Hardenbroek van, Gijs
Regel 11: | Regel 11: | ||
[[File:Hardenbroek jong v2-resized.jpg|thumb|275px|Gijs baron van Hardenbroek. De foto is vermoedelijk genomen in 1937 als hij, ca. 35 jaar oud, een van de 12 bruidsjonkers is bij de bruiloft van koningin Juliana.]] | [[File:Hardenbroek jong v2-resized.jpg|thumb|275px|Gijs baron van Hardenbroek. De foto is vermoedelijk genomen in 1937 als hij, ca. 35 jaar oud, een van de 12 bruidsjonkers is bij de bruiloft van koningin Juliana.]] | ||
− | + | ==Onderdak tijdens de oorlog== | |
[[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]] en haar dochters krijgen [[Swertz-Ekker#Vlucht_naar_de_Biesseltsebaan|onderdak in het huis van Gijs van Hardenbroek]] tijdens de Tweede Wereldoorlog, als er op 19 september 1944 een granaat door het dak van hun huis valt. Hij woont aan de Biesseltschebaan 8 (nu Biesseltsebaan 20) in Nijmegen. | [[Swertz-Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]] en haar dochters krijgen [[Swertz-Ekker#Vlucht_naar_de_Biesseltsebaan|onderdak in het huis van Gijs van Hardenbroek]] tijdens de Tweede Wereldoorlog, als er op 19 september 1944 een granaat door het dak van hun huis valt. Hij woont aan de Biesseltschebaan 8 (nu Biesseltsebaan 20) in Nijmegen. | ||
Regel 50: | Regel 50: | ||
|} | |} | ||
− | + | == Malle berichten over een verloving == | |
Gijs heeft ook gestudeerd met prinses Juliana, en men dacht ooit dat het wel iets zou worden. De geruchten van een romance tussen hem en de prinses ontstaan na een wintersportvakantie in 1930 in Oberstdorf. | Gijs heeft ook gestudeerd met prinses Juliana, en men dacht ooit dat het wel iets zou worden. De geruchten van een romance tussen hem en de prinses ontstaan na een wintersportvakantie in 1930 in Oberstdorf. |
Versie van 7 feb 2017 om 20:03
Over een deftige huisvriend die zijn landhuis openstelt voor de vluchtende moeder Bob Swertz en haar dochters in de oorlog. Zijn geliefde huisknecht Kees vangt hen op omdat hijzelf moest onderduiken. Hoe 'Gijs Paleis' door zijn innige persoonlijke en financiële band met Juliana een centraal figuur aan het hof werd. | En dat 'het wel iets zou kunnen worden' tussen die twee voordat Bernard verscheen. Over zijn late kinderloze huwelijk met weduwe Loudon die haar man verloor in de oorlog. En hoe hij Gien Swertz na de oorlog door zijn chauffeur laat ophalen en haar pardoes een compleet Meissen-servies schenkt. |
Zie gerelateerde pagina's in Categorie Brakkenstein Crash |
Inhoud |
Onderdak tijdens de oorlog
Elizabeth Frederika (Bob) Ekker en haar dochters krijgen onderdak in het huis van Gijs van Hardenbroek tijdens de Tweede Wereldoorlog, als er op 19 september 1944 een granaat door het dak van hun huis valt. Hij woont aan de Biesseltschebaan 8 (nu Biesseltsebaan 20) in Nijmegen.
Zijn tuin grenst aan het bos van Dekkerswald. Gijs heeft zijn huissleutel eerder aan Elizabeth (Bob) gegeven toen hij zelf moest onderduiken. Volgens Katrien Swertz, dochter van Elizabeth (Bob) Ekker, stond Wilhelmina niet toe dat hij meeging naar Engeland. Bij zijn afwezigheid vangt Kees, zijn huisknecht, Elizabeth (Bob) en de kinderen op.
Oom Gijs
Gijsbert Carel Duco baron van Hardenbroek (1902-1960) is een klasgenoot van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker aan het Gymnasium in Den Haag. Ze blijven bevriend en hij wordt oom Gijs voor Bobs kinderen.
De dochters van Elizabeth Frederika (Bob) krijgen pas later het vermoeden dat Kees ‘meer was dan een huisknecht’. Gijs is op latere leeftijd getrouwd maar bleef kinderloos. Hij trouwt met de weduwe Loudon (jkvr. Henriëtte Arnoldine Snouck Hurgronje), die haar man heeft verloren in de oorlog. Volgens Katrien Swertz, moest hij wel trouwen, want aan hof werd niets anders geaccepteerd. Uit haar eerdere huwelijk heeft zij een zoon, Aarnout Alexander Loudon, ('s-Gravenhage, 10 december 1936) een zakenman en politicus die bekend wordt in de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw.
De eerste echtgenoot van weduwe Loudon, jonkheer Hugo Alexander Loudon, dient in de koloniën en komt om aan boord van een Japans krijgsgevangenenschip, dat wordt getorpedeerd voor de westkust van Java in 1944. Hij slaat te water en probeert weer aan boord te klimmen. De Japanners houden dit tegen waarna hij verdrinkt. Volgens Katrien Swertz hakten de Japanners zijn handen af bij zijn poging aan boord te komen.
Katrien Swertz herinnert zich een royaal gebaar van oom Gijs. Hij laat haar zus Gien Swertz in de jaren '50 na de Tweede Wereldoorlog ontbieden. Ze werkt dan in de verpleging in het Westeinde ziekenhuis. Ze wordt opgehaald door een chauffeur en eenmaal aangekomen bij oom Gijs krijgt ze een Meissen twaalfpersoons ‘Zwiebelmüster patroon’ servies cadeau, met de toelichting dat ze dat verdient heeft omdat haar ouderlijk huis is gebombardeerd en het servies en zilverwerk verloren is gegaan of verdwenen. Mogelijk ziet hij het als uitzet voor de jonge Gien Swertz.
Een leven lang in dienst van het Hof
Gijs van Hardenbroek is na de oorlog particulier thesaurier van Juliana geweest. Hij was ook opperceremoniemeester. De vader van Gijs diende ook al aan het hof en was ‘geheim kamerheer’ (kamerheer-ceremoniemeester) van Wilhelmina, en zag er volgens Katrien Swertz compleet anders uit dan zijn knappe en lange zoon.
De innige verbintenis met het hof blijkt wel uit zijn bijnaam ‘Gijs Paleis’ volgens het boek van Cees Fasseur over het huwelijk van Juliana en Bernhard. Deze bijnaam verdiende hij omdat hij niet minder dan drie functies in zijn persoon verenigde; grootmeester, dus hoofd van het civiele huis van de koningin, opperceremoniemeester en thesaurier. Cees Fasseur vraagt zich kritisch af of deze cumulatie van functies wel verstandig was. Organisatiedeskundigen kwamen er toen nog niet aan te pas en zeker niet in een bij uitstek conservatief milieu als de hofhouding.
De van Hardenbroeks en de van Oranjes kennen elkaar al lang. Een van de vroege vriendinnen van Juliana, Clara Brauw, vertelt over Juliana als die 10 jaar wordt in 1919. Ze blijkt een vrolijk meisje met af en toe stoute trekjes.
|
Malle berichten over een verloving
Gijs heeft ook gestudeerd met prinses Juliana, en men dacht ooit dat het wel iets zou worden. De geruchten van een romance tussen hem en de prinses ontstaan na een wintersportvakantie in 1930 in Oberstdorf.
Juliana, haar moeder en enige vrienden en vriendinnen, waaronder Gijs van Hardenbroek behoren tot het vorstelijk gezelschap. Gijs is daar samen met zijn zus, een innige vriendin van de prinses. Gijs viert zijn achtentwintigste verjaardag met een 'huiselijk feestje' in hotel Wittelsbacher Hof.
Oud-minister van Buitenlandse Zaken Andries Cornelis Dirk de Graeff (geboren 1872), schrijft over deze geruchten het volgende in 1934, opgenomen in Nederlandse historische bronnen:
|
Twee eeuwen thesauriers van het Huis Oranje-Nassau
Bernard Woelderink beschrijft Gijsbert Carel Duco van Hardenbroek in zijn boek Geschiedenis van de thesaurie: twee eeuwen thesaurie en thesauriers van het Huis Oranje-Nassau, 1775-1975:
|