Berckel van, Familie

Het wapen van Samuel van Berckel (ca. 1593 - 1670), zoon van Claes van Berckel (vóór 1567). Samuel voert het wapen als lid van de Scherpschuttersvereniging "Dilletto ed Arme" te Delft.

Afstamming: hoe de families in elkaar oplossen naar boven toe
Rijshouwer
van Vollenhoven
van der Hoeven
Leers
van Berckel

De Universiteitsbibliotheek van Leiden. In 1613 studeert Reynier van Berckel er Theologie, de belangrijkste van de drie faculteiten. De anderen zijn Rechten en Medicijnen (prent Woudanus, 1610).

Deze pagina beschrijft de voorouders van Johanna (Jannetje) van Berckel (1622), dochter van Reynier van Berckel (1591), en voorouder van Elizabeth Frederika (Bob) Ekker. Door haar huwelijk met Arnold Leers (1616) verdwijnt de achternaam van Berckel bij haar verdere nakomelingen.

Claes van Berckel (vóór 1567)

Claes van Berckel huwt Gheertgen Reyniersdr. in 1585 na toestemming te hebben verkregen op 23 februari 1585 in Delft. De voornaam Claes volgt uit het patroniem dat zijn zoon Samuel Claesz van Berckel meedraagt. Bekende kinderen:

Dr. Reynier (Reinerus) van Berckel (1591 - 1655), huwt Helena Mozesdr. van Nederveen. Samuel van Berckel (ca. 1593 - 1670), huwt 1) Truijtgen Arents van Pufvliet, 2) Ariaentgen Gerrits van Sassen. Abraham van Berckel. Grietgen van Berckel. Jan van Berckel. Willem van Berckel.

Reynier van Berckel (1591)

Predikant Dr. Reynier (Reinerus) van Berckel is geboren in 1591. Hij is de zoon van Claes van Berckel (vóór 1567) en Gheertgen Reyniersdr. In 1626 huwt hij in Delft Helena Mozesdr. van Nederveen, geboren in 1602. Er is één kind bekend:

Johanna van Berckel (1622, Schiedam - 1694, Rotterdam), gehuwd met Arnold Leers (1616).

Uitsnede uit een portret van Simon Simonides op 46-jarige leeftijd. Simonides is collega-predikant van Reynier van Berckel. Hij vergoeilijkt de lynchpartij van gebroeders de Witt (Hendrik Bary naar een schilderij van Jan de Baen , Rijksmuseum).

Bij zijn huwelijk (1626) wordt Reinerus Berckel genoemd als jongesel dienaer des Goddelijcken woorts binnen deser stede (Schiedam). Hij wordt 'Rogaerds Berckel' genoemd bij het huwelijk van zijn broer Samuel van Berckel and Ariaentgen Gerrits van Sassen, waar hij getuige is. Reynier van Berckel overlijdt in 1655 op een leeftijd van 64 jaren; zijn vrouw in 1667 op een leeftijd van 65 jaren.

Reynier van Berckel studeert aan de voorloper van de Universiteit Leiden. Het boek Hugo Grotius, Ordinum Hollandiae AC Westfrisiae Pietas (1613) rept van een oude lijst met de namen van de 35 studenten die aan het einde van het jaar 1613 zijn ingelijfd aan de Universiteit. Naast Reinerus Nicolai van Berckel staat ook Lambertus Barlaeus (1592) op de lijst, broer van een andere stamhouder; de geleerde Caspar van Baerle (1584).

Reynier van Berckel wordt predikant in respectievelijk 't Woudt (1616 -1619, Schiedam (1619 -1634) en Rotterdam (1634 - 1655).

Collega van Simon Simonides

Gehele portret van Simon Simonides, waarvan elders een uitsnede wordt weergegeven.

Reynier van Berckel is één van de collega-predikanten waarmee Simon Simonides optrekt als deze in Rotterdam bevestigd wordt als predikant (1652). Simon Simonides (1629 - 1675) is een controversieel figuur; hij verwerft bekendheid door stichtelijke gedichten maar is bekender als vurig voorstander van het huis van Oranje en felle vijand van Johan de Witt.

Detail van een nachtvoorstelling van de verminkte lichamen van Johan en Cornelis de Witt, hangend aan de wip op het Groene Zoodje in Den Haag (Willem Paets, 1672)

Over zijn vroege periode, als hij zich net vestigt in Rotterdam, vermeldt het boek Simon Simonides (1629-1675): wegwijzer naar de hemelse bruiloft het volgende:

De overgang van een dorp naar een wereldstad zal voor het gezin Simonides niet zijn meegevallen. Uit de rustige polder in de bruisende wereld. Van een gemeente waar hij de enige predikant was, naar een plaats met zeven dienaren Gods en zo'n zo.ooo leden. Toch maakte Simonides hier de gelukkigste tijd van zijn leven door. Zijn collega's waren in het begin Reynier Claesz van Berckel, Iustus van den Bogaart, Ceorius Costius, Godefridus Lamotius. Wilhelmus Soestius en Segerus van Son.

Als de hetze tegen de gebroeders de Witt zijn hoogtepunt bereikt worden vlugschriften met verkapte doodsbedreigingen op de toegangsdeur van de Nieuwe Kerk in Den Haag geplakt. Niet verwonderlijk; Simon Simonides, predikant van deze kerk, verkondigt in zijn preken dat de gebroeders De Witt duivels zijn die uitgedreven moesten worden.

Over de daaropvolgende lynchpartij van de gebroeders de Witt schrijft het Biographisch Woordenboek der Nederlanden van A.J. van der Aa (1852-1878):

Een graf wordt gegraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Samuel van Berckel wordt meerdere keren opgegraven om ruimte voor anderen te maken (Hendrick Cornelisz. van Vliet, rond 1650).

Ofschoon hij in 1672, den dood der gebroeders de Witt, dien hij bijwoonde, niet kon aanschouwen, durfde hij den volgenden dag, predikende in de Nieuwe kerk te 's Hage, dien moord een werk en wrake Gods noemen, verzekerende dat de handdadigen niet gestraft maar veeleer beloond zouden worden. Joachim Oudaan heeft hem in zijn Haegsche broedermoord over deze den Evangeliedienaar onwaardige taal scherp gehekeld.

Broer Samuel van Berckel

Samuel van Berckel (ca. 1593 - 1670) is de enige broer van Reynier van Berckel waarvan relatief veel van bekend is. Samuel is sijdewinkelier of sijde winckelier en kramer in Delft. Vermoedelijk hield het beroep meer in dan handel; men moest ook de zijde en de lakens bereiden. Hij woont respectievelijk aan de Vismarkt (1617), Wijnstraat, nu Wijnhaven (1626). Hij is charitaatmeester (meester van de Chariteitskamer) en lid van de ridderlijke broederschap genaamd De Confrérie van de Handbusch in Delft (1638), en sergeant (1648).

Hij huwt tweemaal; zijn eerste vrouw Truijtgen Arents van Pufvliet, vermoedelijk een dochter van Arend Anthonisz. van Puffvliet en Aagje (Agatha) Onderwater, overlijdt jong; in 1624 op 25-jarige leeftijd. Hij hertrouwt Ariaentgen Gerrits van Sassen in 1626 in Delft. Zijn is de dochter van Gerrit Willemsz. van Sassen en Maritgen Jacobsdr. van Tol.

Hij is getuige van alle kinderen van zijn broer Willem, Er is een acte bekend waarin Samuel van Berckel en Dirck Jansz Lagerlant verklaren dat Laurens de Maerschalck op twee gelegenheden in Delft is geweest, en dat ze met elkaar hebben gesproken. De Maerschalck is adelborst, en dient in the regiment van kapitein Wilhelmus Verschuring.

Na zijn overlijden in 1670 wordt hij op 10 April begraven in de noordelijke transept (dwarsschip) van de Nieuwe Kerk in Delft. De locatie is recto Noordtrans, plein 3, graf 1-3, zijnde een grafkelder. Om ruimte te maken voor nieuwe overledenen werden oude graven vaak geschoond; de overgebleven beenderen werden bijeengesprokkeld en in kleinere kisten geplaatst. Nadat Samuels graf 10 maal geschoond is en 22 kistjes bevat wordt het vol verklaard (30 December 1694).

Bronnen en verantwoording

• Reynier van BERCKEL 1591 is zoon van Claes, volgens Geni
• Huwelijk en kinderen van Claes van Berckel; Parenteel Hemerik
• Huwelijk en kinderen van Claes van Berckel; South African Ancestors