Armee, Familie

Uit FamilieWiki
(Verschil tussen bewerkingen)
Ga naar: navigatie, zoeken
(→De Armees en de Cohu's)
(→Johannes Armee (1830))
 
(385 tussenliggende versies door één gebruiker worden niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
[[File:utrecht minrebroederstraat.jpg|thumb|500px|left|De families Armee en Cohu woonden sinds begin 19e eeuw aan de Korte Minrebroederstraat in Utrecht ''achter het stadhuis''. Ook Frits Swertz woont er in bij zijn vrouw Cato tot 1903. Vermoedelijk is het oorspronkelijke pand gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe aanbouw achter het stadhuis van na de 50-jaren 20e eeuw midden rechts op de (recente) foto.]]
+
{| style="color: black; background-color: #ffffcc;" width="100%"
 +
|Over de familie Armee, sinds lang in Utrecht woonachtig, met wellicht een Gelderse Pruisische kleermaker als stamvader. Van onfortuinlijke vrouwen die in het kraambed sterven met hun kind.  
 +
|Over een uitdraagster en een schoolmeester, en de vermogende timmerman Franciscus die zijn broer rijk bedeelt na zijn dood
 +
|}
  
−
==De Armees en de Cohu's==
+
[[File:Johannes Armee 1830 v3.jpg|thumb|550px|De onderwijzer [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281830.29|Johannes Armee]] (1830) op latere leeftijd. Hij is grootvader van  [[Swertz-Ekker#Jeugd_van_Jan_Swertz|Joannes Maria Antonius (Jan) Swertz]] (1897). Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.]]
  
−
Deze pagina beschrijft de voorouders van '''Catharina Paulina (Cato) Armee''', de vrouw van [[Swertz-Armee#Frits_Swertz_.281862.29|Frits Swertz]].
+
{| class="wikitable" style="float:right; style= "text-align: center"
 +
|colspan="2"|'''Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe'''
 +
|-
 +
|colspan="2"|[[Haan_de-Swertz|''De Haan-Swertz'']]
 +
|-
 +
|colspan="2"|[[Swertz-Ekker|''Swertz-Ekker'']]
 +
|-
 +
|colspan="2"|[[Swertz-Armee|''Swertz-Armee'']]
 +
|-
 +
|colspan="2"|[[Armee,_Familie|Armee]]
 +
|-
 +
|[[Cohu,_Familie|Cohu]]
 +
|}
  
−
De familie Armee van haar vaders kant en de familie Cohu van moeders kant hebben beide verre Belgische wortels, maar zijn al geruime tijd in Utrecht woonachtig.
+
Deze pagina beschrijft de voorouders van '''Catharina Paulina (Cato) Armee''' (1864), moeder van [[Swertz-Ekker#Jeugd_van_Jan_Swertz|Joannes Maria Antonius (Jan) Swertz]] (1897). Zij is de dochter van [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281830.29|Johannes Armee]] (1830).
 +
 
 +
Door haar huwelijk met [[Swertz-Armee|Johannes Fredericus Augustus (Frits) Swertz]]. verdwijnt de achternaam Armee bij haar verdere nakomelingen.
 +
 
 +
==Oorsprong in nevelen gehuld ==
 +
 
 +
[[File:Arc de triomphe - Version 2.jpg|365px|thumb|left|De achternaam  ''Armee'' suggereert een Frans militaire afkomst, maar kan evenzogoed van het Nederlandse  ''Ermee, Aimee, Ormee'' of ''Armijn'' afgeleid zijn. Foto: Victory Parade 1919 in Parijs, bron;
 +
[https://en.wikipedia.org/wiki/File:Greek_Parade_Paris_1919.jpg Wikipedia].]]
 +
 
 +
De familie Armee en de familie [[Cohu,_Familie|Cohu]] van moederskant van Catharina Paulina (Cato) Armee, zijn al geruime tijd in Utrecht woonachtig. Volgens familieoverlevering hebben de Armees Belgische wortels. Dat geldt sowieso voor de familie  [[Cohu,_Familie|Cohu]].
 +
 
 +
Het woord ''Armee'', Frans voor leger, suggereert  ook een niet-Nederlandse oorsprong maar dit kan niet bevestigd worden. Het kan ook zijn dat de naam afgeleid is van of gerelateerd aan een Nederlandse naam, namelijk ''Ermee, Aimee, Ormee'' of ''Armijn''.
  
 
==Paulus Armee (1765)==
 
==Paulus Armee (1765)==
  
−
De tak van de Armees is niet verder terug te achterhalen dan tot Cato's overgrootvader '''Paulus Armee (1765)''', die met '''Catharina Otto''' huwde in 1790. Zij kregen de volgende kinderen;
+
De tak van de Armees is niet verder te achterhalen dan tot Cato's overgrootvader '''Paulus Armee''', geboren in 1765. Hij huwt '''Catharina Otto''' in 1790.
−
* [[Armee,_Familie#Paulus_Armee_.281765.29|'''Paulus Armee''']]
+
−
* ??
+
  
−
Uit een Utrechts ''naauwkeurige naamlyst van alle de geenen welke zich in den huwelyken ... als meede der overleedenen ... '' blijkt de treurige gebeurtenis van de dood van zowel kind Hendrik als moeder Catharina in het kraambed een dag later :
+
Van de vier kinderen halen twee kinderen de volwassenheid.
  
−
[[File:Screen Shot 2014-12-03 at 22.13.08.jpg|thumb|300px|Het Utrechts ''naauwkeurige naamlyst ... '' meldt in 1794 de dood van zowel Hendrik Armee als zijn moeder Catharina Otto in het kraambed een dag later. De tekst staat hiernaast.]]
+
[[File:paulus armee.jpg|thumb|365px|Het Utrechts ''naauwkeurige naamlyst ... '' meldt in 1794 de dood van zowel Hendrik Armee als zijn moeder Catharina Otto een dag later, waarschijnlijk in het kraambed. De tekst staat elders op deze pagina.]]
  
 +
{| class="wikitable"
 +
|
 +
# ''Johanna Armee'' (1789 - 1845). Zij  blijft ongehuwd en woont in de Boterstraat, Utrecht bij haar overlijden.
 +
# [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281790.29|'''''Johannes Armee''''']], (1790 - 1840)
 +
# ''Anna Maria Armee'' (1792) overlijdt als kind
 +
# ''Hendrik'' (1794) overlijdt bij de geboorte met haar moeder.
 +
|}
 +
 +
Uit een Utrechts ''naauwkeurige naamlyst van alle de geenen welke zich in den huwelyken ... als meede der overleedenen ... '' blijkt de treurige gebeurtenis van de dood van zowel kind Hendrik als moeder Catharina een dag later, vermoedelijk in het kraambed  :
 +
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 
: ''NAAMLIJST DER OVERLEEDENEN,
 
: ''NAAMLIJST DER OVERLEEDENEN,
 
: ''Dewelke in de Maand May 1794 ter MOMBOIRKAMER
 
: ''Dewelke in de Maand May 1794 ter MOMBOIRKAMER
Regel 24: Regel 60:
 
: ''Den 2 dito Catharina Otto, Huisvr. van Paulus Armee,
 
: ''Den 2 dito Catharina Otto, Huisvr. van Paulus Armee,
 
: ''buiten de Waarpoort, begr. in de Buurkerk
 
: ''buiten de Waarpoort, begr. in de Buurkerk
 +
|}
  
−
In de [http://www.dbnl.org/tekst/cali003nieu01_01/cali003nieu01_01_0016.php#m0654 wees- en momboirkamer] werden de nalatenschappen in afwachting van het opkomen der daarop rechthebbenden beheerd. Met de Waardpoort wordt de verloren gegane [http://nl.wikipedia.org/wiki/Weerdpoort Weerdpoort] bedoeld, een van de vier stadspoorten van de stad Utrecht, aan de noordzijde van de huidige binnenstad. De [http://nl.wikipedia.org/wiki/Buurkerk Buurkerk] is een van de oudste kerken van Utrecht, en biedt nu onderdak voor het [http://nl.wikipedia.org/wiki/Museum_Speelklok Museum Speelklok].
+
In de [http://www.dbnl.org/tekst/cali003nieu01_01/cali003nieu01_01_0016.php#m0654 wees- en momboirkamer] werden de nalatenschappen in afwachting van het opkomen der daarop rechthebbenden beheerd.
 +
 
 +
[[File:utrecht_transcript_nieuwe-burgers_A-1701-1825 Armee.jpg|thumb|550px|left|Melding van ene Paulus Henricus Armée in de [http://www.geneaknowhow.net/vpnd/bronnen/ut/utrecht/utrecht_transcript_nieuwe-burgers_A-1701-1825.pdf ''Alphabetische lijst der nieuwe burgers''] van Utrecht van het jaar 1786.]]
 +
 
 +
Met de Waardpoort wordt de verloren gegane [http://nl.wikipedia.org/wiki/Weerdpoort Weerdpoort] bedoeld, een van de vier stadspoorten van de stad Utrecht, aan de noordzijde van de huidige binnenstad. De [http://nl.wikipedia.org/wiki/Buurkerk Buurkerk] is een van de oudste kerken van Utrecht, en biedt nu onderdak voor het [http://nl.wikipedia.org/wiki/Museum_Speelklok Museum Speelklok].
 +
 
 +
Van Paulus Armee is verder weinig bekend. Een mogelijke clou levert de [http://www.geneaknowhow.net/vpnd/bronnen/ut/utrecht/utrecht_transcript_nieuwe-burgers_A-1701-1825.pdf ''Alphabetische lijst der nieuwe burgers''] van Utrecht van het jaar 1786, waar  gemeld wordt:
 +
 
 +
[[File:Straelen_1802.jpg|thumb|365px|Kaart van Straelen, een klein plaatsje in Duitsland tegen de Nederlandse grens vlak bij Venlo waar Paulus Henricus Armée vandaan komt (kaart 1802).]]
 +
 
 +
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
: ''26 april 1786, Paulus Henricus Armée, Roomsch, geb. van Straalen in Pruisch Gelderland, een kleermaker.
 +
|}
 +
 
 +
Voornaam en achternaam komen overeen, en als dit de bedoelde Armee is, dan is zijn leeftijd (ca 21 jaar) niet gek voor een jonge burger die zijn geluk komt beproeven in een nieuwe stad.  Bij enkele latere Utrechtse Armees, waarvan de relatie met Paulus niet is bevestigd  komt het beroep kleermaker en pettenmaker ook voor.
 +
 
 +
Het stadje [http://genwiki.nl/limburg/index.php?title=Straelen Straalen of Straelen] ligt in Duitsland tegen de Nederlandse grens vlak bij Venlo.
  
 
==Johannes Armee (1790)==
 
==Johannes Armee (1790)==
  
−
Haar grootvader van vaders kant, ook Johannes of Johannus Armee geheten is geboren in 1790 en overleden op een leeftijd van 50 jaar. Hij is gehuwd geweest met Catharina Meessen, ook Meesen genoemd. Zij krijgen 8 kinderen waarvan 6 overleven en volwassen worden.
+
'''Johannes Armee''', ook Johannus geheten, zoon van [[Armee,_Familie#Paulus_Armee_.281765.29|Paulus Armee]], is geboren in 1790 en overlijdt op een leeftijd van 50 jaar in 1840 aan de [http://nl.wikipedia.org/wiki/Springweg Springweg], een van de oudste straten van Utrecht. Hij of zijn kinderen hebben er vermoedelijk gewoond.
  
−
===Catharina de uitdraagster===
+
[[File:springweg utrecht.jpg|left|thumb|365px|Johannes Armee overlijdt in de Springweg, een van de oudste straten van Utrecht. Foto/afbeelding: Jan Dijkstra, Panoramio.]]
  
−
[[File:uitdraagster 2.jpg|thumb|300px|left|De grootmoeder van Cato Armee, Catharina Meessen, is uitdraagster. Tekening van een uitdraagster, negentiende eeuw.]]
+
Hij is gehuwd met '''Catharina Meessen''', ook Meesen genoemd. Zij krijgen 8 kinderen waarvan 6 overleven en volwassen worden. ''Helena'' (1822) overlijdt op 4-jarige leeftijd, ''Paulus'' (1832) na vijf weken. Alle geboorten en overlijden spelen zich af in Utrecht.
  
−
Grootmoeder Catharina Meessen is uitdraagster, wat destijds inhield;
+
{| class="wikitable"
−
: ''Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, m.n. oude kleeren en gebruikt huisraad. De goederen worden veelal opgekocht bij particulieren thuis, op boedelveilingen, openbare verkoopingen, in erfhuizen; de verkoop geschiedde vroeger op de markt, door straatventen of ook - thans vrijwel uitsluitend - in een daartoe ingericht huis (uitdragerswinkel, uitdragerij).
+
|
−
: ''Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen. Met vaste winkels onderscheidden ze zich van de oudkleerkopers, die tweedehands kleding huis aan huis of op markten verkochten.
+
# ''Dirkje Armee'' (1818 - 1859). Zij huwt Antonij Hasenbos, timmerman, ook voorkomend als teekenmeester. Dirkje overlijdt jong (41 jaar).
−
: ''De oudkleerkopers, omschreven in de mannelijke vorm en dus in meerderheid bestaande uit mannen, hadden een slechtere reputatie dan de uitdraagsters, en daarom was de uitdraagsters veel gelegen aan het onderscheid.
+
# ''Paulina Armee'' (1820 - 1907). Zij huwt Coenraad Ohl, smid
 +
# [[Armee,_Familie#Genereuze_broer_Franciscus|''Franciscus Armee'']] (1824 - 1908), timmerman. Hij huwt Elisabeth Maria Vorst, maar blijft kinderloos. Hij laat zijn broer Johannes en zijn gezin veel geld na bij zijn overlijden
 +
# ''Helena Armee'' (1826 - 1907). Ze krijgt dezelfde naam als haar vroeg overleden zusje in 1822. Helena huwt Aalbert Hasekamp, bediende. Als weduwe hertrouwt ze met Willem Pieter Rijnfrank (1867) en baart wederom kinderen als ze 40 is.
 +
# [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281830.29|'''''Johannes Armee''''']],  (1830 - 1914). Hij wordt onderwijzer.
 +
# ''Catharina Armee'' (1838 - 1860)
 +
|}
  
−
===Stephanus Cohu (1808)===
+
====Catharina de uitdraagster====
  
−
Haar grootvader van moeders kant (Anna Catharina Sophia Cohu) heet Stephanus Cohu. Stephanus is geboren in 1808 en overleden in 1859 op een leeftijd van 51 jaar. Hij is de zoon van Petrus Cohu (Cohn) en Catharina la Rive. Hij huwt Catharina Sophia de Brieder in 1834. Ook hier spelen alle familiegebeurtenissen zich af in Utrecht.
+
[[File:Uitdraagster v2.jpg|thumb|365px|De grootmoeder van Cato Armee, Catharina Meessen, is uitdraagster. Tekening van een uitdraagster, negentiende eeuw.]]
  
−
Van Stephanus Cohu is een militierapport bekend. Hij is 1,68 m, gemiddeld voor die tijd, heeft een
+
Catharina Meessen is uitdraagster, hetgeen destijds het volgende inhield;
−
:''vol aangezigt, rond voorhoofd, grijze oogen, dikke neus, ordinaire'' (gewone) ''mond, ronde kin, bruin haar en wenkbraauwen''.
+
−
Hij woont nog bij zijn ouders in Utrecht. Zijn vader is winkelier, Stephanus zelf instrumentmaker. In een adresboek van Utrecht van 1836 staat dat deze familie ''achter het stadhuis'' woonde, wellicht ook al op de korte Minnebroederstraat.
+
  
−
Haar overgrootvader Cornelis de Brieder was muntgezel en smidmeester, en de familie kent een lange traditie van goud- en zilversmids. Zij worden apart beschreven op de pagina [[Brieder_de,_Familie|familie de Brieder]].
+
{| style="color: black; background-color: #f2f2f0;"
 +
|
 +
Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, met name kleren en gebruikt huisraad. De goederen werden opgekocht bij particulieren thuis, op boedelveilingen, openbare verkopingen of in erfhuizen.
 +
 
 +
De verkoop geschiedde op de markt (straatventen) of in de uitdragerswinkel of uitdragerij. Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen.  
 +
 
 +
Met vaste winkels onderscheidden ze zich van de oudkleerkopers, die tweedehands kleding van mindere kwaliteit huis aan huis of op markten verkochten.
 +
 
 +
Deze oudkleerkopers, bijna altijd mannen, hadden een slechtere reputatie dan de uitdraagsters, die daarom erg hechtten aan het onderscheid.
 +
|}
  
 
==Johannes Armee (1830)==
 
==Johannes Armee (1830)==
  
−
Haar vader Johannes Armee is geboren in 1830 en overlijdt in 1914 op een leeftijd van 84 jaar. Hij is de zoon van '''Johannus Armee''' en '''Catharina Meessen''', ook Meesen genoemd. Hij huwt Anna Catharina Sophia Cohu in 1864. Zij is geboren in 1839 en overleden in 1921 op een leeftijd van 81 jaar.
+
[[File:Johannes Armee 1830 v2.jpg|thumb|575px|left|De onderwijzer Johannes Armee (1830) op latere leeftijd. Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.]]
−
Zij is de dochter van Stephanus Cohu en Catharina Sophia de Brieder. Alle gebeurtenissen binnen deze familie, van geboorte tot overlijden, spelen zich af in Utrecht.
+
 
 +
'''Johannes Armee''', zoon van de gelijknamige [[Armee,_Familie#Johannes_Armee_.281790.29|Johannes Armee (1790)]] is geboren in 1830. Hij huwt '''Anna Catharina Sophia Cohu''' in 1864, geboren in 1839 en dochter van [[Cohu,_Familie#Stephanus_Cohu_.281808.29|Stephanus Cohu]] en Catharina Sophia de Brieder.
 +
 
 +
Zij krijgen twee kinderen.
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 +
|
 +
* '''''Catharina Paulina (Cato) Armee''''' (1864 - 1940). Ze huwt [[Swertz-Armee|Johannes Fredericus Augustus (Frits) Swertz]]
 +
* ''Elisabeth Maria (Bets of Tattie) Armee'' (1866 - 1954). Elisabeth zal ongehuwd bijven.
 +
|}
 +
 
 +
[[File:Anna Catharina Sophia Cohu 1864 v3.jpg|thumb|450px|Anna Catharina Sophia Cohu (1839), de vrouw van Johannes Armee. Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.]]
 +
 
 +
Johannes Armee overlijdt in 1914 op een leeftijd van 84 jaar, zijn vrouw Anna Catharina Sophia Cohu in 1921 op een leeftijd van 81 jaar.
 +
 
 +
Alle gebeurtenissen binnen deze familie, van geboorte tot overlijden, spelen zich af in Utrecht.
 +
 
 +
Johannes is schoolmeester als hij opkomt voor de militaire keuring. In een later gedateerd adresboek van Utrecht voor de jaren 1863-1864 staat hij als onderwijzer te boek en woont aan de Oudegracht bij de Drieharingsteeg (C 1). Hij is dan ca. 33/34 jaar oud.
 +
 
 +
==== Broederdienst  ====
 +
 
 +
Johannes Armee heeft volgens het militierapport een lengte van 1,72 m, voor die tijd 3 cm. boven het gemiddelde. Hij heeft een ''ovaal aangezigt, rond voorhoofd, blaauwe oogen, een brede neus, ... mond, ronde kin, blond haar en wenkbraauwen''. Bij ''merkbare teekenen'' staat pokdalig.
 +
 
 +
Johannes Armee woont als 18 tot 20-jarige nog in bij zijn moeder in Utrecht. Zijn vader Johannes Armee is dan al overleden aan de Springstraat in 1840.
 +
 
 +
In zijn dossier staat de aantekening ''Br. geremplaceerd'' hetgeen zoveel betekent als ''door broer vervangen''. Johannes is de tweede zoon en zijn oudere broer Franciscus heeft al gediend. De militiewet bepaalde in die tijd dat minstens de helft van alle zonen in dienst moest. De eerstgeborene Franciscus bij de Armees was dus de pineut, terwijl Johannes vrijgesteld wordt.
 +
 
 +
====Genereuze broer Franciscus====
 +
 
 +
[[File:armee militierapport.jpg|thumb|525px|left|Detail van het  militierapport van Franciscus Armee uit 1843 waaruit blijkt dat hij timmerman is en zijn moeder Catharina Meessen uitdraagster. Franciscus is de zes jaar oudere broer van Johannes, vader van Paulina Catharina Armee. Foto/afbeelding:
 +
[http://militieregisters.nl/ militieregisters.nl].]]
 +
 
 +
Franciscus Armee, de zes jaar oudere broer van Johannes Armee, is van beroep timmerman. Hij huwt in 1853 op zijn 28e Elisabeth Maria Vorst, zonder beroep, weduwe van Theodorus Maal.
 +
 
 +
Elisabeth Maria Vorst overlijdt in 1891 op een leeftijd van 66 jaar, haar man 17 jaar later (1908) als hij 84 jaar oud is. Het echtpaar is vermoedelijk kinderloos, anders waren deze wel in het Utrechts Archief vermeld.
 +
 
 +
Volgens zijn militierapport vervult Franciscus Armee zijn dienstplicht in 1843. Hij meet 1,75 meter,  3 cm. langer dan zijn jongere broer en ca. 6 cm langer dan gemiddeld voor die tijd. Alle andere trekken zijn grofweg dezelfde als van zijn broer, hij heeft alleen bruin haar i.p.v blond.
 +
 
 +
[[File:antonius ziekenhuis utrecht foto105.jpg|thumb|450px|Franciscus Armee doneert  16.000 gulden (tegenwoordig ca. 200.000 euro) voor de bouw van het [https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint_Antonius_Ziekenhuis_(voormalig_ziekenhuis_Utrecht) Sint Antonius Ziekenhuis] in Utrecht. Het voormalige Ziekenhuis heeft nu een woonbestemming. Foto/afbeelding: [http://www.henri-floor.com/plaatjes/2014/01/11/foto105.htm henri-floor.com].]]
 +
 
 +
Bij zijn overlijden in 1907 is alleen nog maar zijn broer Johannes in leven. Zijn testament bepaalt dat er een bedrag beschikbaar komt van 16.000 gulden (tegenwoordig ca. 200.000 euro) voor de bouw van het [https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint_Antonius_Ziekenhuis_(voormalig_ziekenhuis_Utrecht) Sint Antonius Ziekenhuis] in Utrecht. Het (inmiddels voormalige) katholieke Sint Antonius Ziekenhuis aan de Prins Hendriklaan 40 in Utrecht werd in 1910 gebouwd.
 +
 
 +
Het testament bevat ook het beding dat aan zijn broer Johannes Armee, onderwijzer, een bedrag wordt uitgekeerd van fl 320,- per half jaar, bij zijn overlijden aan zijn vrouw, en bij haar overlijden aan zijn dochters. Omgerekend naar tegenwoordige koopkracht betekende de toelage voor het gezin van Johannes Armee ca. [http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/prijzen/cijfers/extra/prijzen-toen-nu.htm circa € 7.300] per jaar.
 +
 
 +
Hoe Franciscus over zo'n groot fortuin kon beschikken is onbekend. Het vak van ''timmerman'' stond destijds hoger aangeschreven dan nu en hij had wellicht een groot atelier met meerdere werklieden. Mogelijk had hij of zijn vrouw als weduwe e.e.a. geërfd.
 +
 
 +
Hij is mogelijk de Franciscus Armee die in 1873 van Franciscus Meessen (mogelijk broer van zijn moeder) het huis Lange Elisabethstraat 26 in Utrecht erft (D 301, later D 238, waar De Prins Eugenius heeft uitgehangen).
 +
 
 +
==Fotogalerij Armee==
 +
 
 +
<gallery>
 +
 
 +
image:oudegracht drieharingsteeg utrecht.jpg|De tegenwoordige Oudegracht in Utrecht ter hoogte van de Drieharingsteeg (midden). Johannes Armee leefde in een van deze panden medio 19e eeuw.
 +
 
 +
image:carel swertz en cohu.JPG|Anna Catharina Sophia Cohu (1839), de vrouw van Johannes Armee (tweede van links) poseert temidden van familie, waaronder rechts haar zoon Carel Swertz. 
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 +
 
  
−
Johannes Armee heeft volgens het militierapport een lengte van 1,72 m, voor die tijd 3 cm. boven het gemiddelde. Hij heeft een
 
−
:''ovaal aangezigt, rond voorhoofd, blaauwe oogen, een brede neus, ... mond, ronde kin, blond haar en wenkbraauwen''.
 
−
Bij ''merkbare teekenen'' staat pokdalig. in zijn dossier staat de aantekening ''Br. geremplaceerd'' hetgeen vermoedelijk betekent dat zijn broers al hebben gediend en hij dus niet meer hoeft. Johannes Armee woont als 18 tot 20-jarige in bij zijn moeder in Utrecht. Zijn vader Johannes Armee is dan al overleden aan de Springstraat in 1840. Johannes junior is van beroep schoolmeester.
 
  
 
[[Category:Inhoud]]
 
[[Category:Inhoud]]
 
[[Category:Familie]]
 
[[Category:Familie]]

Huidige versie van 27 jul 2017 om 16:52

Over de familie Armee, sinds lang in Utrecht woonachtig, met wellicht een Gelderse Pruisische kleermaker als stamvader. Van onfortuinlijke vrouwen die in het kraambed sterven met hun kind. Over een uitdraagster en een schoolmeester, en de vermogende timmerman Franciscus die zijn broer rijk bedeelt na zijn dood
De onderwijzer Johannes Armee (1830) op latere leeftijd. Hij is grootvader van Joannes Maria Antonius (Jan) Swertz (1897). Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.
Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe
De Haan-Swertz
Swertz-Ekker
Swertz-Armee
Armee
Cohu

Deze pagina beschrijft de voorouders van Catharina Paulina (Cato) Armee (1864), moeder van Joannes Maria Antonius (Jan) Swertz (1897). Zij is de dochter van Johannes Armee (1830).

Door haar huwelijk met Johannes Fredericus Augustus (Frits) Swertz. verdwijnt de achternaam Armee bij haar verdere nakomelingen.

Inhoud

[bewerken] Oorsprong in nevelen gehuld

De achternaam Armee suggereert een Frans militaire afkomst, maar kan evenzogoed van het Nederlandse Ermee, Aimee, Ormee of Armijn afgeleid zijn. Foto: Victory Parade 1919 in Parijs, bron; Wikipedia.

De familie Armee en de familie Cohu van moederskant van Catharina Paulina (Cato) Armee, zijn al geruime tijd in Utrecht woonachtig. Volgens familieoverlevering hebben de Armees Belgische wortels. Dat geldt sowieso voor de familie Cohu.

Het woord Armee, Frans voor leger, suggereert ook een niet-Nederlandse oorsprong maar dit kan niet bevestigd worden. Het kan ook zijn dat de naam afgeleid is van of gerelateerd aan een Nederlandse naam, namelijk Ermee, Aimee, Ormee of Armijn.

[bewerken] Paulus Armee (1765)

De tak van de Armees is niet verder te achterhalen dan tot Cato's overgrootvader Paulus Armee, geboren in 1765. Hij huwt Catharina Otto in 1790.

Van de vier kinderen halen twee kinderen de volwassenheid.

Het Utrechts naauwkeurige naamlyst ... meldt in 1794 de dood van zowel Hendrik Armee als zijn moeder Catharina Otto een dag later, waarschijnlijk in het kraambed. De tekst staat elders op deze pagina.
  1. Johanna Armee (1789 - 1845). Zij blijft ongehuwd en woont in de Boterstraat, Utrecht bij haar overlijden.
  2. Johannes Armee, (1790 - 1840)
  3. Anna Maria Armee (1792) overlijdt als kind
  4. Hendrik (1794) overlijdt bij de geboorte met haar moeder.

Uit een Utrechts naauwkeurige naamlyst van alle de geenen welke zich in den huwelyken ... als meede der overleedenen ... blijkt de treurige gebeurtenis van de dood van zowel kind Hendrik als moeder Catharina een dag later, vermoedelijk in het kraambed  :

NAAMLIJST DER OVERLEEDENEN,
Dewelke in de Maand May 1794 ter MOMBOIRKAMER
dezer Stad op de navolgende Datums zyn aangegeven.
Den 1 May 1794 Hendrik, 't Kind van Paulus Armee,
buiten de Waardpoort, begr. in de Buurkerk
Den 2 dito Catharina Otto, Huisvr. van Paulus Armee,
buiten de Waarpoort, begr. in de Buurkerk

In de wees- en momboirkamer werden de nalatenschappen in afwachting van het opkomen der daarop rechthebbenden beheerd.

Melding van ene Paulus Henricus Armée in de Alphabetische lijst der nieuwe burgers van Utrecht van het jaar 1786.

Met de Waardpoort wordt de verloren gegane Weerdpoort bedoeld, een van de vier stadspoorten van de stad Utrecht, aan de noordzijde van de huidige binnenstad. De Buurkerk is een van de oudste kerken van Utrecht, en biedt nu onderdak voor het Museum Speelklok.

Van Paulus Armee is verder weinig bekend. Een mogelijke clou levert de Alphabetische lijst der nieuwe burgers van Utrecht van het jaar 1786, waar gemeld wordt:

Kaart van Straelen, een klein plaatsje in Duitsland tegen de Nederlandse grens vlak bij Venlo waar Paulus Henricus Armée vandaan komt (kaart 1802).
26 april 1786, Paulus Henricus Armée, Roomsch, geb. van Straalen in Pruisch Gelderland, een kleermaker.

Voornaam en achternaam komen overeen, en als dit de bedoelde Armee is, dan is zijn leeftijd (ca 21 jaar) niet gek voor een jonge burger die zijn geluk komt beproeven in een nieuwe stad. Bij enkele latere Utrechtse Armees, waarvan de relatie met Paulus niet is bevestigd komt het beroep kleermaker en pettenmaker ook voor.

Het stadje Straalen of Straelen ligt in Duitsland tegen de Nederlandse grens vlak bij Venlo.

[bewerken] Johannes Armee (1790)

Johannes Armee, ook Johannus geheten, zoon van Paulus Armee, is geboren in 1790 en overlijdt op een leeftijd van 50 jaar in 1840 aan de Springweg, een van de oudste straten van Utrecht. Hij of zijn kinderen hebben er vermoedelijk gewoond.

Johannes Armee overlijdt in de Springweg, een van de oudste straten van Utrecht. Foto/afbeelding: Jan Dijkstra, Panoramio.

Hij is gehuwd met Catharina Meessen, ook Meesen genoemd. Zij krijgen 8 kinderen waarvan 6 overleven en volwassen worden. Helena (1822) overlijdt op 4-jarige leeftijd, Paulus (1832) na vijf weken. Alle geboorten en overlijden spelen zich af in Utrecht.

  1. Dirkje Armee (1818 - 1859). Zij huwt Antonij Hasenbos, timmerman, ook voorkomend als teekenmeester. Dirkje overlijdt jong (41 jaar).
  2. Paulina Armee (1820 - 1907). Zij huwt Coenraad Ohl, smid
  3. Franciscus Armee (1824 - 1908), timmerman. Hij huwt Elisabeth Maria Vorst, maar blijft kinderloos. Hij laat zijn broer Johannes en zijn gezin veel geld na bij zijn overlijden
  4. Helena Armee (1826 - 1907). Ze krijgt dezelfde naam als haar vroeg overleden zusje in 1822. Helena huwt Aalbert Hasekamp, bediende. Als weduwe hertrouwt ze met Willem Pieter Rijnfrank (1867) en baart wederom kinderen als ze 40 is.
  5. Johannes Armee, (1830 - 1914). Hij wordt onderwijzer.
  6. Catharina Armee (1838 - 1860)

[bewerken] Catharina de uitdraagster

De grootmoeder van Cato Armee, Catharina Meessen, is uitdraagster. Tekening van een uitdraagster, negentiende eeuw.

Catharina Meessen is uitdraagster, hetgeen destijds het volgende inhield;

Opkoopster en verkoopster van tweedehandsgoederen, met name kleren en gebruikt huisraad. De goederen werden opgekocht bij particulieren thuis, op boedelveilingen, openbare verkopingen of in erfhuizen.

De verkoop geschiedde op de markt (straatventen) of in de uitdragerswinkel of uitdragerij. Uitdraagsters domineerden de handel in tweedehands goederen en konden goed verdienen.

Met vaste winkels onderscheidden ze zich van de oudkleerkopers, die tweedehands kleding van mindere kwaliteit huis aan huis of op markten verkochten.

Deze oudkleerkopers, bijna altijd mannen, hadden een slechtere reputatie dan de uitdraagsters, die daarom erg hechtten aan het onderscheid.

[bewerken] Johannes Armee (1830)

De onderwijzer Johannes Armee (1830) op latere leeftijd. Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.

Johannes Armee, zoon van de gelijknamige Johannes Armee (1790) is geboren in 1830. Hij huwt Anna Catharina Sophia Cohu in 1864, geboren in 1839 en dochter van Stephanus Cohu en Catharina Sophia de Brieder.

Zij krijgen twee kinderen.

Anna Catharina Sophia Cohu (1839), de vrouw van Johannes Armee. Foto privé-archief C. F. A. Swertz, Bennekom.

Johannes Armee overlijdt in 1914 op een leeftijd van 84 jaar, zijn vrouw Anna Catharina Sophia Cohu in 1921 op een leeftijd van 81 jaar.

Alle gebeurtenissen binnen deze familie, van geboorte tot overlijden, spelen zich af in Utrecht.

Johannes is schoolmeester als hij opkomt voor de militaire keuring. In een later gedateerd adresboek van Utrecht voor de jaren 1863-1864 staat hij als onderwijzer te boek en woont aan de Oudegracht bij de Drieharingsteeg (C 1). Hij is dan ca. 33/34 jaar oud.

[bewerken] Broederdienst

Johannes Armee heeft volgens het militierapport een lengte van 1,72 m, voor die tijd 3 cm. boven het gemiddelde. Hij heeft een ovaal aangezigt, rond voorhoofd, blaauwe oogen, een brede neus, ... mond, ronde kin, blond haar en wenkbraauwen. Bij merkbare teekenen staat pokdalig.

Johannes Armee woont als 18 tot 20-jarige nog in bij zijn moeder in Utrecht. Zijn vader Johannes Armee is dan al overleden aan de Springstraat in 1840.

In zijn dossier staat de aantekening Br. geremplaceerd hetgeen zoveel betekent als door broer vervangen. Johannes is de tweede zoon en zijn oudere broer Franciscus heeft al gediend. De militiewet bepaalde in die tijd dat minstens de helft van alle zonen in dienst moest. De eerstgeborene Franciscus bij de Armees was dus de pineut, terwijl Johannes vrijgesteld wordt.

[bewerken] Genereuze broer Franciscus

Detail van het militierapport van Franciscus Armee uit 1843 waaruit blijkt dat hij timmerman is en zijn moeder Catharina Meessen uitdraagster. Franciscus is de zes jaar oudere broer van Johannes, vader van Paulina Catharina Armee. Foto/afbeelding: militieregisters.nl.

Franciscus Armee, de zes jaar oudere broer van Johannes Armee, is van beroep timmerman. Hij huwt in 1853 op zijn 28e Elisabeth Maria Vorst, zonder beroep, weduwe van Theodorus Maal.

Elisabeth Maria Vorst overlijdt in 1891 op een leeftijd van 66 jaar, haar man 17 jaar later (1908) als hij 84 jaar oud is. Het echtpaar is vermoedelijk kinderloos, anders waren deze wel in het Utrechts Archief vermeld.

Volgens zijn militierapport vervult Franciscus Armee zijn dienstplicht in 1843. Hij meet 1,75 meter, 3 cm. langer dan zijn jongere broer en ca. 6 cm langer dan gemiddeld voor die tijd. Alle andere trekken zijn grofweg dezelfde als van zijn broer, hij heeft alleen bruin haar i.p.v blond.

Franciscus Armee doneert 16.000 gulden (tegenwoordig ca. 200.000 euro) voor de bouw van het Sint Antonius Ziekenhuis in Utrecht. Het voormalige Ziekenhuis heeft nu een woonbestemming. Foto/afbeelding: henri-floor.com.

Bij zijn overlijden in 1907 is alleen nog maar zijn broer Johannes in leven. Zijn testament bepaalt dat er een bedrag beschikbaar komt van 16.000 gulden (tegenwoordig ca. 200.000 euro) voor de bouw van het Sint Antonius Ziekenhuis in Utrecht. Het (inmiddels voormalige) katholieke Sint Antonius Ziekenhuis aan de Prins Hendriklaan 40 in Utrecht werd in 1910 gebouwd.

Het testament bevat ook het beding dat aan zijn broer Johannes Armee, onderwijzer, een bedrag wordt uitgekeerd van fl 320,- per half jaar, bij zijn overlijden aan zijn vrouw, en bij haar overlijden aan zijn dochters. Omgerekend naar tegenwoordige koopkracht betekende de toelage voor het gezin van Johannes Armee ca. circa € 7.300 per jaar.

Hoe Franciscus over zo'n groot fortuin kon beschikken is onbekend. Het vak van timmerman stond destijds hoger aangeschreven dan nu en hij had wellicht een groot atelier met meerdere werklieden. Mogelijk had hij of zijn vrouw als weduwe e.e.a. geërfd.

Hij is mogelijk de Franciscus Armee die in 1873 van Franciscus Meessen (mogelijk broer van zijn moeder) het huis Lange Elisabethstraat 26 in Utrecht erft (D 301, later D 238, waar De Prins Eugenius heeft uitgehangen).

[bewerken] Fotogalerij Armee

  • De tegenwoordige Oudegracht in Utrecht ter hoogte van de Drieharingsteeg (midden). Johannes Armee leefde in een van deze panden medio 19e eeuw.

  • Anna Catharina Sophia Cohu (1839), de vrouw van Johannes Armee (tweede van links) poseert temidden van familie, waaronder rechts haar zoon Carel Swertz.

Overgenomen van "http://gallusmagnus.nl/index.php?title=Armee,_Familie&oldid=47019"
Persoonlijke instellingen
Naamruimten
Varianten
Handelingen
Navigatie
Hulpmiddelen