Brakkenstein Crash
Inhoud |
Het verhaal in het kort
Op 6 oktober 1944 komt de Nieuw-Zeelandse piloot van de Engelse Royal Air Force (RAF) Ivan William Cain terug van een missie boven Duitsland; een aanval op Duitse transportschepen op de Rijn. Zijn Typhoon wordt echter geraakt door afweergeschut boven het Duitse Emmerik. Hij merk dat pas als hij snelheid en hoogte begint te verliezen terug boven Nederland.
Zijn vliegtuig kan niet lang meer doorvliegen en hij moet een bijna onmenselijke keuze maken; uit het vliegtuig springen en het toestel laten crashen op een woonwijk òf een bijna onmogelijke noodlanding maken. Cain kiest voor het laatste en komt op 20-jarige leeftijd om het leven. Hij tracht op een open veld bij de Heyendaalseweg ij Nijmegen een noodlanding te maken, maar stort neer. Voor een parachutesprong is het te laat. Zijn lichaam wordt uit het vliegtuig geslingerd en komt 30 meter verderop terecht.
Om doden te voorkomen besluit hij eerder om zijn resterende munitie te droppen boven het bosrijk gebied bij Heumensoord. Hij vuurt zijn laatste twee RP-3's (Rocket Projectiles) af in westelijke richting, ongeveer ter hoogte van de Nijmeegsebaan. Daarmee voorkomt hij een catastrofe, maar kan niet voorkomen dat er toch een burgerslachtoffer valt: de weduwe Bob Swertz-Ekker, die op dat moment de was doet voor Engelse soldaten. Het verhaal daarvan wordt op deze pagina beschreven.
Ivan William Cain en Bob Swertz-Ekker worden op 6 oktober 2012 geëerd met een monument dicht bij de plaats van de crash in Nijmegen. De Brakkenstein crash is onderzocht door Arjen W. Kuiken; zijn pagina op de de site van de Stichting Noviomagus gaat uitvoerig in op alle aspecten van de crash.
De Gelderlander over de Brakkenstein Crash
In de Gelderlander verschijnt vlak voor de onthulling van het monument ter ere van William Cain en Bob Swertz (6 oktober 2011) een artikel van de hand van Rob Jaspers. Hij beschrijft het verhaal van de Brakkenstein Crash zowel vanuit het perspectief van de gebeurtenis als van de nabestaanden van beide families die pas een half jaar weten van de ware toedracht en elkaar voor het eerst treffen. Ook vertelt hij over de activiteiten rond de onthulling, zoals een wandeltocht die door de Tarcisiusschool was georganiseerd.
De heldenactie van piloot William Cain
- Piloot William Cain voorkwam in oktober 1944 een ramp in Brakkenstein. Zijn actie waarbij hij zelf omkwam kostte ook het leven van Bob Swertz Ekker.
- Een heldendaad zo staat de Brakkenstein crash van de Nieuw Zeelandse piloot Ivan Willian Cain te boek bij talloze (lokale) deskundigen van de Tweede Wereldoorlog. En komende zaterdag wordt dit nog eens voor iedereen, 68 jaar na de oorlog, bevestigd door de onthulling van een herdenkingsplaquette bij de Tarcisiusschool in de Wijk.
- Op vrijdag 6 oktober 1944, een kleine drie weken na de bevrijding van de stad, voorkwam de 20-jarige piloot een ramp in Nijmegen. Cain vloog die dag in een Typhoon van het 175ste Squadron van RAF. Hij maakte de zoveelste gewapende patrouille vanuit Volkel boven het Duitse grensgebied. Bij Emmerik ging het mis. Daar verloor zijn toestel koelvloeistof en moest hij razendsnel rechtsomkeert maken. Hij hoopte Volkel nog te halen. Maar hij begon snel hoogte te verliezen. Hij bereikte de frontlijn bij Groesbeek en moet gezien hebben dat zijn motor toen al ernstig begon te roken.
- Voor Cain waren er toen nog maar twee opties: per parachute het toestel verlaten of een geschikt terrein uitzoeken voor een noodlanding. Veel tijd om na te denken had Cain in die fase al niet meer. Uit de vluchtgegevens van zijn volgers en vele getuigenverklaringen van Nijmegenaren en medemilitairen aan de grond blijkt dat Cain fors geworsteld moet hebben over de plek waar hij zijn toestel wilde neerzetten.
- Op het allerlaatste moment moet hij ontdekt hebben dat hij boven op Brakkenstein terecht zou komen. Dus maakte hij plots een ruk naar rechts op zoek naar open land en probeerde hij zich op vijftig meter hoogte nog te redden met een parachutesprong. Het toestel crashte uiteindelijk op een trapveldje aan de Heyendaalseweg.
- Cain zelf kwam misschien een seconde later dertig meter voor het wrak terecht. Zijn parachute was niet opengegaan. De harde aanraking met de grond kostte hem het leven. Drie minuten voor die dramatische landing in Brakkenstein had Cain zijn laatste bommen uitgeworpen om ontploffingen bij de noodlanding te voorkomen. Hij had hiervoor moet hij zelf gedacht hebben een veilige plek uitgekozen in de bossen van Heumensoord De bommen kwamen terecht in de omgeving van de Biesseltsebaan.
- Een scherf van de bommen trof hier de weduwe Bob Swertz-Eker Zij was hier min of meer toevallig Ze zorgde voor de was van een aalmoezenier van het Engelse leger dat in de bossen bivakkeerde Ze kwam die vrijdag de schoon gestreken was terugbrengen. Bob Swertz-Ekker liet drie meisjes na. Ze leven nog steeds. Op de herinneringsplaquette staat naast de naam van de held William Cain ook de naam van Bob Swertz-Ekker.
- Vrijdag ontmoeten de verwanten van William Cain en Bob Swertz elkaar voor het eerst. Pas sinds een half jaar weten ze van elkaar en kennen ze elkaars verhalen. Het wordt een bijeenkomst van verbroedering” zegt kleinzoon Thomas de Haan.
- Voor documentairemaakster Silvia Holstein, een achternicht van Bob Swertz-Ekker, is dit drama dat twee families trof zelfs aanleiding voor een nieuwe film. Deze week begint ze met de opnames als de twee families - er komen vijf Nieuw-Zeelandse neven van William Cain over- elkaar voor het eerst ontmoeten. Beide families hebben door dezelfde gebeurtenis een enorm verlies geleden. Een toevallig moment met een enorme impact. En straks staan we dan samen op de plek van de trash.". Thomas de Haan: “We delen samen een verhaal met dramatische gevolgen voor beide families en tegelijk eren we een held"
Herdenking gebeurtenissen 6 oktober 1944
- Leerlingen van de Tarcisiusschool uit Brakkenstein leggen donderdag bloemen bij het graf van William Cain op Militair Ereveld Jonkerbos
- Op vrijdagochtend bezoeken over gekomen neven en nichten van de omgekomen Nieuw Zeelandse piloot Cain het ereveld. Het is voor het eerst dat zij het graf bezoeken.
- Op vrijdag loopt de hele Tarcisiusschool de zogeheten Cain-Tarcisiuswandeltocht die de route volgt van de laatste vlucht van het vliegtuig van William Cain. De wandeling begint om 12:00 uur Ook neven en nichten van Cain en verwanten van Bob Swertz-Ekker lopen mee.
- Op zaterdag om 11:00 uur wordt de herdenkingsplaquette op de hoek van de Heyenendaalseweg officieel onthuld Daarbij is behalve burgemeester Hubert Bruls ook de ambassadeur van Nieuw Zeeland George Troup aanwezig.
Bob Swertz Ekker dacht veilig te zitten in het bos
- Volgens Katrien Swertz, dochter van Bob Swertz-Ekker die getroffen werd door de laatste bommen van William Cain, was haar moeder met de kinderen uitgeweken naar de Biesseltsebaan omdat het daar veiliger zou zijn. Na de bevrijding werd Nijmegen als Frontstad vrijwel elke avond getroffen door Duitse bommen. Ook de woning van de familie Swertz aan de Groesbeekseweg was al eens geraakt door granaten en in brand gevlogen.
- In het bosgebied van Heumensoord stond een woning van een vriend waarin de familie tijdelijk kon wonen. Op vrijdag 6 oktober 1944 wilde Bob Swertz-Ekker gewassen kleding afleveren bij een kamp van Engelsen iets verderop in het bos. Omstreeks twaalf uur werd ze daar getroffen door de bommen.
Fotogalerij
Typhoon IB, het type jachtvliegtuig waar Ivan Cain in vloog tijdens de crash
- 1944 Vlucht RAF piloot Ivan W Cain .jpg
Vluchtroute van de neerstortende Nieuw-Zeelandse RAF-piloot Ivan William Cain]]
