Haan de, Familie
(→Fotogalerij (Jepke) (Cas IV) de Haan en familie) |
(→Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan (1821)) |
||
| Regel 271: | Regel 271: | ||
== Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan (1821) == | == Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan (1821) == | ||
| − | [[File:jebke de haan en vrouw.jpg|thumb| | + | [[File:jebke de haan en vrouw.jpg|thumb|550px|Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan en zijn vrouw Hendrika Hezemans]] |
'''Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan''', zoon van [[Haan_de,_Familie#Gasparis_.28Caspar_III.29_de_Haan_.281776.29|Gasparis (Caspar III) de Haan]]. Jepke werd geboren in 1821 in Eindhoven en overleed aldaar in 1894 op een leeftijd van 73 jaren. | '''Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan''', zoon van [[Haan_de,_Familie#Gasparis_.28Caspar_III.29_de_Haan_.281776.29|Gasparis (Caspar III) de Haan]]. Jepke werd geboren in 1821 in Eindhoven en overleed aldaar in 1894 op een leeftijd van 73 jaren. | ||
Versie van 8 jan 2016 om 20:27
| UNDER CONSTRUCTION
Inderdaad: flarden tekst en ontbrekende passages. Er wordt aan gewerkt. Keer terug naar de Hoofdpagina en kom later graag eens terug! |
.jpeg)
Deze pagina beschrijft de voorouders van Marcus Jacobus Caspar (Max) de Haan (1920) vanaf zijn grootvader Caspar Franciscus (Cas V) de Haan (1851).
De achternaam komt in vroege archieven voor als de Haen, de Haene, d'Haene, d'Haen en de Hane. Pas vanaf het midden van de 18e eeuw, rond de geboorte van Gasparis de Haan (1776) , wordt de achternaam de Haan consequenter gebruikt.
Joannes (Jan) de Haen (ca. 1550)
Joannes (Jan) de Haen is geboren rond 1550 in Bornhem, tegenwoordig Bornem in België. Bornem ligt aan de Schelde ten zuid-westen van Antwerpen (ca. 20 km) in een streek, die Klein Brabant genoemd wordt.
Joannes' geboorte, huwelijk, overlijden, noch gegevens van zijn vrouw zijn bekend. Zijn gezin is gereconstrueerd op basis van documenten waarin o.a. peetooms en peettantes vermeld worden. Mogelijk heet zijn vrouw Josina Vernimmen, omdat beiden worden genoemd als peter en meter bij de geboorte van het vroeggestorven kleinkind Joannes de Haen.
Geboortejaartallen van zijn kinderen ontbreken en er zijn mogelijk meer zonen dan Joannes. Hij zal daarvan wel de oudste geweest zijn; het was gebruikelijk om de eerstgeboren zoon naar de vader te noemen.
|
Joannes (Jan) de Haen (ca. 1586)
Joannes (Jan) de Haen, zoon van Joannes (Jan) de Haen, is geboren rond 1586 in Bornem, bij Antwerpen in België. In 1611 huwt hij de drie jaar jongere Catharina Cauwenberg, ook van Cauenberghe genoemd. Zij is geboren in 1589 in Bornhem.
Het is een kroostrijk gezin. Van de 12 kinderen overlijden er 4 op vroege leeftijd; het eerste kind Joannes naar zijn vader genoemd, Catharina (1616) die maar 2 weken oud wordt, en Franciscus (1617) die 3 jaar oud wordt. Twee kinderen na hen krijgen dezelfde namen:
|
Joannes (Jan) de Haen overlijdt in Bornhem in 1668 op een leeftijd van 82 jaar. Zijn vrouw Catharina overlijdt in 1671 in Bornhem, ook 82 jaar oud. Het is opvallend dat Joannes en zijn vrouw Catharina zo'n hoge leeftijd bereiken; de levensverwachting voor mensen die de volwassenheid bereikten lag een stuk onder de 60 jaar.
Onderbaljuw en Dijkgraaf
Joannes wordt als ca. 33-jarige in 1619 door Pedro Coloma benoemd tot onderbaljuw van Bornhem.
Een baljuw is de rechtstreekse vertegenwoordiger van een vorst, vaak belast met de rechtspraak. Deze vorst is Don Pedro Coloma, Señor de Bobadilla, een Spaanse edelman die tijdens de Spaanse bezetting met Alexander Farnese, beter bekend als de Hertog van Parma naar de Nederlanden is gekomen.
|
Coloma verkrijgt in 1587 het tijdens de Geuzenoorlogen het leeggeplunderde en vervallen Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde en het land Bornem. Hij herbouwt het kasteel en resideert er tot zijn dood in 1621. Pedro Coloma gaat de geschiedenis in als
Hij is begraven in de St. Leodegariuskerk in Bornem. Zijn praalgraf bevindt zich in een zijnis van de krypte. Het kasteel van Bornem, zoals het tegenwoordig bekend staat, is een massief aandoend kasteel dat dubbel omgracht is en in neogotische stijl herbouwd. Het beschikt over een rijke verzameling kunstschatten met schilderijen-portretten van o.a. keizer Karel V en koning Filips II van Spanje, gravures van Pieter Breughel de Oude, meubelen, kantwerk en Chinees porselein. Het kasteel wordt in 2015 nog bewoond door een nazaat van vroege bezitters; Graaf John de Marnix de Sainte Aldegonde. |
De baron Coloma benoemt op 14 januari 1619 Jan de Hane tot onderbaljuw van Bornhem na overweging van de goede indruk die hij heeft van zijn rechtschapenheid, trouw en bekwaamheden, aldus het charter dat daarvan bewaard is gebleven in de Franse taal. Joannes de Haen werkt jarenlang samen met zijn zwager Petrus de Vijvere, Griffier en later hoogbaljuw. Het archief van het kasteel van Bornhem bevat een eigenhandig door Joannes de Haen getekende eedsaflegging bij zijn ambtsaanvaarding.
|
|
In 1633 wordt Joannes de Haen door baron Pedro (Peeter) Coloma benoemd tot kapitein van de Baronie en de heerlijkheid Bornhem. Onder de aanstelling staat een eigenhandig geschreven verklaring van Jan:
|
Joannes de Haen noemt zich Jan de Haen, dijckgrave alhier, een functie die hij vanaf 1619 uitoefent, en in totaal 14 jaar lang blijft bekleden.
ln 1648 blijken er moeilijkheden gerezen te zijn bij het leenhof van Bornhem. In een charter van 1 april van dat jaar lezen we, dat de heer van Bornhem Jan de Haen, dijkgrave ende dienende leenman in onsen hove alhier geauthoriseerd en aangesteld heeft...
|
Jan was toen 62 jaar en werd kennelijk zeer gewaardeerd door de baron en heer van Bornhem, die hem zulk een vertrouwenspositie gaf.
Gaspar de Haen (1624)
Gaspar de Haen, zoon van Joannes (Jan) de Haen, is geboren in 1624 in Bornhem.
Gaspar de Haen huwt in 1648 op 24-jarige leeftijd met joffer Catharina Adriaenssens in Antwerpen. Vermoedelijk is zij een dochter van Pauwel Adriaenssens, in die tijd stadhouder van Antwerpen.
De huwelijksplechtigheid vindt plaats op 24 mei 1648 in de St.-Jacobuskerk te Antwerpen.
Gaspar en Catharina hebben zich rond hun huwelijk gevestigd hebben in Antwerpen; hun kinderen zijn daar geboren. Ze hebben een vruchtbaar huwelijk. Van hun 11 kinderen wordt de oudste zoon wederom Joannes genoemd naar zijn grootvader.
Vaststaat dat al zijn elf kinderen in Antwerpen geboren zijn. Acht daarvan worden gedoopt in de zuidparochie van de Onze-Lieve-Vrouw-kerk, beter bekend als de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. De jongste drie worden in de kerk van Sint Joris gedoopt. Een aantal daarvan overlijdt vroeg, in ieder geval Vincentius (voor zijn 25e) Maria (ca. 17 jaar) en Clara (voor haar 15e jaar).
|
Het is niet achterhaald wat Gaspar in de 54 jaar van zijn leven heeft gedaan om aan de kost te komen. Hij volgde zijn vader Joannes niet op als onderbaljuw, kapitein of dijkgraaf van de heerlijkheid Bornhem. Deze functies bekleedt zijn oudere broer Petrus.
Gaspar de Haen overlijdt in 1677. In een acte van 5 april 1678 worden zijn dan nog levende kinderen genoemd:
|
Caspar, één van de drie wijzen
Gaspar de Haens doopnaam bij geboorte is Gasparus, in de omgang Gaspar. Binnen de familie gebruikte afgeleide namen zijn Caspar, Casper, Cas maar ook Jaspar en Jasper. Buiten de familie bestaan meer varianten, zoals Gaspard, Jaspaert en Gasparin. Met die naam zet men de toon voor een serie opeenvolgende Caspars de Haan. Het is pas vanaf zijn kleinzoon Jasper de Haen (1688) dat de naam consequent wordt doorgegeven aan iedere eerstgeboren zoon.
Twee broers van Gaspar heten Balthasar en Melchior, een duidelijke verwijzing naar de drie wijzen. Met zoveel kinderen kon men met die namen wellicht weer een paar jaartjes uit de voeten. Ook een andere voorvader, Lambertus van Baerle (ca. 1506), geeft drie kinderen van hem die namen mee.
In de bijbel zijn Caspar, Melchior en Balthasar de gelatiniseerde Perzische namen van drie wijzen uit het oosten die een opgaande ster zagen en daarop de koning der Joden gingen zoeken.
Ze kwamen in Bethlehem aan en vonden daar Jezus, de pasgeboren koning der joden. Ze zouden respectievelijk 20, 40 en 60 jaar oud zijn geweest; getallen die de levenstijdperken van de volwassene symboliseren. In veel landen wordt deze gebeurtenis als Driekoningen op 6 januari gevierd.
Over de herkomst van koning Caspar doen verschillende theorieën de ronde. De Caspar (heilige) zou een Afrikaanse koning zijn. Saint Caspar kwam uit India of bij Indonesië. Ook de betekenis en herkomst van de naam is onduidelijk, mogelijk afgeleid van het Perzische kandschwar, oftewel schatbewaarder.
Joannes de Haen (1649)
Joannes de Haen, zoon van Gaspar de Haen is geboren in 1649 in Antwerpen en gedoopt in de parochie Onze Lieve Vrouwe Zuid. Hij huwt op 35-jarige leeftijd (1684) Ida van Rijsinge in Antwerpen. Ida is dochter van van Christiaen Rijsinge, een een welvarende koopman en Schepen van Gestel, en Elisabeth van den Broecke. Door hiaten in de Eindhovense doopboeken zijn van Joannes en Ida's slechts vier kinderen bekend die gedoopt zijn. Allen zijn in Eindhoven geboren en in de St.-Catharinakerk gedoopt.
|
Joannes overlijdt in 1710 op 61-jarige leeftijd in Eindhoven, zijn vrouw Ida van Rijsinge 31 jaar later (1741).
Joannes de Haen gaat op 19-jarige leeftijd (1668) medicijnen studeren in Leuven, destijds alleen weggelegd voor gegoede burgerzonen. In de Matricule de l'université de Louvain staat Joannes de Haen Antverpiensis, minorennis 9 julii 1668. Na zijn studie vestigt hij zich in Eindhoven.
De seer bedroefde sieckte van roode loop
In 1675 duikt dokter Jan de Haen voor het eerst op in de Eindhovense archieven. Hij zal dan al enige tijd een artsenpraktijk hebben. In dat jaar spant hij een procedure aan tegen een zekere Michiel van der Meyden, inwoner van Eindhoven. Hij eist 6 gulden voor de behandeling van een ziekte waardoor Hy - met Godts hulpe - tot syne gesondheyt gecomen is. Jan de Haen wint dit proces. Eindhoven wordt in die tijd geteisterd door een zeer besmettelijke ziekte, blijkens de notulen van een vergadering van het stadsbestuur:
- Alsoo dese stadt seer is geïnfecteerd ende besmet door de seer bedroefde sieckte van roode loop en root melisoen. Waer van vele mensen kome te sterven '.
Deze epidemie wordt veroorzaakt door een gebrek aan hygiëne in het stadje, het eten van bedorven voedsel of niet gekeurd vlees, de vervuiling van het water (de Dommel en de Gender) en de voortdurende armoede onder de bevolking. Eindhoven was, na vele rampen die het stadje troffen, verarmd.
In 1676 wordt door het stadsbestuur overwogen om een stadtsdocter aan te nemen om de armen en behoeftigen, die normaal geen medische hulp kunnen betalen, bij te staan in desen bedroeffde tijden. dokter Jan de Haen verklaart zich daartoe bereid, op voorwaarde van een redelijke beloning van de stad. Het stadsbestuur wijst zijn aanbod af. Hij zal zijn normale artsenpraktijk voortgezet hebben, die gevestigd is in de Rechtestraat in Eindhoven tot 1686, naast huize de Clock. In 1686 verhuist hij met gezin naar aghter de kerck, de latere Kerkstraat. In deze straat zullen bijna 3 eeuwen lang generaties Hanen wonen.
Uit archiefstukken stukken blijkt dat dokter Jan de Haen een bekwame arts is, die tot in de verre omtrek van Eindhoven bij ernstige zieken geroepen wordt. Hij behandelt in het dorp Liempde patiënten, in die tijd een dagreis gaans van Eindhoven.
Jan de Haan en het Gilde St.-Sebastiaan
VERWERKEN
Dokter Jan de Haen is lid gebleven van het Ridderlijk Gilde St.-Sebastiaan tot aan zijn dood. In 1710 overlijdt hij op 61-jarige leeftijd. Zoals we nog zullen zien volgt zijn zoon Jaspar hem op als gildelid in hetzelfde jaar.
In 1683 betaalt Jan de Haen zijn 'bruidegomsgeld' van 5 guldens aan het Sint-Sebastiaans-gilde.
Vanwege zijn drukke praktijk bezocht hij maar zelden de vergaderingen van dit gilde.
In oude gildeafrekeningen zijn bedragen vermeld in de jaren 1692-1693 en 1696-1697 met erbij geschreven:
'Item alnoch onflangen wegens afsterven van een kindt van docter de Haen 1 gulden en 5 stuivers' (1692-1693).
'Item voor het afgestorven kint van den Heer docter Jan de Haen de somma van 1 gulden en 5 stuivers' (1696-1697).
Deze bedragen dienden door gildeleden te worden betaald omdat bij elk overlijden het gilde present was bij de uitvaart (begrafenis).
Komen we in de officiële stukken dus maar 4 kinderen tegen, stammend uit het huwelijk van Dokter Jan de Haen en Ida van Rijsingen, zó ontdekken we dan dat dit echtpaar in feite 6 kinderen heeft gehad.
De gestorven kinderen zijn, behalve Elisabeth, verder niet met name genoemd. Maar de grote kindersterfte in die tijd ging zelfs het artsengezin van Jan de Haen niet voorbij.
Gasparus (Jasper I) de Haen (1688)
Gasparus (Jasper I) de Haen, zoon van Joannes de Haen. Jasper werd geboren in 1688 in Eindhoven en overleed in 1736 in Sint-Michielsgestel op een leeftijd van 48 jaren. Hij huwt met Johanna Cornelia Tournoy.
Johanna Cornelia Tournoy werd geboren in 1700 in Eindhoven. Zij overleed in 1756 in Eindhoven op een leeftijd van 55 jaren. Zij was de dochter van Josephus Ludovicus Tournoy en Christina de Lauw.
DIT IS DE STAMVADER VAN SCHILDERSBEDRIJF EN VERFHANDEL CASPAR DE HAAN, kerkstraat te EINDHOVEN
Casparus is opgevoed bij zijn moeder thuis. E.e.a. blijkt uit de woningkohieren van die tijd.
Overleden bij zijn broer Pastoor Christiaen de Haen te St. Michielsgestel einde 1736.
Kinderen
Gasparus Tournoij (Jasper II) de Haen (1726)
Gasparus Tournoij (Jasper II) de Haen, zoon van Gasparus (Jasper I) de Haen. Jasper werd geboren in 1726 in Eindhoven. Zijn eerste huwelijk was met Elisabeth Beijnen in 1749 in Eindhoven. Zij hadden geen kinderen.
Na haar dood (?) trouwde hij met Petronella (Pieternel) Linsen in 1765 in Eindhoven. Pieternel werd geboren in 1733 in Maastricht en overleed in 1809 in Eindhoven op een leeftijd van 75 jaren. Zij was de dochter van Henricus Linsen en Maria Catharina Laval.
Kinderen
|
VERWERKEN
Jasper is Filius illegitimus.
In 23/11/1765 verkoopt Bartelomeus Bijnen, meesterschoenmaker te 's-Gravenhage, aan zijn zwager (inmiddels weduwnaar) meester glasmaker en verwer, de halve eigendom van een huis met erf en hof achter de grote kerk (van Eindhoven) voor totaal Fl. 75,-- (de andere helft was reeds eigendom)
Gasparis (Caspar III) de Haan (1776)
Gasparis (Caspar III) de Haan, zoon van Gasparus Tournoij (Jasper II) de Haen. Caspar III werd geboren in 1776 in Eindhoven en overleed aldaar in 1845 op een leeftijd van 69 jaren. Hij trouwde met Maria Catharina van der Heijden in 1817 in Eindhoven.
Maria Catharina van der Heijden werd geboren in 1794 in Eindhoven. Zij overleed aldaar in 1869 op een leeftijd van 74 jaren. Zij was de dochter van Antonius Cornelius van der Heijden en Catharina van Leersum.
Kinderen
|
Deze Casper had kennelijk een motorische stoornis. Hij is getuige bij het huwelijk van zijn neef Caspar Antonius van Rooij in 1825 die bij hem als huisverver in dienst is. Zijn bevende handtekening is opmerkelijk slecht. Bij zijn eigen huwelijk in 1817 tekent hij nog met vlotte hand.
Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan (1821)
Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan, zoon van Gasparis (Caspar III) de Haan. Jepke werd geboren in 1821 in Eindhoven en overleed aldaar in 1894 op een leeftijd van 73 jaren.
Hij trouwde in ??? met Hendrika Hezemans. Hendrika werd geboren in 1820 in Eindhoven en overleed aldaar in 1891 op een leeftijd van 71 jaren. Zij was de dochter van Mathijs Hezemans en Christina Pietjens.
Kinderen
|
Caspar Franciscus (Cas V) de Haan (1851)
Caspar Franciscus (Cas V) de Haan, zoon van Caspar (Jepke) (Cas IV) de Haan. Caspar werd geboren in 1851 in Eindhoven en overleed aldaar in 1927 op een leeftijd van 75 jaren.
Caspar was getrouwd met Maria Martina Peeters, geboren in 1862 in Luyksgestel en overleed in 1954 in Eindhoven op een leeftijd van 91 jaren. Zij was de dochter van Peter Arnoldus Peeters en Maria Martina Schoenmakers.
Beroep: Eig. schildersbedrijf Caspar de Haan.
Kinderen, allen geboren en overleden in Eindhoven
|
Fotogalerij Caspar V de Haan en familie
- 1851 caspar V met vriend.jpeg
vlnr: Caspar Franciscus (Cas V) de Haan met vriend
- 1854 thijs de haan.jpeg
Mattheus Jacobus (Thijs) de Haan (1854), de drie jaar jongere broer van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan.
Caspar Franciscus (Cas V)
Maria Martina Peeters 1862
Maria Martina Peeters (1862), echtgenoot van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan.
Geertruda Hendrika Wilhelmina (Truus) de Haan (1858), jongere zus van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan. Eind 19e eeuw.
Geertruda Hendrika Wilhelmina (Truus) de Haan (1858), jongere zus van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan. begin 20e eeuw
Twee jongere zussen van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan: vlnr: Maria Antonetta (Marietje) de Haan (1853) en Geertruda Hendrika Wilhelmina (Truus) de Haan (1858). Begin 20e eeuw.
Zelfde setting als vorige foto. Twee jongere zussen van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan: vlnr: Maria Antonetta (Marietje) de Haan (1853) links, en Geertruda Hendrika Wilhelmina (Truus) de Haan (1858). Begin 20e eeuw.
Scene uit de speelfilm 'Some like it hot' met Tony Curtis (links) en Jack Lemmon. Ook Marylin Monroe speelde mee (1959)
Twee jongere zussen van Caspar Franciscus (Cas V) de Haan: vlnr; Louisa Maria de Haan (1857), onbekende, en Geertruda Hendrika Wilhelmina (Truus) de Haan (1858). Begin 20e eeuw.
Bronnen en verantwoording
- Prive-archief van Joseph Anton Marie (Jos) de Haan (1924), zoon van Caspar Joseph Marie (Cas VI) de Haan (1889)
- Mr. A.L.G.M. van Agt, 1976, 400 jaar Hanen. Dit boek beschrijft de geschiedenis van de familie de Haan langs de lijn van deze pagina. De genealogie van de 7 Caspars de Haan is uitvoerig beschreven.
- Ed Marcelissen, 1980, Van de verwerije en de glaasenmakerije. Dit boek kwam uit ter ere van het 225-jarig bestaan van het schildersbedrijf Caspar de Haan in Eindhoven.
