland en Nederland ten gehore gebracht.
  
−
: ''Ik dank u voor uw aandacht
+
Omroep Gelderland doet er in haar uitzending verslag van met een [http://youtu.be/YiuMTxpm6YU kort filmpje] waarin ooggetuige Henk van Gemert vertelt hoe hij piloot Ivan Cain bijstaat in de laatste minuten van zijn leven na de crash.
  
−
=='''Artikel Gelderlander: Herkenning van wederzijds verdriet'''==  
+
=='''Toespraken'''==
−
[[File:2012 brakkenstein onthulling.JPG|250px|thumb|tableau met voorwerpen om de crash uit te beelden, gemaakt door leerlingen van aangrenzende Tarcisiusschool ]]
+
−
Artikel in de Gelderlander
+
−
Auteur: Wim van de Louw
+
−
maandag 08 oktober 2012
+
  
−
'''Veel belangstelling voor de onthulling van het monument in Brakkenstein; in oranje mantel Gien de Haan, dochter van Elizabeth Swertz. Foto: Erik van 't Hullenaar'''
+
Tijdens de onthulling van het monument op 6 oktober 2012 houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige toespraken zijn op de pagina  [[Monument_Ivan_Cain_toespraken|Monument Ivan Cain toespraken]].
  
−
NIJMEGEN - Op de kop af 68 jaar na het neerstorten van piloot Ivan William Caine en de dood van Elizabeth Swertz-Ekker, ontmoeten de nabestaanden elkaar in Nijmegen. Haar hele lange leven heeft ze getreurd om de dood van haar moeder.  ''(NOOT van de Familiewiki redactie; dit is journalistieke vrijheid; Gien de Haan was niet iemand om bij de pakken neer te zitten en te treuren; ze keek altijd vooruit en liet de gebeurtenis haar leven niet teveel beinvloeden)''. Gien de Haan- Swerz was 16 toen haar moeder werd geraakt door een vliegtuigbom.
+
=== Nick Lambrechtsen ===
  
−
"We hadden niet eens een graf om naartoe te gaan."
+
[[File:lambrechtsen toespraak 2.JPG|thumb|left|325px|Nick Lambrechtsen houdt een toespraak tijdens de onthulling van het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
  
−
Pas een paar maanden geleden kwamen zij en haar twee zussen Liesbeth en Katrien erachter dat hun moeder per ongeluk gedood was door friendly fire, door een bom, afgegooid door een geallieerde bommenwerper. Om precies te zijn door Ivan William Caine.
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''(...) Ik woonde toen al 47 jaren in Nieuw-Zeeland, en omdat ik een trotse Nieuw-Zeelander ben, was ik zeer gefascineerd door dit verhaal. Dat was vooral zo, omdat een Engelse Spitfire piloot (<u>noot 1</u>) bijna op ons huis in Hees bij Nijmegen neerstortte op 20 september 1944. Deze piloot verongelukte ook in het dorpje Hees waarbij 3 burgers ook omkwamen. Nu wilde ik weten wie deze Nieuw-Zeelandse piloot was en of zijn heldhaftigheid ooit was erkend.
  
−
Deze jonge piloot uit Nieuw Zeeland liet het leven bij een heldhaftige poging te voorkomen dat zijn door Duitsers kapot geschoten vliegtuig zou neerstorten op de Nijmeegse wijk Brakkenstein. Zijn opzet slaagde. Zijn bommen had hij afgegooid in een bos waarvan hij dacht dat er niemand liep. Maar daar liep dus Elizabeth Swertz, de moeder van Gien, Liesbeth en Katrien. Dat gebeurde op 6 oktober 1944 rond het middaguur. Nick Lambrechtsen, oud-Nijmegenaar en wonend in Nieuw-Zeeland, vond het wonderlijke en dramatische toeval uit. Hij bracht beide families bij elkaar.  
+
: ''Na 7 jaren onderzoek waarin 5 ooggetuigen werden gevonden, en na het doorpluizen van dagboeken van plaatselijke paters van die periode, zijn de leden van mijn comité “Cain Monument Campagne” en ik tot de conclusie gekomen dat Cain inderdaad een held was en dat een monument hem zou vereren.  
  
−
En zo kon het gebeuren dat de nabestaanden van beide slachtoffers, én van Ivan Caine én van Elizabeth Swertz, elkaar afgelopen zaterdag voor het eerst zagen. Op de kop af 68 jaar na de dramatische gebeurtenissen, precies op de plek waar het was gebeurd.
+
: ''Het zal het enige monument zijn tussen de meer dan 30 die in de gemeentekring van Nijmegen geplaatst zijn dat specifiek een Nieuw-Zeelander vereert.
−
Handen worden geschud, er zijn schuchtere, vriendelijke blikken. Er is de oogopslag van herkenning. Of minstens toch de herkenning van het wederzijdse verdriet. Maar die blikken zeggen ook: het is goed zo. "It's wonderful that we see each other", zegt Ivan Caine neef van de omgekomen piloot. Er wordt een monument onthuld, er zijn  [[Toespraak_Gien_de_Haan|toespraken]], de Last Post klinkt door Brakkenstein.
+
|}
  
−
Dan meldt zich een bijzondere gast: Henk van Gemert. Een kleine, stoere man van 86. "Die piloot is in mijn armen gestorven", zegt Van Gemert, destijds 18 jaar. "Ik was met een kameraad aan het voetballen. Ik zag hem vallen, zijn parachute ging niet open. Ik ben naar hem toegerend. Hij zuchtte nog één keer. Toen stierf hij."
+
<u>Noot 1</u>: (2016) Later is vastgesteld dat het niet een Engelse Spitfire was maar een Amerikaanse Mustang P-51.
  
−
Leerlingen van de Tarcisiusschool uit Brakkenstein hebben een project gedraaid rond het neerstorten van het vliegtuig. Een leerling zei: 'Als die piloot zijn leven niet had opgeofferd was mijn oma er misschien niet meer geweest en ik dus ook niet.' Gien de Haan. "Zo is het wel. Het was tragisch dat mijn moeder gestorven is. Maar na 68 jaar is het goed te weten dat zij niet is gestorven door vijandelijk vuur."
+
=== Hans Eisink===
 +
 
 +
[[File:1947 graf_Minchin.jpg|thumb|325px|left|Leerlingen van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Sint Tarcisiusschool] bij het graf van de de RAF-piloot Minchin, samen met de broer van deze piloot bij Jonkerbosch War Cemetery (1947). 65 jaar later adopteren leerlingen van de Tarcisiusschool het monument en het graf van een andere piloot:  Ivan William Cain. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''(...) Het is meer dan toeval. Ivan William Cain is begraven op een plek vlakbij de oude St. Tarcisiusschool, op het oude Jonkerbosch-terrein. Het kan ook geen toeval zijn dat nabestaanden die de begraafplaats bezochten, de oude school in kwamen om water te halen om de bloemen op de graven te verzorgen.
 +
 
 +
: ''Het kan ook geen toeval zijn dat de Tarcisiusschool vlak na de Tweede Wereldoorlog al het graf van een RAF-piloot adopteerde om deze met leerlingen te verzorgen. En het kan dan ook geen toeval zijn dat de Tarcisiusschool verhuisde naar Brakkenstein, vlakbij de plaats waar de Typhoon van Ivan William Cain neergekomen is.
 +
 
 +
: ''Het is goed om te zien dat deze band niet toevallig zo sterk is en dat deze na al die jaren weer is aangehaald. Het is mooi om te zien dat onze leerlingen dit monument zullen blijven verzorgen, zoals eerder leerlingen monumenten verzorgden. De gruwelen van een oorlog worden daardoor tastbaar en grijpbaar. Een leerling van onze school verwoordde het : “Als de piloot niet was gedraaid, dan had mijn oma misschien niet meer geleefd”.
 +
|}
 +
 
 +
===Gien de Haan, geboren Swertz===
 +
 
 +
[[File:DS1_6402 - Version 2.JPG|thumb|400px|left|Gien de Haan, geboren Swertz, houdt een toespraak namens de nazaten van Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.]]
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''(...) Misschien lijken wij wel op haar. Of misschien hebben we dat van haar meegekregen. Maar hoe dan ook; zo deden wij het ook na de oorlog. Iedereen had geleden en we keken niet achterom. We begonnen met een geheel nieuw leven. En nu kijken we toch weer even terug.
 +
 
 +
: ''Ik wilde graag iets persoonlijks zeggen tegen de familie Cain. Onze families zijn hier samen door een ongelukkig toeval. Jullie oom deed wat in zijn situatie het beste was. En hij heeft heel veel ergere dingen voorkomen door zijn bommen eerder te droppen. We hebben de ware toedracht nu pas gehoord. Maar zelfs zonder die wetenschap hebben we de piloot nooit iets aangerekend. We hebben nooit wrok gekoesterd. Het was een wrede wending van het lot waar niemand schuld had. Bij alle leed was er gelukkig EEN opluchting: zij is in ieder geval niet door vijandelijk vuur omgekomen.
 +
|}
 +
 
 +
== '''Herkenning van wederzijds verdriet''' ==
 +
 
 +
[[File:gelderlander gien oranje mantel V3.jpg|thumb|300px|Foto: Erik van 't Hullenaar]]
 +
 
 +
De Gelderlander publiceert op 8 oktober 2012 een artikel over de onthulling van het monument] van de hand van Wim van de Louw. Het volledige verhaal is te vinden op [http://www.gelderlander.nl/regio/nijmegen-e-o/nijmegen/herkenning-van-wederzijds-verdriet-bij-onthulling-monument-1.3476245 de website van de Gelderlander]. Fragment en foto met toestemming verkregen:
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
:  ''(...) Dan meldt zich een bijzondere gast: Henk van Gemert. Een kleine, stoere man van 86. "Die piloot is in mijn armen gestorven", zegt Van Gemert, destijds 18 jaar.
 +
 
 +
: ''"Ik was met een kameraad aan het voetballen. Ik zag hem vallen, zijn parachute ging niet open. Ik ben naar hem toe gerend. Hij zuchtte nog één keer. Toen stierf hij".
 +
 
 +
: ''Leerlingen van de Tarcisiusschool uit Brakkenstein hebben een project gedraaid rond het neerstorten van het vliegtuig.
 +
|}
  
 
=='''Fotogalerij'''==
 
=='''Fotogalerij'''==
−
<gallery widths=212px heights=212px>
+
<gallery>
−
image:5217445_orig.jpg|Op de bovenste plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain
+
image:plaats crash en monument cain v2.jpg|De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen..
−
Image:plaquette Ekker.JPG|De onderste plaquette ter ere van Elisabeth Swertz-Ekker
+
Image:monument plaquette swertz.JPG|De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker.
−
image:speech Gien.JPG|Gien de Haan-Swertz houdt een toespraak namens de nazaten van Elisabeth Swertz-Ekker
+
image:ivan rock.JPG|Ivan Rock houdt een speech namens de familie van Ivan Cain
−
Image:Familie Cain versie 2.JPG|Nazaten Cain en Ekker ontmoeten elkaar voor een documentaire
+
image:ivan rock voor monument 2.jpg|Loes en Jan Priem leggen een krans namens het Caincomité
−
Image:Nijmegen-2012-11-21-Uitreiking-kinderlintjes.jpg|Virgil van Donzel (13 jaar, links) van de Tarcisiusschool ontvangt een Kinderlintje van de burgemeester van Nijmegen wegens zijn inzet voor het monument voor de vliegenier Ivan Cain (november 2012)
+
image:DS1_6508 - Version 2.JPG|Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue. Ter herdenking van de twee slachtoffers schalt de "Last Post", door trompettist Paul Wouters
 +
image:monument vrijwilligers.JPG|Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue.]]
 +
image:tarcisius vlag.JPG|De Nieuw-Zeelandse vlag wappert bij de ingang van de [http://www.tarcisiusschool.nl/ Tarcisiusschool].
 +
image:DS1_6570.JPG|Het monument na de onthulling
 
</gallery>
 
</gallery>
  
−
[[Category:Gallus Magnus]]
+
[[Category:Inhoud]]
 +
[[Category:Geschiedenis]]
 +
[[Categorie:Brakkenstein Crash]]

Huidige versie van 16 feb 2019 om 23:23

Zie gerelateerde pagina's in Categorie Brakkenstein Crash


Monument ter ere van Ivan W. Cain en Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.

Op 6 oktober 2012 wordt in Nijmegen, precies 68 jaar na de Brakkenstein crash een monument onthuld ter ere van de heroïsche vliegenier Ivan William Cain en Elizabeth Frederika (Bob) Ekker.

De crash vindt plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1944. Ivan Cain overlijdt daarbij en behoedt Nijmegen van een ramp maar kan niet voorkomen dat er toch één burgerslachtoffer valt; de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz, geboren Ekker.

Inhoud

[bewerken] Het inititatief

Nick Lambrechtsen (links) bij een andere gelegenheid. Hij ontvangt de Queen's Service Medal voor zijn verdiensten voor de Indonesische gemeenschap in Nieuw Zeeland van Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal van Nieuw Zeeland, Lt Gen The Rt Hon Sir Jerry Mateparae (rechts) (mei 2012). Foto/afbeelding: gg.govt.nz.

Het initiatief komt van Nicolaas (Nick) Lambrechtsen, een Nijmegenaar die in 1958 naar Nieuw Zeeland emigreert. Lambrechtsen ontsnapt zelf in de oorlog aan de dood als een Amerikaanse Mustang P-51 piloot in september 1944 bijna op zijn ouderlijk huis in Hees neerstort.

Het 90 cm hoge monument is geplaatst op de hoek van de Heyendaalseweg met Pastoor Wichersstraat in Nijmegen, postcode 6525 TN. Dit is ca. 20 meter van de plaats van de crash, die plaatsvond op een destijds nog onbebouwd voetbalveldje, ca. 25-30 meter recht tegenover huisnummers 253 en 255 van de Heyendaalseweg.

Beide gesneuvelden worden beschreven op de website Oorlogsdoden in Nijmegen 1939-1945 (Ivan Cain, Elizabeth Frederika (Bob) Ekker) en het monument wordt vermeld op de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei

Deze pagina handelt over het monument en de onthulling. De vele activiteiten voor en rond de onthulling worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.

[bewerken] De Tarcisiusschool

Foto uit de weekkrant met kinderen van de Tarcisiusschool die het monument hebben geadopteerd. (foto Maaike van Helmond)

De Tarcisiusschool in Nijmegen is instrumenteel bij de totstandkoming van het monument. De school biedt aangepast onderwijs voor kinderen met leer- en gedragsproblemen.

Frans Peters, leerkracht aan de Tarcisiusschool, reageert op een oproep van Nick Lambrechtsen in 2011 en stelt voor het monument als school te adopteren. Ivan Cain is met zijn vliegtuig namelijk neergestort op 50 meter van de huidige Tarcisiusschool in Brakkenstein en hij ligt begraven op Jonkerbosch War Cemetery, vlakbij de oude St. Tarcisiusschool locatie. De school organiseert een sponsorloop voor het monument en zamelt €1.500,- in waarmee de kosten van het monument gedekt worden.

Het monument wordt geadopteerd door de school, en de leerlingen uit de tuingroep van de VSO-afdeling onderhouden het perkje rondom het monument. Elk jaar vindt nog een herdenking plaats.

De oude jeep die geregeld is voor de najaarswandeling de dag vóór de onthulling. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.

Het enthousiasme en de inzet van de kinderen van de Tarcisiusschool blijven niet onopgemerkt. Virgil van Donzel (13 jaar) ontvangt in november 2012 een van de vijf Kinderlintjes van Nijmegen. Hij heeft maquettes en vliegtuigmodellen gemaakt voor een expositie op school over de crash, en heeft veel aan zijn medeleerlingen verteld. Ook zorgt hij voor een oude jeep bij de najaarswandeling die de dag vóór de onthulling wordt gehouden.

De Tarcisiusschool onderneemt een aantal activiteiten rond de onthulling van het monument, zoals de ontvangst van de familie Cain uit Nieuw-Zeeland, een bezoek aan het Jonkerbos War Cemetery met de Cain-familie, en een najaarswandeltocht op de dag vóór de onthulling van het monument, waarvan TV Gelderland verslag deed. Deze activiteiten worden op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten beschreven.

Het verhaal van de adoptie van het monument wordt beschreven op de pagina Tarcisiusschool ‘adoptieschool’ Cain-monument op de website van de Tarcisiusschool. Lees ook meer over de vele activiteiten voor en rond de onthulling op de pagina Monument Ivan Cain activiteiten.

[bewerken] Uitvoering van het monument

Ontwerp van de bovenste plaquette met embleem van het 175 Squadron Royal Air Force, foto van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain

Het monument is uitgevoerd als een betonnen gedenksteen waarop twee natuurstenen plaquettes van gepolijst zwart graniet zijn aangebracht. Ze zijn vervaardigd door de firma Adelfi uit 's-Hertogenbosch. Op een kleine metalen plaquette staat in het Engels: The New Zealand Ambassador to the Netherlands HE George Troup unveiled this monument on 6 October 2012.

Op de bovenste natuurstenen plaquette staat het embleem van het 175 Squadron van de Royal Air Force, een afbeelding van een Typhoon en de tekst over Ivan Cain. De tekst wordt weergegeven in het Nederlands en Engels.

De Nederlandse tekst luidt:

Getroffen door luchtafweergeschut boven Duitsland stortte de Nieuw-Zeelandse piloot Warrant Officer IVAN WILLIAM CAIN op 6 oktober 1944 hier neer met zijn Typhoon IB jachtvliegtuig. Door bewust dit, toen nog open, terrein te kiezen, bleven de omringende huizen met hun bewoners voor een verschrikkelijke ramp bespaard. Helaas kwam hij hierbij om het leven. Hij was 20 jaar oud. Hier herdenken we zijn heldhaftige daad

De onderste natuurstenen plaquette eert Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, met de tekst:

Ter herinnering aan het enige burgerslachtoffer dat hierbij is gevallen, de weduwe Elizabeth Frederika (Bob) Swertz-Ekker (1-6-1901 - 6-10-1944). Zij liet drie dochters na

[bewerken] De onthulling

De ambassadeur van Nieuw Zeeland HE George Troup onthult het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.

Voor de onthulling zijn familieleden van de omgekomen vliegenier Ivan Cain overgekomen uit Nieuw-Zeeland. Vier kinderen van Norma Rock, de enige zus van Ivan Cain zijn aanwezig; Ivan Rock, vernoemd naar zijn oom, en zijn drie zussen Diane, Karen en Gail. Sue Rock, de vrouw van Ivan Rock vergezelt hen.

Voor de familie uit Nieuw-Zeeland is het voor het eerst dat iemand Nederland bezoekt. De ouders en de zus van Ivan Cain zijn nooit in de gelegenheid geweest om het graf van hun zoon en broer te bezoeken. Ook twee dochters van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker, het enige burgerslachtoffer, vergezeld van naaste familie zijn aanwezig.

Na een welkomswoord van Miel Van Driel, adjunct directeur van de Tarcisiusschool en en ceremoniemeester, wordt een aantal toespraken gehouden.

Ivan Rock legt bloemen namens de Cain-familie bij het monument voor zijn oom. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.

De volledige toespraken staan op de pagina Monument Ivan Cain toespraken. Hieronder zijn enkele fragmenten opgenomen.

  • Nick Lambrechtsen, initiator van het monument
  • Ivan Rock, namens de familie van de omgekomen piloot Ivan Cain
  • Hans Eisink, directeur van de Tarcisiusschool, die het monument heeft geadopteerd
  • Gien de Haan, geboren Swertz , tweede dochter van Elizabeth (Bob) Ekker.

Na lezing van Kohima Exhortation door Nick Lambrechtsen spreekt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen iedereen kort toe en geeft het woord aan HE George Troup, ambassadeur van Nieuw-Zeeland. Troup onthult daarna het monument door de vlag van Nieuw-Zeeland te verwijderen die gedrapeerd is over het monument.

Tijdens de krans(bloemen)legging die volgt luiden de kerkklokken van de Sacramentskerk. Hierna volgt één minuut stilte, klinkt de 'Last Post' en worden de volksliederen van Nieuw-Zeeland en Nederland ten gehore gebracht.

Omroep Gelderland doet er in haar uitzending verslag van met een kort filmpje waarin ooggetuige Henk van Gemert vertelt hoe hij piloot Ivan Cain bijstaat in de laatste minuten van zijn leven na de crash.

[bewerken] Toespraken

Tijdens de onthulling van het monument op 6 oktober 2012 houden verschillende mensen een toespraak. Hieronder volgen enkele fragmenten. De volledige toespraken zijn op de pagina Monument Ivan Cain toespraken.

[bewerken] Nick Lambrechtsen

Nick Lambrechtsen houdt een toespraak tijdens de onthulling van het monument. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.
(...) Ik woonde toen al 47 jaren in Nieuw-Zeeland, en omdat ik een trotse Nieuw-Zeelander ben, was ik zeer gefascineerd door dit verhaal. Dat was vooral zo, omdat een Engelse Spitfire piloot (noot 1) bijna op ons huis in Hees bij Nijmegen neerstortte op 20 september 1944. Deze piloot verongelukte ook in het dorpje Hees waarbij 3 burgers ook omkwamen. Nu wilde ik weten wie deze Nieuw-Zeelandse piloot was en of zijn heldhaftigheid ooit was erkend.
Na 7 jaren onderzoek waarin 5 ooggetuigen werden gevonden, en na het doorpluizen van dagboeken van plaatselijke paters van die periode, zijn de leden van mijn comité “Cain Monument Campagne” en ik tot de conclusie gekomen dat Cain inderdaad een held was en dat een monument hem zou vereren.
Het zal het enige monument zijn tussen de meer dan 30 die in de gemeentekring van Nijmegen geplaatst zijn dat specifiek een Nieuw-Zeelander vereert.

Noot 1: (2016) Later is vastgesteld dat het niet een Engelse Spitfire was maar een Amerikaanse Mustang P-51.

[bewerken] Hans Eisink

Leerlingen van de Sint Tarcisiusschool bij het graf van de de RAF-piloot Minchin, samen met de broer van deze piloot bij Jonkerbosch War Cemetery (1947). 65 jaar later adopteren leerlingen van de Tarcisiusschool het monument en het graf van een andere piloot: Ivan William Cain. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.
(...) Het is meer dan toeval. Ivan William Cain is begraven op een plek vlakbij de oude St. Tarcisiusschool, op het oude Jonkerbosch-terrein. Het kan ook geen toeval zijn dat nabestaanden die de begraafplaats bezochten, de oude school in kwamen om water te halen om de bloemen op de graven te verzorgen.
Het kan ook geen toeval zijn dat de Tarcisiusschool vlak na de Tweede Wereldoorlog al het graf van een RAF-piloot adopteerde om deze met leerlingen te verzorgen. En het kan dan ook geen toeval zijn dat de Tarcisiusschool verhuisde naar Brakkenstein, vlakbij de plaats waar de Typhoon van Ivan William Cain neergekomen is.
Het is goed om te zien dat deze band niet toevallig zo sterk is en dat deze na al die jaren weer is aangehaald. Het is mooi om te zien dat onze leerlingen dit monument zullen blijven verzorgen, zoals eerder leerlingen monumenten verzorgden. De gruwelen van een oorlog worden daardoor tastbaar en grijpbaar. Een leerling van onze school verwoordde het : “Als de piloot niet was gedraaid, dan had mijn oma misschien niet meer geleefd”.

[bewerken] Gien de Haan, geboren Swertz

Gien de Haan, geboren Swertz, houdt een toespraak namens de nazaten van Elizabeth Swertz-Ekker. Foto/afbeelding: F. Peters, Tarcisiusschool, Nijmegen.
(...) Misschien lijken wij wel op haar. Of misschien hebben we dat van haar meegekregen. Maar hoe dan ook; zo deden wij het ook na de oorlog. Iedereen had geleden en we keken niet achterom. We begonnen met een geheel nieuw leven. En nu kijken we toch weer even terug.
Ik wilde graag iets persoonlijks zeggen tegen de familie Cain. Onze families zijn hier samen door een ongelukkig toeval. Jullie oom deed wat in zijn situatie het beste was. En hij heeft heel veel ergere dingen voorkomen door zijn bommen eerder te droppen. We hebben de ware toedracht nu pas gehoord. Maar zelfs zonder die wetenschap hebben we de piloot nooit iets aangerekend. We hebben nooit wrok gekoesterd. Het was een wrede wending van het lot waar niemand schuld had. Bij alle leed was er gelukkig EEN opluchting: zij is in ieder geval niet door vijandelijk vuur omgekomen.

[bewerken] Herkenning van wederzijds verdriet

Foto: Erik van 't Hullenaar

De Gelderlander publiceert op 8 oktober 2012 een artikel over de onthulling van het monument] van de hand van Wim van de Louw. Het volledige verhaal is te vinden op de website van de Gelderlander. Fragment en foto met toestemming verkregen:

(...) Dan meldt zich een bijzondere gast: Henk van Gemert. Een kleine, stoere man van 86. "Die piloot is in mijn armen gestorven", zegt Van Gemert, destijds 18 jaar.
"Ik was met een kameraad aan het voetballen. Ik zag hem vallen, zijn parachute ging niet open. Ik ben naar hem toe gerend. Hij zuchtte nog één keer. Toen stierf hij".
Leerlingen van de Tarcisiusschool uit Brakkenstein hebben een project gedraaid rond het neerstorten van het vliegtuig.

[bewerken] Fotogalerij

  • De plaats van het monument is rood weergegeven. In blauw de looproute naar de plaats van de crash 20 meter verderop tegenover de Heyendaalseweg 255 in Nijmegen..

  • De onderste plaquette ter ere van Elizabeth Swertz-Ekker.

  • Ivan Rock houdt een speech namens de familie van Ivan Cain

  • Loes en Jan Priem leggen een krans namens het Caincomité

  • Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue. Ter herdenking van de twee slachtoffers schalt de "Last Post", door trompettist Paul Wouters

  • Vrijwilligers in originele Engelse oorlogstenue.]]

  • De Nieuw-Zeelandse vlag wappert bij de ingang van de Tarcisiusschool.

  • Het monument na de onthulling

Overgenomen van "http://gallusmagnus.nl/index.php?title=Monument_Ivan_Cain&oldid=49824"
Persoonlijke instellingen
Naamruimten
Varianten
Handelingen
Navigatie
Hulpmiddelen