Althusius, Familie

(Verschil tussen bewerkingen)
Ga naar: navigatie, zoeken
Regel 9: Regel 9:
 
==Johannes Althusius (1557) ==
 
==Johannes Althusius (1557) ==
  
'''Johannes Althusius''' [http://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Althusius (Wikipedia]) is 12e generatie voorvader van [[Swertz-Ekker#Jeugd_van_Bob_Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]]. Hij is een bekende Duitse calvinist en staatsrechtsgeleerde waarnaar [http://www.althusius.de/althusiuse.htm academische genootschappen], [http://www.jag-bad-berleburg.de/ scholen], [http://www.meinestadt.de/bad-berleburg/stadtplan/strasse/johannes-althusius-str. straten] en [http://nl.wikipedia.org/wiki/Stichting_Johannes_Althusius politieke groeperingen] zijn vernoemd. Als nakomeling Agneta Althusius met [[Huber,_Familie#Ulrik_Huber_.281636.29|Ulrik Huber]] trouwt in 1659 verdwijnt de achternaam bij verdere nakomelingen.  
+
'''Johannes Althusius''' [http://nl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Althusius (Wikipedia]) is 12e generatie voorvader van [[Swertz-Ekker#Jeugd_van_Bob_Ekker|Elizabeth Frederika (Bob) Ekker]]. Hij is een bekende Duitse calvinist en staatsrechtsgeleerde waarnaar [http://www.althusius.de/althusiuse.htm academische genootschappen], [http://www.jag-bad-berleburg.de/ scholen], [http://www.meinestadt.de/bad-berleburg/stadtplan/strasse/johannes-althusius-str. straten] en [http://nl.wikipedia.org/wiki/Stichting_Johannes_Althusius politieke groeperingen] zijn vernoemd.
  
 
Althusius werd geboren in 1557 in Diedenshausen in het graafschap Sayn-Wittgenstein, het tegenwoordige [http://de.wikipedia.org/wiki/Kreis_Siegen-Wittgenstein Siegen Wittgenstein] in  Nordrhein-Westfalen. Hij kwam uit een vermogende boerenfamilie. Zijn vader '''Hans Althaus''' was opkoper van wol en eigenaar van een molen in Diedenshausen. De naam Althusius is een gelatineerde versie van Althaus, Duits voor ''oude huis''.
 
Althusius werd geboren in 1557 in Diedenshausen in het graafschap Sayn-Wittgenstein, het tegenwoordige [http://de.wikipedia.org/wiki/Kreis_Siegen-Wittgenstein Siegen Wittgenstein] in  Nordrhein-Westfalen. Hij kwam uit een vermogende boerenfamilie. Zijn vader '''Hans Althaus''' was opkoper van wol en eigenaar van een molen in Diedenshausen. De naam Althusius is een gelatineerde versie van Althaus, Duits voor ''oude huis''.
  
 
In [http://nl.wikipedia.org/wiki/Herborn_(Hessen) Herborn] huwt hij de jonge weduwe '''Margaretha Naurath''' (1574) uit Siegen, Duitsland, met wie hij zes kinderen krijgt, waaronder [[Althusius,_Familie#Hermann_Althusius_.281608.29|'''Hermann Althusius''']] (1608). Hij is dan al 51 jaar. Johannes Althusius overlijdt in 1638 op een leeftijd van 81 jaren; zijn vrouw Margaretha in 1624 op een leeftijd van 50 jaren, beiden in [http://nl.wikipedia.org/wiki/Emden_(Nedersaksen) Emden] (Ostfriesland, Duitsland).
 
In [http://nl.wikipedia.org/wiki/Herborn_(Hessen) Herborn] huwt hij de jonge weduwe '''Margaretha Naurath''' (1574) uit Siegen, Duitsland, met wie hij zes kinderen krijgt, waaronder [[Althusius,_Familie#Hermann_Althusius_.281608.29|'''Hermann Althusius''']] (1608). Hij is dan al 51 jaar. Johannes Althusius overlijdt in 1638 op een leeftijd van 81 jaren; zijn vrouw Margaretha in 1624 op een leeftijd van 50 jaren, beiden in [http://nl.wikipedia.org/wiki/Emden_(Nedersaksen) Emden] (Ostfriesland, Duitsland).
 +
 +
Als Agneta Althusius trouwt met [[Huber,_Familie#Ulrik_Huber_.281636.29|Ulrik Huber]] in 1659 verdwijnt de achternaam bij verdere nakomelingen.
  
 
=== Calvinist en staatsrechtsgeleerde ===
 
=== Calvinist en staatsrechtsgeleerde ===

Versie van 14 feb 2015 om 09:16

Over de Duitse staatsgeleerde en voorbeeldig politicus Johannes Althusius, de eerste federalist die tegen absolute vorsten en (een beetje) voor het volk. En waarom Amerikaanse 'Founding Fathers' zich met hem vereenzelvigen. Over genootschappen, scholen, straten en politieke groeperingen die zich naar hem vernoemen.


Johannes Althusius, bekendste telg uit zijn familie. Detail van een kopergravure van de hand van Jean-Jacques Boissard (1669)

Inhoud

Johannes Althusius (1557)

Johannes Althusius (Wikipedia) is 12e generatie voorvader van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker. Hij is een bekende Duitse calvinist en staatsrechtsgeleerde waarnaar academische genootschappen, scholen, straten en politieke groeperingen zijn vernoemd.

Althusius werd geboren in 1557 in Diedenshausen in het graafschap Sayn-Wittgenstein, het tegenwoordige Siegen Wittgenstein in Nordrhein-Westfalen. Hij kwam uit een vermogende boerenfamilie. Zijn vader Hans Althaus was opkoper van wol en eigenaar van een molen in Diedenshausen. De naam Althusius is een gelatineerde versie van Althaus, Duits voor oude huis.

In Herborn huwt hij de jonge weduwe Margaretha Naurath (1574) uit Siegen, Duitsland, met wie hij zes kinderen krijgt, waaronder Hermann Althusius (1608). Hij is dan al 51 jaar. Johannes Althusius overlijdt in 1638 op een leeftijd van 81 jaren; zijn vrouw Margaretha in 1624 op een leeftijd van 50 jaren, beiden in Emden (Ostfriesland, Duitsland).

Als Agneta Althusius trouwt met Ulrik Huber in 1659 verdwijnt de achternaam bij verdere nakomelingen.

Calvinist en staatsrechtsgeleerde

Heimatshaus van Diendenshausen, geboorteplaats van "der große Sohn Johannes Althusius". Binnen Gedenkstätte en parafernalia van Johannes Althusius

Johannes Althusius wordt gezien als de grondlegger van de moderne politieke wetenschappen. Althusius ziet de politicologie als een zelfstandige wetenschap, naast de theologie en de rechtsgeleerdheid. Althusius houdt er een wetenschapsopvatting op na die wars is van alle theoretische speculatie en die sterk op de praktijk is gericht. Althusius is naast federalist (staatsvorm) en democraat (regeringsvorm) ook theocraat (regeringsnorm).

Hij studeert onder andere in Bazel en Genève en wordt, op aandringen van Willem van Oranje, in 1588 hoogleraar in het Duitse Herborn. Jan VI van Nassau-Dillenburg, de jongere broer van Willem van Oranje, heeft in zijn graafschap Herborn in 1584 een opleidingsschool voor predikanten gesticht. In Herborn zal Althusius zijn hoofdwerken schrijven en uitgeven:

  • De arte Jurisprudentiae Romanae methodice digestae libri II, dat een staatsvisie ontwikkelt, uitgaande van een groot aantal Bijbelse voorbeelden. Hij herziet en breidt dit werk later een paar keer.
  • Politica methodice digesta, atque exemplis sacris et profanis illustrata, met andere woorden: "de politiek methodisch ontleed en verluchtigd met Bijbelse en wereldse voorbeelden".
Portret en handtekening van Johannes Althusius

Hij verwerft faam als politiek-theoreticus met deze werken. "Politica" uit 1603 wordt nog steeds beschouwd als het meest uitvoerige en stelselmatige verweerschrift van de Nederlandse Opstand, en een beschrijving van de staatkunde volgens de Calvinisten leer.

Er zijn veel publicaties van en over Althusius bekend. Vergeleken met de Wikipediapagina over Althusius geeft het artikel Johannes Althusius: theocratisch politicoloog van drs. Joh. Weggeman en A. de Gans een betere en leesbaardere beschrijving van Althusius.

Tegen absolute vorsten, (beetje) voor het volk

Althusius is een verklaard tegenstander van het absolutisme van de vorsten en voorstander van beperkte volkssoevereiniteit en van het recht van verzet tegen een tiran. De door hem voorgestane staatsvorm is de confederatie; een verbond van zelfstandige gewesten. Daarmee wordt hij een van de eerste federalisten. Met zijn politieke theorie biedt hij een rechtvaardiging van de Nederlandse opstand tegen Spanje en voor de staatsvorm van de Unie van Utrecht.

Zijn redeneringen zullen hun invloed laten gelden onder calvinisten in de Nederlanden, Schotland en het Heilige Duitse Rijk en later bij de "founding fathers" van de Verenigde Staten van Amerika. Ook het principe van de soevereiniteit in eigen kring van de negentiende-eeuwse Nederlandse gereformeerde staatsman Abraham Kuyper is beïnvloed door -en sommigen vinden ontsproten uit- Althusius' gedachtegoed.

Althusius maakte zich in zijn Politica sterk voor een confederale staat, volkssoevereiniteit en het verzetsrecht van burgers. Daarmee wijkt hij af van veel tijdgenoten. De uitsluitende bewaker en uitoefenaar van deze rechten dienen volgens hem de lagere overheden te zijn. Ieder politiek lichaam c.q. politiek niveau kent twee machten, namelijk één besturende magistraat en één controlerende raad. Pas als de magistraat faalt in de uitoefening van zijn bestuurstaken, mag de raad ingrijpen.

How Althusius correlates to Dutch folk life

In zijn blog The Normal Body beschrijft Henning Eichberg de denkwereld van Althusius. Een citaat daaruit:

De kermis van Pier den Drol van Pieter Bruegel de Oude, volgens Henning Eichberg representatief voor de 'bottom up' federalistische denkwereld van Althusius (ca. 1559)
(...) The top-down discipline of state sovereignty was, however, not without alternatives. With the background of the Dutch revolution against the Spanish crown, Johannes Althusius, a German Calvinist jurist and political philosopher, developed a contrasting concept (Hueglin 1999). In his Politica (1603), society was described as a multitude of consociations, of families, guilds, corporations, university colleges, towns, and provinces.
Human beings joined together in these associational units acting by reciprocity, mutuality and solidarity, and building sociality as federation (foedus). Sovereignty was located in all these federations and consociations of the people, and it could only temporally be administrated by a monarch. Sovereignty was and always remained bottom-up. The sovereign was the people, and its sovereignty could fundamentally not be delegated.
This concept, which was both traditionalist and revolutionary, had a bodily correlate, too. It may be seen in the pictures of Dutch folk life. Pieter Bruegel gave an imagination of popular dance, play and games in his copper-stick of the Fair at Hoboken, 1559.

Van Herborn naar Emden

Het oude Rathaus van Emden, oorspronkelijk uit 1574, waar Johannes Althusius werkte als syndicus. Het is verloren gegaan in 1944 door geallieerde bombardementen

Ondanks dat Jan VI van Nassau-Dillenburg Althusius probeert te behouden voor Herborn, vertrekt hij naar Emden. Emden ligt in Ostfriesland, Duitsland, aan de inham van de Eems, recht tegenover het Nederlandse Delfzijl, Groningen.

Volgens de geschiedschrijving van Emden was de stad met steun van de Nederlanders de facto een vrije rijksstad geworden onder protectie van de Nederlandse Republiek, en werd er Nederlands gesproken.

Althusius wordt in 1604 syndicus van Emden, de hoogste ambtenaar met grote politieke invloed. Emden wordt ook wel het Genève van het Noorden genoemd en houdt nauwe banden met de Nederlanden en de gereformeerde kerk aldaar. Hier zal hij de rest van zijn leven pogen zijn politieke ideeën in de praktijk te brengen en Emden tot een calvinistische modelrepubliek om te vormen.

Hermann Althusius (1608)

Franeker, waar Hermann Althusius en Margaretha Felicitas Rumph wonen na Emden en Den Haag. (Historische kaart van Blaeu, 1649)

Hermann Althusius, zoon van Johannes Althusius werd geboren in 1608 in Emden , Duitsland. Hij huwt Margaretha Felicitas Rumph, geboren in 1614 in Heidelberg. Hermann Althusius overlijdt in 1657 op een leeftijd van 49 jaren, zijn vrouw in 1668, beiden in Franeker, Franekeradeel.

Drie kinderen zijn bekend, hoewel veel jaartallen ontbreken:

  • Agneta Althusius (1641, Den Haag - 1663, Franeker). Ze huwt Ulrik Huber in 1659.
  • Christiaan Wilhelm Althusius
  • Johan Bernhard Althusius

Van Hermann Althusius is weinig meer bekend dan dat hij kapitein van een compagnie voetvolk te Embden (Emden) is en in het leger van Ernst Casimir, graaf van Nassau-Dietz dient, een neef van Willem van Oranje. Dit kan verklaren waarom hij van Emden (Duitsland) naar Franeker (Friesland), verhuist en dat zijn dochter Agneta in Den Haag is geboren, wellicht als hij daar gestationeerd is.

Fotogalerij Althusius

Persoonlijke instellingen
Naamruimten
Varianten
Handelingen
Navigatie
Hulpmiddelen